biznes finanse technologie praca handel Eko Energetyka polska i świat
Obserwuj nas na:
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

pieniadze
08.06.2025 11:38 Uwaga na zbiórki charytatywne. Oszuści wykorzystują empatię Polaków i słabość państwa

Podczas jednej z debat prezydenckich Krzysztof Stanowski dobitnie zwrócił uwagę na problem od lat podnoszony przez orędowników większych nakładów na zdrowie publiczne – Polska to państwo ze zbiórki. Przy bierności państwa Polacy biorą sprawy w swoje ręce i sami zbierają pieniądze na leczenie rzadkich chorób. A także padają ofiarami oszustów.

wynajem mieszkania, dodatek mieszkaniowy
08.06.2025 10:37 Rząd rozdaje pieniądze na wynajem. Te osoby mogą skorzystać z nowego wsparcia

Choć ceny najmu nie przestają rosnąć, mało kto wie, że już wkrótce można będzie dostać dodatkowe pieniądze, które pomogą w opłaceniu czynszu. Ale nie każdy spełni warunki – i nie każdy dostanie tyle samo.

Senior pieniądze
07.06.2025 17:30 Do 15 czerwca ten dodatek wpłynie na konta emerytów. Nie wszyscy się ucieszą

Polityka senioralna w Polsce stale się rozwija. Rządzący na przestrzeni ostatnich lat często wychodzili z kolejnymi inicjatywami, które miały na celu wesprzeć emerytów finansowo. Do 15 czerwca na kontach części z nich pojawi się dodatkowa kwota, te pieniądze mają być wyrazem wdzięczności. W ten sposób można je uzyskać.

ZUS, renty wdowie
07.06.2025 09:36 Polacy oburzeni zasadami przyznawania renty wdowiej. Wiadomo, co ze zmianami. Padła data

Od pierwszego lipca ruszą w Polsce wypłaty rent wdowich, czyli nowego świadczenia, które daje wdowom i wdowcom możliwość łączenia własnej emerytury lub renty z częścią renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Wielu seniorów czeka już na pierwszy przelew. Duża grupa osób nie spełniła jednak kryteriów, aby otrzymać to świadczenie. Ministerstwo zalała fala próśb o zmianę zasad przyznawania rent wdowich. Jest już odpowiedź resortu.

ślub
07.06.2025 08:40 Pokazy fajerwerków to już przeszłość. Teraz Polacy na wesele wynajmują to, szczęka opada

Co zrobić, by ten wyjątkowy dzień w życiu był jeszcze bardziej niezapomniany? Polacy mają na to swoje sposoby, a każdy kolejny jest bardziej szokujący od poprzedniego. Ile kosztują najmodniejsze atrakcje ślubnego sezonu? Na to naprawdę możesz natknąć się na weselu… chociaż czasem trudno w to uwierzyć.

domański, dziemianowicz-bąk
07.06.2025 08:01 Wynagrodzenie minimalne w 2026 r. Ministerstwo finansów chce pobić 20-letni antyrekord

Mija kolejny rok, a nadal nie została przyjęta ustawa o wynagrodzeniu minimalnym, która pozwoliłaby na zastosowanie jednolitych, wymiernych narzędzi corocznego podwyższania płacy minimalnej. Przed nami kolejne miesiące twardych negocjacji w Radzie Dialogu Społecznego, jednak już teraz wyłaniają się stanowiska stronnictw. Zaskakują zwłaszcza propozycje płynące ze strony ministerstwa finansów. 

Pies
07.06.2025 06:00 Specjalny dodatek dla psa, o którym wiedzą nieliczni. Tyle wynosi miesięcznie

W Polsce istnieje świadczenie finansowe przeznaczone wyłącznie dla wyjątkowej grupy właścicieli czworonogów. To swoista "emerytura", na którą może liczyć określona grupa pupilów. Kto może ubiegać się o pieniądze i ile wynosi to wsparcie?

Gniazdko wtyczka
06.06.2025 15:42 Prosty sposób na niższe rachunki za prąd. Tak ograniczysz "pożeracza energii"

Wysokość rachunków za prąd potrafi wyprowadzić z równowagi. Jest jednak kilka kluczowych sposobów, które pozwolą na zaoszczędzenie sporych kwot pieniędzy. Warto wiedzieć, które sprzęty pobierają najwięcej energii oraz jak korzystać z nich rozważnie. Okazuje się, że nie o wszystkim wiedzą Polacy. Raz skorzystasz z tego sposobu i już nie przestaniesz.

prl, znaczki pocztowe
06.06.2025 07:00 Znaczki z PRL warte majątek – kolekcjonerzy płacą za nie nawet kilka tysięcy złotych

Moda wraca, a wraz z nią zainteresowanie przedmiotami, o których już dawno zapomnieliśmy. Pamiątki z PRL-u ponownie zyskują na wartości, a niektóre z nich mogą dziś być warte naprawdę dużo. Czy Twoja szuflada kryje nieoczekiwany skarb?

bloki
04.06.2025 22:23 Wiadomo, jak wielu Polaków mieszka na wynajętym. To ewenement na mapie Europy

Problem wysokich cen nieruchomości i rekordowych na tle UE kosztów kredytu nie byłby w Polsce tak dotkliwy, gdyby nie nasze przywiązanie do tego, by mieszkać na swoim. Najnowsze dane wskazują, że Polacy są wręcz ewenementem na mapie Europy, jeśli chodzi o udział najemców, ustępując zaledwie pojedynczym narodom. Autorzy badań zwracają uwagę na przyczyny takiego stanu rzeczy.

pieniądze, seniorzy
04.06.2025 19:48 Waloryzacja emerytury od 1 lipca. Do portfeli polskich seniorów wpadnie dodatkowa kwota

Sytuacja finansowa wielu polskich seniorów jest - delikatnie mówiąc - nieciekawa. Spora część z nich otrzymuje niskie emerytury, które nie wystarczają na pokrycie wszystkich kosztów życia codziennego. Okazuje się, że od 1 lipca będą mogli skorzystać z waloryzacji, dzięki której do ich portfeli wpadnie dodatkowa kwota. Kogo konkretnie będzie dotyczyła ta podwyżka i ile wyniesie? Wyjaśniamy szczegóły.

Lotto
04.06.2025 18:22 Polacy rozbili bank w Lotto. Padły aż dwie "szóstki", szczęśliwcy będą ustawieni na lata

Pierwsze czerwcowe losowanie Lotto okazało się szczęśliwe dla aż dwóch Polaków. We wtorek, 3 czerwca padły aż dwie “szóstki” w kultowych grach organizowanych przez Totalizator Sportowy. Wiadomo już, gdzie szczęśliwcy nabyli swoje kupony i jakie liczby przyniosły im wygraną. Na konta zwycięzców trafią teraz gigantyczne kwoty.

ZUS
04.06.2025 17:24 Składki ZUS jak zimny prysznic. Jest prognoza na 2026 rok. Z portfeli może wyparować zawrotna kwota

W 2026 roku osoby prowadzące działalność gospodarczą czeka kolejna podwyżka składek na ubezpieczenia społeczne. Z danych Ministerstwa Finansów wynika, że całoroczny koszt może sięgnąć blisko 24 tys. zł. Wszystko przez prognozowany wzrost płacy minimalnej, który bezpośrednio wpływa na wysokość składek.

Kontrola
04.06.2025 16:30 Kontrole posesji w całej Polsce. Za brak wymaganych dokumentów mandaty sypią się jak z rękawa

Osoby korzystające z alternatywnych systemów gospodarki wodno-ściekowej powinny zachować czujność – w wielu miejscowościach zapowiedziano wzmożoną aktywność kontrolną. Gminy w całej Polsce sprawdzają, czy mieszkańcy wywiązują się z obowiązków wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku. Brak wymaganej dokumentacji może prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji finansowych.

dziecko plecak
04.06.2025 13:24 Dodatkowe 300 złotych na dziecko niezależnie od dochodu. Jest jeden warunek

ZUS wypłaci kolejne pieniądze rodzinom w Polsce. Już od 1 lipca można składać wnioski o dodatkowe 300 złotych dla dzieci, w tym przypadku nie istnieje żadne kryterium dochodowe. Jest tylko jeden warunek do spełnienia, wtedy można otrzymać środki. Wiadomo, w jaki sposób należy złożyć dokumenty.

Narodowy Fundusz Zdrowia logo
04.06.2025 12:40 W tym przypadku tracisz prawo do świadczeń na NFZ. Wizyta u lekarza nie będzie już darmowa

Narodowy Fundusz Zdrowia finansuje dużą część usług medycznych wykonywanych w Polsce. To nie tylko wizyty u lekarza rodzinnego, ale również leczenie szpitalne czy rehabilitacja. W niektórych przypadkach może się zdarzyć tak, że nagle system zaświeci się na czerwono. W tych sytuacjach traci się prawo do świadczeń. Lepiej o tym wiedzieć, zanim będzie trzeba pójść do przychodni.

Lubelszczyzna
04.06.2025 10:06 Ci Polacy dostali pieniądze za udział w głosowaniu. 1,2 mln zł dla gmin, jest sprzeciw europosłanki

Inicjatywy profrekwencyjne przed II turą wyborów prezydenckich były prowadzone w całej Polsce. Interesujące podejście zaproponowało jedno konkretne województwo, które na nagrody przeznaczyło ponad 1,2 mln złotych. To spotkało się ze sprzeciwem ze strony jednej z europosłanek. Sprawa ma być skierowana do Państwowej Komisji Wyborczej.

bankomat, limit wypłat
04.06.2025 09:37 Bankomat odmówi wypłaty gotówki. Banki zaskakują limitami, Polacy przecierają oczy na widok tych kwot

Choć płatności kartą i telefonem biją rekordy popularności, wielu Polaków wciąż ufa gotówce. Ale czy wiesz, że bankomaty nie zawsze pozwolą ci wypłacić tyle, ile chcesz? Niektóre limity wypłat gotówki potrafią zaskoczyć. Co warto wiedzieć, zanim spróbujesz wypłacić większą kwotę?

vinyl, pieniądze
04.06.2025 06:30 Kiedyś w domu miał je prawie każdy, teraz to prawdziwe białe kruki. Sprawdź, są warte fortunę

Moda, nostalgia i niepozorna kolekcja z szafy – to wystarczy, by obudzić kolekcjonerskie emocje. Za to, co kiedyś było w każdym domu, dziś płaci się naprawdę spore sumy. Warto przejrzeć rzeczy na strychach i w piwnicach — mogą się w nich kryć skarby warte fortunę. 

pieniądze
03.06.2025 07:55 Dodatkowe 350 zł miesięcznie z ZUS dla seniorów. W tym przypadku wypłata zostanie wstrzymana

Seniorzy, którzy ukończyli 75 lat, mogą liczyć na dodatkowe pieniądze z ZUS. Co ważne, nie muszą składać żadnych dokumentów, aby otrzymać wsparcie. Wszystko dzieje się z urzędu - i to bez wychodzenia z domu. O jakim dodatku mowa i ile obecnie wynosi?

Nawrocki zarobki
02.06.2025 14:05 Tyle zarobi Nawrocki jako prezydent. Pensja z IPN nie umywa się do tej kwoty

Wyniki wyborów prezydenckich 2025 są już powszechnie znane. Państwowa Komisja Wyborcza potwierdziła, że z wynikiem 50,89 proc. poparcia zwyciężył Karol Nawrocki. Polityk, który wcześniej piastował stanowisko prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, teraz przeprowadzi się do Pałacu Prezydenckiego. Wiąże się to ze znacznymi zmianami w zarobkach. Tyle teraz będzie wpływało na jego konto.

lotto, totalizator sportowy
01.06.2025 16:22 Spektakularny finał Lotto, Polska ma nowych milionerów. Ogromna suma zasili ich konta

Wiele osób z zapartym tchem śledziło wyniki, ale tylko nieliczni mieli powody do świętowania. Co wydarzyło się podczas ostatniego losowania i dlaczego ten dzień może przejść do historii?

euro
01.06.2025 13:31 Nowe euro z polskim akcentem. Na banknocie znana Polka

Polski rząd na razie nie ma żadnych konkretnych planów dotyczących wprowadzenia euro w naszym kraju. Wielu Polaków korzysta jednak z tej waluty podczas wyjazdów na wakacje lub dzięki pracy za granicą. Warto wiedzieć, że choć euro w najbliższym czasie nie zawita do Polski, to jedna z najwybitniejszych Polek może wkrótce zawitać wkrótce na banknoty euro. Europejski Bank Centralny podał ważne informacje w tej sprawie.

Emerytura
31.05.2025 20:41 Przepracował 62 lata i ani razu nie wziął L4. Taką emeryturę wypłaca mu ZUS, kwota zwala z nóg

Choć większość Polaków marzy o wcześniejszym przejściu na emeryturę, pewien mieszkaniec Śląska postanowił zaryzykować odwrotną strategię. Opłaciło się - dziś pobiera najwyższą emeryturę w Polsce, przekraczającą 51 tys. zł miesięcznie.

Portfel w dłoniach
31.05.2025 19:31 Od 1 czerwca rewolucja w świadczeniach. Ci Polacy dostaną więcej pieniędzy

Różnorodne świadczenia w Polsce pobiera nawet ponad 20 milionów osób. Te środki mają wesprzeć w trudnych sytuacjach i poprawić sytuację finansową. Jeden z zasiłków, który uzyskuje duża grupa Polaków, wzrośnie 1 czerwca 2025 roku. Wiadomo, na jakich warunkach i o jakich kwotach mowa. To pomoże wielu osobom.

kontrola us
31.05.2025 16:55 Skarbówka rusza na łowy. Zwłaszcza do drzwi tych Polaków mogą zapukać na kontrolę

Kontrole urzędów skarbowych to coś, czego obawia się wielu Polaków. Jednak ci, którzy uczciwie rozliczają się z fiskusem, nie mają powodów do niepokoju. Okazuje się jednak, że jest jeden sektor, z którym są rzeczywiste problemy. Co czwarta osoba, która się tym zajmuje, próbuje obchodzić prawo. Do tych drzwi zapukają kontrolerzy.

zus
31.05.2025 13:53 Zmiany w wypłatach emerytur w czerwcu. Wiadomo, kiedy przelewy trafią do seniorów

Czerwiec będzie kolejnym miesiącem, w którym pobierający świadczenia emerytalne lub rentowe czekają zmiany w harmonogramie wypłat. Wątpliwości beneficjentów mogą wzbudzać w nadchodzących tygodniach nie tylko dni przelewów wypadające w weekendy, ale też święto. Przez Boże Ciało spora część Polaków zdecyduje się z pewnością na skorzystanie z długiego weekendu.

Bankowość internetowa
31.05.2025 06:10 Wystarczy to słowo i bank zablokuje twój przelew. Lepiej go unikać

Z pozoru niewinne słowo może wystarczyć, by bank zablokował twoją transakcję. Przekonała się o tym pani Anna, której przelew takim o tytule wywołał reakcję systemu bankowego. Jakich wyrażeń lepiej unikać i dlaczego warto dwa razy zastanowić się nad treścią tytułu przelewu?

BiznesINFO.pl
Obserwuj nas na: