biznes finanse technologie praca handel Eko Energetyka polska i świat
Obserwuj nas na:
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

lekarz
26.07.2025 19:20 Przez ten jeden błąd można stracić zasiłek. Polacy nagminnie go popełniają na L4

Każdy pracownik podczas korzystania ze zwolnienia lekarskiego powinien uważać na ten szczegół. Okazuje się, że jeden niepozorny błąd może wiązać się z poważnymi konsekwencjami. Jeżeli nieprawidłowości wyjdą na jaw, może skończyć się nawet utratą zasiłku. Jakiego błędu pracownicy powinni się bezwzględnie wystrzegać? Wyjaśniamy.

pieniądze
25.07.2025 21:44 Karty na stół. Minister finansów ujawnia co dalej z kwotą wolną i podatkiem Belki

Donald Tusk musi być bardzo zadowolony z dotychczasowej pracy Andrzeja Domańskiego dla Polski. Minister finansów nie dość, że wyszedł bez szwanku z rekonstrukcji rządu, to jego władza jeszcze się zwiększyła. Ministerstwo finansów to odtąd ministerstwo finansów i gospodarki, a Domański w nowym otwarciu musi się mierzyć ze starymi obietnicami swojego przełożonego. Właśnie poznaliśmy bardziej szczegółowo jego plany na najbliższą przyszłość – także te, które żywo interesują każdego podatnika.

seniorka, pieniądze
24.07.2025 21:14 Seniorzy mają czas do końca miesiąca. Inaczej 350 zł z ZUS przejdzie im koło nosa

Sytuacja finansowa wielu polskich seniorów nie jest zbyt optymistyczna. Od 1 lipca 2025 r. mogą ubiegać się o nowe świadczenie, które ma na celu podreperowanie ich budżetu domowego. Seniorzy mają jeszcze tylko kilka dni na dopełnienie formalności w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Jeżeli przegapią ten termin, 350 złotych przejdzie im koło nosa. Przedstawiamy szczegóły.

rząd
24.07.2025 20:42 Rekonstrukcja rządu. Zanim odejdą, otrzymają sowitą odprawę. Tak rząd pożegna ministrów, padły kwoty

Po dzisiejszym zaprzysiężeniu możemy już z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, że Polska ma nowy rząd. Przeprowadzona rekonstrukcja wiąże się jednak z kosztami, które – mimo że finalnie ministerstw jest mniej niż było – są pokaźne. Zmiany organizacyjne to jedno, natomiast drugi rodzaj wydatków, jakie skarb państwa poniesie w związku z decyzjami personalnymi Donalda Tuska to odprawy. Poznaliśmy już ich orientacyjną wysokość.

Eurojackpot, kumulacja
24.07.2025 14:53 Kumulacja w Eurojackpot rośnie, szansa na polski rekord. Wygrana odmieni czyjeś życie na zawsze

Rośnie napięcie wokół jednej z największych europejskich loterii. Kwota, która pojawiła się w puli nagród, może przyprawić o zawrót głowy niejednego inwestora. Zainteresowanie Eurojackpotem w Polsce rośnie, a uczestnicy nie kryją emocji. Czy tym razem szczęście uśmiechnie się do kogoś znad Wisły?

Miłosz Anbatawi
23.07.2025 15:30 Jak 23-latek bez doświadczenia zbudował sieć 74 barbershopów? Historia Gentleman Barber Shop

Otworzyć własny biznes miesiąc przed lockdownem to dla wielu przedsiębiorców recepta na porażkę. Dla Miłosza Anbatawiego, twórcy sieci Gentleman Barber Shop, był to początek imponującej kariery. Jak z pomysłu w pubie, z pożyczonym kapitałem i bez doświadczenia w branży, doszedł do 74 salonów w całej Polsce? 

zarobki, średnia krajowa
21.07.2025 21:30 Nowy rekord wypłat w Polsce. Oto ile wynosi średnia krajowa w 2025 roku

Najświeższe dane GUS rzucają nowe światło na realia zarobków w Polsce. Wzrosty wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw przyciągają uwagę, ale za mocnymi liczbami kryje się więcej, niż mogłoby się wydawać. Co dokładnie napędza te zmiany i kto na nich naprawdę korzysta?

śmieci, opłata za śmieci
20.07.2025 21:17 Ulga na śmieci nie tylko dla emerytów. Polacy wciąż nie mają pojęcia. Tak zaoszczędzą

Nie każdy musi płacić za wywóz śmieci. Choć dla większości gospodarstw domowych opłata za odpady komunalne jest obowiązkowa, niektóre osoby mogą zostać z niej częściowo lub całkowicie zwolnione. Wystarczy spełnić jeden warunek i złożyć odpowiedni wniosek. Kto może skorzystać?

przelew, limit przelewu
20.07.2025 16:47 Zastanów się dwa razy, zanim wpłacisz tyle do bankomatu. Fiskus zainteresuje się natychmiast

Wielu klientów banków nie zdaje sobie sprawy, że ich gotówkowe wpłaty mogą uruchomić mechanizmy kontrolne. Wystarczy jeden niepozorny ruch, by zwrócić uwagę fiskusa. Transakcje, które odstają od naszego profilu, mogą zostać zakwalifikowane jako podejrzane – nawet jeśli nie przekraczają ustawowych limitów. Co dokładnie może wzbudzić czujność instytucji finansowych? I kiedy kończy się prywatność transakcji, a zaczyna nadzór skarbówki?

Batumi
20.07.2025 15:44 Tam oszukują Polaków na potęgę, tracą setki tysięcy złotych. Jest pilna reakcja ambasady

Inwestycje w nieruchomości w Batumi miały być strzałem w dziesiątkę dla wielu Polaków marzących o szybkim zysku. Zamiast tego - tysiące złotych zamrożone w niedokończonych projektach, bez realnej szansy na odzyskanie pieniędzy. Problemy są tak poważne, że głos zabrała polska ambasada w Tbilisi.

koszenie, mandat
19.07.2025 16:37 Surowe kary za koszenie trawnika. O tych nowych przepisach wiedzą nieliczni. Fatalne wieści

Koszenie trawnika to codzienność wielu posiadaczy ogrodów i działek. Jednak niektóre terminy i lokalizacje mogą sprawić, że ta rutynowa czynność stanie się kosztownym błędem. Nie chodzi tylko o ciszę nocną czy dobrosąsiedzkie relacje. W grę wchodzą też przepisy ochrony środowiska. Co trzeba wiedzieć, zanim sięgniemy po kosiarkę?

Pielgrzymka
19.07.2025 07:10 Pielgrzymka na Jasną Górę nie za "co łaska". Tyle trzeba zapłacić za wspólną wędrówkę

Zbliża się jedno z najważniejszych świąt w Kościele katolickim celebrowane przez olbrzymią grupę Polaków. Z tej okazji organizowane są pielgrzymki na Jasną Górę w Częstochowie, a wędrowcy przybędą z najróżniejszych zakątków kraju. Okazuje się jednak, że taka podróż może być kosztowna. Tyle trzeba zapłacić za wspólne pielgrzymowanie.

Iga Świątek Wimbledon
18.07.2025 15:08 Niespodziewana nagroda dla Igi Świątek za Wimbledon. Dostała od partnera prezent, o jakim nawet nie marzyła

12 lipca 2025 roku Iga Świątek w fantastycznym stylu pokonała Amandę Anisimovą z miażdżącym wynikiem 6:0, 6:0, tym samym sięgając po tytuł mistrzyni na trawiastych kortach Wimbledonu. Trybuny w Londynie wypełnione były emocjami, a serca Polaków – dumą. Ale to nie koniec wzruszeń, które spotkały tenisistkę po tym przełomowym meczu. Za zwycięstwo na Wimbledonie Iga Świątek otrzyma szereg prestiżowych nagród – wśród nich pojawił się prezent od partnera, którego zupełnie się nie spodziewała.

ZUS, pieniądze
18.07.2025 14:22 Ponad milion wniosków w 10 dni. Polacy rzucili się po świadczenie, pierwsze wypłaty już na kontach

Do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w ciągu zaledwie 10 dni trafiło ponad milion wniosków o popularne świadczenie finansowe. Wypłaty już ruszyły i pierwsi beneficjenci otrzymali przelew na konto. Do wzięcia są dodatkowe pieniądze, ale trzeba spełnić szereg warunków. Kto konkretnie może ubiegać się o to świadczenie i w jaki sposób należy złożyć wniosek? Wyjaśniamy.

monety
18.07.2025 10:27 Ta moneta jest warta krocie. Kolekcjonerzy jej poszukują, koniecznie sprawdź szuflady

Wielu Polaków może nawet nie zdawać sobie sprawy, że mają w portfelu lub na dnie szuflady prawdziwą perełkę, której poszukują kolekcjonerzy. Ta moneta na pierwszy rzut oka wygląda zwyczajnie, ale jeden wyjątkowy detal powoduje, że jest warta krocie. Warto dokładnie przeszukać wszystkie zakamarki, bo można dzięki niej zarobić pokaźną sumę. O jaką monetę konkretnie chodzi?

Pieniądze
17.07.2025 21:25 Polacy odkryli lukę w PPK i wypłacają pieniądze od razu. Wcale nie trzeba czekać do emerytury

Program, który miał gwarantować bezpieczną przyszłość na emeryturze, coraz częściej staje się sposobem na szybki zarobek. Polacy masowo wykorzystują luki w Pracowniczych Planach Kapitałowych, wypłacając pieniądze przed czasem. Tylko w pierwszym kwartale 2025 roku wypłacono aż 600 mln zł. 

abonament RTV
16.07.2025 16:00 Abonament RTV po śmierci domownika. Nie dopełniając formalności możesz odziedziczyć długi

Opłata za abonament radiowo telewizyjny wciąż spędza sen z powiek Polakom. Wielu z nas czeka na jej całkowitą likwidację, jednak na wprowadzenie w życie zmiany przepisów, która to umożliwi, będziemy musieli poczekać jeszcze co najmniej pół roku. Teraz wszyscy wciąż musimy zmagać się z tym obowiązkiem. Bardzo problematyczna staje się sytuacja, kiedy członek rodziny opłacający abonament umrze. Kto przejmuje po nim opłaty? Co w sytuacji, kiedy zmarła osoba miała długi?

Podatki pieniądze
16.07.2025 15:00 Te podatki wzrosną w 2026 roku. Są nowe stawki, wszystko przez inflację

Główny Urząd Statystyczny podał informacje na temat wskaźnika inflacji po pierwszej połowie 2025 roku. Daje to nam wiedzę na temat odsetku wzrostu licznych podatków. Nowe stawki będą obowiązywały od stycznia przyszłego roku, wyliczono, ile wyniosą. Tak zmienią się opłaty dokonywane przez Polaków.

Waluty
16.07.2025 13:03 Trzymaj tę walutę na koncie. Ten ruch może się opłacić. Eksperci zdradzają, co się zaraz wydarzy

Na rynku walut od miesięcy dostrzega się coś niespotykanego. Jedna z najistotniejszych doświadcza obecnie niemal najgorszego okresu w historii, a eksperci obwiniają o to politykę gospodarczą prezydenta. Analitycy mówią jednak jasno — to nie jest moment na sprzedaż waluty. 

Eurojackpot
16.07.2025 09:55 Polska ma nowego milionera. Dzięki wygranej w Eurojackpot nie przepracuje już ani jednego dnia

Wtorkowy wieczór okazał się wyjątkowo szczęśliwy dla graczy Eurojackpot. Wśród nich Polak, który nawet nie skreślił wszystkich poprawnych liczb, a i tak na jego konto wpłynie gigantyczna nagroda pieniężna. Polak już do końca swojego życia nie będzie musiał pracować. Jaka kombinacja cyfr padła podczas losowania 15 lipca?

Emerytura dłonie seniorki
15.07.2025 12:13 Emeryci dostaną podwyżkę ponad 200 zł. Czekali na to latami

Ci emeryci czekali długie lata, aż ich postulaty zostaną wysłuchane przez polityków. Rząd podjął konkretne decyzje, które będą rzutowały na wysokość świadczeń wpływających na konta 100 tys. osób. ZUS będzie musiał dokonać czynności, których efektem będzie nawet o 200 złotych większa kwota. To ważna informacja dla polskich emerytów.

Pieniądze student
15.07.2025 09:05 Nawet 10 tys. złotych dla studenta. Aby dostać dofinansowanie, trzeba spełnić warunki

Tysiące młodych Polaków właśnie myśli nad rozpoczęciem nowego etapu życia na uczelni wyższej. Nie dla każdego jest to oczywisty krok, a odsetek maturzystów, którzy się na niego decydują, sukcesywnie spada. Jedną z przeszkód jest sytuacja ekonomiczna, która uniemożliwia wyjazd na studia. Istnieje rozwiązanie, ci kandydaci dostaną 10 tys. złotych.

Czternasta emerytura
14.07.2025 16:03 Czternasta emerytura 2025. Wiadomo już, kto dostanie "czternastkę". Grono wykluczonych się powiększa

Czternasta emerytura to dodatkowe świadczenie finansowe istniejące w Polsce od 2021 roku, które emeryci i renciści w Polsce otrzymują raz w roku, zazwyczaj w okresie jesiennym. Czternasta emerytura ma zostać przekazana emerytom we wrześniu 2025 roku, razem z regularnym świadczeniem, zgodnie z harmonogramem ZUS. Kto i kiedy dostanie 14. emeryturę? Mamy wyliczenia dla konkretnych kwot. Niestety z roku na rok rośnie grupa osób pozbawionych tego świadczenia.

Szkolne przybory
14.07.2025 08:41 Tyle kosztuje wyprawka szkolna w 2025 roku. 300 plus może nie wystarczyć nawet na połowę

Choć wakacje dopiero się rozpoczęły, tysiące rodziców już myśli o tym, ile wyniesie ich wyprawka szkolna dla dziecka. Lista potrzebnych przyborów się nie kończy, a ich ceny potrafią zaskoczyć. Pewne jest jedno — świadczenie “Dobry Start” może nie pokryć nawet połowy poniesionych kosztów, w niektórych przypadkach będzie tylko kroplą w morzu potrzeb.

Pieniądze
12.07.2025 10:56 Emeryci znowu dostaną przelewy. Tym razem dla każdego 300 zł

Rząd szykuje kolejne wsparcie finansowe dla seniorów. Choć na wypłaty trzeba będzie jeszcze poczekać, już dziś wiadomo, że na przelewy mogą liczyć setki tysięcy emerytów. Dzięki tej formie wsparcia obniżą comiesięczne rachunki.

Toaleta
12.07.2025 07:38 Paragon grozy nad Bałtykiem. Tyle turystka zapłaciła za toaletę. Aż trudno uwierzyć

Nadbałtyckie kurorty znowu znalazły się na językach internautów. Tym razem nie chodzi jednak o rybę z frytkami ani o kawę za kilkadziesiąt złotych. W sieci pojawiło się nagranie, które ponownie rozpaliło dyskusję o cenach nad morzem. Internautka opublikowała paragon z Władysławowa i nie ukrywała swojego zaskoczenia.

Iga Świątek Wimbledon
12.07.2025 07:31 Ważna decyzja z Wimbledonu. Wiadomo, co z meczem Świątek z Anisimovą. W finale bezwzględny zakaz

Wimbledon właśnie dobiega końca, a zamknie go historyczna chwila w karierze Igi Świątek. Jako trzecia Polka w historii doszła tak daleko w tym kultowym turnieju. Już wiadomo, że to olbrzymie osiągnięcie, jednak zanim piłka znajdzie się w grze, organizatorzy przypomnieli obowiązujące zasady. Wszyscy muszą sprostać rygorystycznym zakazom.

Bałtyk
10.07.2025 06:30 Porównali ceny nad Bałtykiem i na Kanarach. Dziwi zwłaszcza koszt noclegu, wnioski są jasne

Wakacje w Polsce mogą kosztować więcej niż tygodniowy wypoczynek w zagranicznym kurorcie. Najnowsza analiza cen pokazuje, że różnice w kosztach noclegów i wyżywienia potrafią zaskoczyć - i to na niekorzyść polskich kierunków. W zestawieniu przygotowanym przez Rankomat.pl wykorzystano dane z Booking.com - wyniki nie pozostawiają złudzeń.

BiznesINFO.pl
Obserwuj nas na: