biznes finanse video praca handel Eko Energetyka polska i świat O nas
Obserwuj nas na:
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

bankomat
27.10.2025 17:40 Nowe informacje ws. kradzieży z kont Santandera. Złodzieje wykorzystali niewiedzę Polaków

Doniesienia o nieautoryzowanych wypłatach gotówki z kont klientów banku Santander w całej Polsce wywołały spore zaniepokojenie. Od 25 października policja odnotowała kilkadziesiąt zgłoszeń dotyczących kradzieży środków w kwotach od kilkuset do nawet kilku tysięcy złotych. Właśnie pojawiła się nowa teoria w tej sprawie. Wyjaśniamy szczegóły.

seniorka, ręce
27.10.2025 15:50 Tyle wyniesie bon senioralny. Wiadomo, kiedy ma ruszyć świadczenie. Padł kluczowy termin

Wielu polskich seniorów znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. Bon senioralny to nowe narzędzie wsparcia opieki nad osobami starszymi. Wiadomo już, ile ma wynieść świadczenie i na jakich zasadach będzie przyznawane. Zapowiedziano też, kiedy projekt ustawy dotyczący bonu ma zostać przyjęty i kiedy wejdzie w życie. Przedstawiamy szczegóły.

wpłatomat
27.10.2025 14:30 Wpłacisz tyle na konto, licz się z kontrolą. Skarbówka podała limity

Jeśli wykonasz transakcję przekraczającą określony limit, bank nie ma wyjścia – musi powiadomić GIIF. Wpłaty, przelewy, a nawet transfery wewnętrzne trafiają pod kontrolę systemu. Ale to tylko część narzędzi, z których korzysta fiskus, by monitorować rachunki Polaków.Od 2025 r. bank liczy sumę transakcji wykonywanych w krótkim czasie przez tego samego klienta.GIIF analizuje zgłoszenia i przekazuje sprawy do KAS tylko przy wątpliwościach co do źródła środków.Podejrzane mogą być nawet wpłaty poniżej progu, np. rozbite na serie mniejszych kwot.Darowizna od rodziny > 36 120 zł lub pożyczka bez umowy — ryzyko 20 proc. lub 75 proc. podatku. 

bankomat
27.10.2025 10:24 Bezprawne wypłaty z bankomatów w całej Polsce. Santander wyjaśnia, co dalej ze skradzionymi pieniędzmi

Od 25 października funkcjonariusze w całej Polsce przyjęli kilkadziesiąt zgłoszeń o nieuprawnionych wypłatach z kont jednego z banków. Klienci otrzymywali powiadomienie SMS o wypłacie z bankomatu środków z ich konta w kwocie od kilkuset do kilku tysięcy złotych. Policja wydała aktualizacje dotyczące bankomatów, a sam bank opublikował stosowne oświadczenie. Co ze skradzionymi pieniędzmi klientów?

Skolim
27.10.2025 08:42 Skolim otwiera własną stację benzynową. Paliwo w cenach niespotykanych nigdzie indziej w Polsce

Konrad „Skolim” Skolimowski ponownie poszerza katalog swojej działalności poza sceną muzyczną i uruchamia własną stację paliw. Oficjalne otwarcie zaplanowano na listopad, ale kierowcy już mogą sprawdzić podstawowe ceny paliw na nowym obiekcie. Sprawdzamy, co wiadomo o inwestycji artysty i jakie stawki obowiązują przy dystrybutorach.

bankomat
26.10.2025 17:42 Znikające pieniądze z kont Polaków. Spływają dziesiątki skarg. Policja wydała pilny apel

Posiadanie konta bankowego to dziś synonim wygody i bezpieczeństwa. Mimo to, w ostatnich dniach w jednym z dużych polskich miast doszło do serii niepokojących zdarzeń. Z kont klientów banków zaczęły znikać pieniądze, a liczba zgłoszeń liczona jest w dziesiątkach. Policja bada sprawę i ostrzega przed metodą ataku, która po cichu i bez wiedzy ofiar czyści ich rachunki.

seniorzy, pieniądze
26.10.2025 16:10 Podwyżka specjalnej emerytury od 1 stycznia 2026 r. Skorzysta wybrana grupa Polaków

Spora część emerytów od 1 stycznia 2026 roku będzie mogła liczyć na podwyżkę, która nieco podreperuje ich domowy budżet. Ta specjalna emerytura należy się jednak jedynie wybranej grupie Polaków. Aby ją otrzymać, konieczne jest spełnienie określonych warunków. Wyjaśniamy szczegóły.

grzejnik
25.10.2025 18:25 Fatalne wieści dla wielu Polaków. Ta grupa zapłaci więcej za ogrzewanie, znamy wyliczenia

Wraz z ochłodzeniem i początkiem jesieni w Polsce zaczął się sezon grzewczy. Wiele rodzin liczy koszty i sprawdza, które źródło ciepła będzie dla nich najbezpieczniejsze cenowo w tym i kolejnym roku. Analiza Polskiego Alarmu Smogowego wskazuje, że w 2025 i 2026 część gospodarstw domowych musi przygotować się na wyższe rachunki, choć różnice będą zależeć od typu ogrzewania i standardu budynku. Kto zapłaci więcej?

MOPS, zasiłek
25.10.2025 13:34 Pobyt w prywatnym domu pomocy społecznej kosztuje majątek. Ceny mogą zaskoczyć

Koszty pobytu w domu pomocy społecznej potrafią zaskoczyć nawet najbardziej zapobiegliwych seniorów i ich rodziny. W wielu przypadkach miesięczne opłaty są wyższe niż przeciętna emerytura, a mimo to miejsca w takich placówkach wciąż brakuje. Nie każdy jednak wie, kto faktycznie powinien ponieść ten wydatek i kiedy można zostać z niego zwolnionym.

ZUS, pieniądze
25.10.2025 12:43 Zmiany w ZUS mogą podnieść świadczenia. Szansa dla emerytów i rencistów

ZUS przypomina seniorom o mało znanym wniosku, który może zwiększyć miesięczną emeryturę lub rentę. Wystarczy jeden podpis, by dostać do ręki więcej pieniędzy. Ale uwaga – nie każdy skorzysta na tej zmianie. Niektórzy mogą wręcz stracić przy rocznym rozliczeniu podatkowym. Kiedy więc warto złożyć wniosek, a kiedy lepiej tego nie robić?

Ciche pożeracze prądu: jak ciąć rachunki
25.10.2025 10:30 To urządzenie to największy pożeracz prądu. Zostawisz podłączone na noc, rachunki wystrzelą w górę

Rachunki za prąd rosną nie tylko wtedy, gdy gotujemy, drukujemy czy oglądamy seriale. Sporą część kosztów generują urządzenia pozostawione w trybie czuwania, które z pozoru „nie pracują”, a jednak nieustannie pobierają energię. W centrum uwagi często znajduje się mikrofalówka - nie z powodu mocy podczas podgrzewania, ale dlatego, że jest włączona całą dobę. 

dodatek do prądu z ZUS
25.10.2025 09:32 Każdy może złożyć wniosek o dodatek do prądu. ZUS wypłaca pieniądze bez względu na dochód

W 2025 roku ZUS wypłaca 312,71 zł miesięcznie jako dodatek do prądu i co ważne nie sprawdza dochodu. Dodatek, zwany również ryczałtem energetycznym, trafia do rąk uprawnionych bez względu na ich sytuację finansową. Wystarczy złożyć odpowiedni wniosek, a wypłata następuje automatycznie wraz z rentą lub emeryturą.

Chryzantemy
25.10.2025 06:30 Wszystkich Świętych 2025. Tyle kosztują chryzantemy, Polacy sięgną głębiej do portfeli

Chryzantemy, które co roku dominują na cmentarzach na Wszystkich Świętych, ponownie wiodą prym. W tym sezonie ceny są zróżnicowane, jednak część klientów powinna liczyć się z nieco wyższym wydatkiem niż rok wcześniej. Ile kosztują te popularne kwiaty w 2025 roku?

Przelew
24.10.2025 19:10 Nie zrobisz przelewu, nie zalogujesz się na konto. Banki wydały komunikaty, zacznie się w weekend

Najbliższy weekend przyniesie szeroki zakres przerw serwisowych w bankach, które skoordynowały prace z przejściem na czas zimowy. Instytucje zapowiadają ograniczenia w dostępie do bankowości internetowej, aplikacji mobilnych oraz wybranych płatnościach, w tym w transakcjach kartowych i ekspresowych. Warto wcześniej zaplanować operacje i sprawdzić, które usługi w poszczególnych bankach będą czasowo wyłączone.

Biedronka
24.10.2025 13:41 Polacy ruszyli do Biedronki. Można zrobić zakupy za grosze, limit dzienny: 8 opakowań na osobę

To będzie intensywny końcówka tygodnia dla łowców promocji. Sieć przygotowała krótką, ale mocną akcję z wyraźnymi obniżkami na popularne produkty do kuchni i dla rodzin z dziećmi. Warunki są proste: aktywna karta lojalnościowa i czujne oko na limity. To właśnie dzięki nim da się realnie ciąć rachunki przy kasie. Dodatkowo tylko w piątek i sobotę, 24-25.10 obowiązuje promocja, dzięki której Biedronka zwróci 35 zł na kolejne zakupy.Wysokie obniżki na mięso i produkty rodzinne z kartą lojalnościową.Jasno określone limity sztuk i kilogramów na konto, by starczyło dla wszystkich.Oferta krótka, intensywna i opłacalna przy dobrze zaplanowanych zakupach. 

ZUS
24.10.2025 11:27 Zmiany w wypłacie 800 plus. Za listopad ZUS przeleje pieniądze w innym terminie

Listopadowe świadczenie 800+ trafi na konta wcześniej niż zwykle. Układ kalendarza wymusił na ZUS-ie przyspieszenie przelewów i skumulowanie kilku terminów w jednym dniu. Sprawdź, kiedy dokładnie możesz spodziewać się pieniędzy, aby uniknąć zaskoczenia.Listopadowy harmonogram obejmuje 10 terminów, z czego trzy wypadają w święta lub weekendy.Zaplanowano podwójne wypłaty.Świadczenie dla grupy z terminem 22 listopada trafi na konta wcześniej. 

Urząd Skarbowy
23.10.2025 22:11 Skarbówka zalana zgłoszeniami. Muszą weryfikować każdą sprawę

Urzędy skarbowe w Polsce, skupione w ramach Krajowej Administracji Skarbowej, przeżywają prawdziwe oblężenie. W pierwszej połowie 2025 roku do KAS wpłynęło ponad 37,2 tysiąca zgłoszeń dotyczących potencjalnych naruszeń prawa podatkowego. Choć skala zjawiska jest imponująca, zdecydowana większość tych doniesień nie znajduje ostatecznie potwierdzenia w rzeczywistości — kto stoi za masowymi donosami?

Dino
23.10.2025 11:52 Dino sprzedaje za 39 groszy. Takiego hitu nikt się nie spodziewał

Sieć Dino od pewnego czasu buduje rozpoznawalność dzięki spektakularnym „groszówkom”. Po viralowej akcji z gumami Donald za 9 groszy przyszła kolej na produkt z innej kategorii. Nowa gazetka Dino z 23 października 2025 r. przyciągnęła tłumy łowców promocji. Promocja obowiązuje od 23 października 2025 r. do wyczerpania zapasów.Produkt dostępny bez kuponów i aplikacji – wystarczy wyjąć z półki.Produkt idealnie pasuje do mięs, kanapek, sałatek i wege dań.Poprzednie akcje Dino (np. gumy Donald za 9 gr) błyskawicznie znikały z półek. 

zasiłek, MOPS
23.10.2025 10:03 MOPS wypłaci pieniądze, o których mało kto wie. Nawet 2066 zł dla tych, którzy chcą coś zmienić

Nie każdy wie, że MOPS oferuje zasiłek, który może pomóc stanąć na nogi. To jednorazowe wsparcie finansowe dla osób gotowych rozpocząć nowy etap zawodowy. Dla wielu może to być pierwszy krok do niezależności i stabilności finansowej. Choć świadczenie jest dostępne już teraz, wciąż mało osób zdaje sobie sprawę, że mogą je otrzymać. Kto i jak może z niego skorzystać?

flaga Czech
22.10.2025 10:55 Czesi zazdroszczą Polakom pensji? Tyle wynosi minimalna krajowa. Ta kwota to nie żart

Jeszcze niedawno to Polacy podziwiali Czechów za stabilną walutę i wyższe zarobki, dziś to Czesi z zazdrością obserwują rosnące pensje w Polsce. Nasz kraj od dłuższego czasu utrzymuje tendencję wzrostową, co ma realny wpływ na poziom życia, choć nie brakuje również wyzwań. Jaka jest różnica między płacą minimalną w Polsce a w Czechach? Nawet po podwyżce u naszych południowych sąsiadów widoczna jest dysproporcja w zarobkach.

MOPS, pieniądze
22.10.2025 07:55 Wsparcie od MOPS w formie pieniężnej lub rzeczowej. Rząd podaje szczegóły

Niewielu Polaków zdaje sobie sprawę, że mogą otrzymać wsparcie finansowe. Program dostępny w całym kraju może pomóc postawić pierwszy krok w stronę niezależności ekonomicznej – a wszystko to bez konieczności spłacania zobowiązań. O co dokładnie chodzi?

renta wdowia, ZUS
21.10.2025 20:06 Nowe świadczenie z ZUS przyciąga tłumy. Seniorzy dopiero odkrywają, co naprawdę mogą zyskać

Zainteresowanie nową rentą wdowią przerosło oczekiwania ZUS. Choć program działa dopiero od kilku miesięcy, tysiące seniorów już zastanawia się, czy mogą poprawić swoją sytuację finansową. Coraz więcej osób odkrywa, że wcześniejsza decyzja nie musi być ostateczna. Czy ponowne złożenie wniosku może oznaczać wyższe świadczenie?

Pieniądze
21.10.2025 14:46 Nowy dodatek 215 zł. Wiadomo, kto dostanie pieniądze i jak złożyć wniosek?

Od listopada 2025 roku osoby spełniające określone warunki będą mogły otrzymywać 215,84 zł miesięcznie w ramach zasiłku pielęgnacyjnego. Choć świadczenie często kojarzone jest z cukrzycą, dostępne jest również dla innych osób wymagających stałej opieki.

Pieniądze
21.10.2025 14:40 Dwa terminy na korzystniejszą emeryturę w 2025 roku. Możesz zyskać nawet kilkaset zł

Dla osób planujących przejście na emeryturę w 2025 roku kluczową kwestią jest wybór optymalnego miesiąca złożenia wniosku do ZUS. To strategiczna decyzja, która może realnie wpłynąć na comiesięczną wysokość świadczenia, generując zyski sięgające nawet kilkuset złotych. Jakie są “złote okienka” w 2025 roku?

Pieniądze
21.10.2025 14:12 Tyle wynosi najniższa emerytura w Polsce. Kwota zaskoczy niejednego

Minimalna emerytura w Polsce to temat, który budzi spore zainteresowanie nie tylko wśród seniorów, ale również wśród młodszych pokoleń planujących przyszłość finansową. Choć jej wysokość co roku ulega waloryzacji, wielu Polaków zastanawia się, ile faktycznie trafia na konto seniora po odliczeniu składek i podatków.

zus, pieniądze
21.10.2025 11:58 Pilne wieści dla seniorów, ZUS zmienia terminy wypłat. Te osoby dostaną emerytury znacznie wcześniej

Listopad przynosi ważne zmiany dla emerytów i rencistów w całej Polsce. ZUS, który standardowo wypłaca świadczenia w ustalonych dniach miesiąca, dostosowuje terminy wypłat z powodu dni wolnych od pracy. Dla wielu seniorów oznacza to wcześniejsze otrzymanie pieniędzy.

kryształy
21.10.2025 11:37 Przeszukaj strych i piwnicę. Jeśli je masz, dużo zyskasz. Te kryształy są warte fortunę

Jeszcze dekadę temu lądowały na giełdach staroci za kilka złotych. Dziś kolekcjonerzy rywalizują o każdy egzemplarz kryształowych wazonów, pater i kieliszków z czasów PRL-u, a ceny osiągają poziomy, o jakich właściciele nie śnili. Zanim więc wyrzucisz babciny serwis, sprawdź, czy nie trzymasz w kredensie małej fortuny.Wazony z huty Ząbkowice osiągają nawet kilkanaście tysięcy złotych.Komplet kieliszków może kosztować od 300 do ponad 1000 zł.Najwięcej warte są naczynia w idealnym stanie, z oryginalną naklejką.Kolekcjonerzy poszukują wyrobów hut Julia, Irena i Ząbkowice, szczególnie z lat 70. i 80.

logotyp Biedronki
21.10.2025 09:24 Polacy rzucili się na promocje w Biedronce, takich cen dawno nie było. Zapasy na Wszystkich Świętych i Boże Narodzenie

Tłumy przy kasach, puste półki już w poniedziałek rano – tak rozpoczyna się nowa akcja promocyjna w sklepach Biedronka. Sieć przygotowała serię rabatów sięgających nawet 60 procent, pozwalających na zrobienie zapasów przed uroczystościami 1 listopada i świętami Bożego Narodzenia. Kluczowe oferty obowiązują tylko do środy.Masło Mlekovita (200 g): 4 + 2 gratis, limit 6 sztuk dziennie z kartą.Olej Kujawski (2 l): 13,98 zł przy karcie, oszczędność 35%.Kawa Jacobs Kronung (500 g): 36,99 zł/szt. przy zakupie 2 opakowań.Produkty „Nasza Spiżarnia”: druga sztuka 60% taniej.Mrożonki „Mroźna Kraina”: druga paczka 50% taniej.Znicze: oferty 6 + 6, 4 + 4 gratis, wkłady i bukiety w promocjach 2 + 1.

BiznesINFO.pl
Obserwuj nas na: