Wyszukaj w serwisie
polska i świat praca handel finanse Energetyka Eko technologie
BiznesINFO.pl > Pieniądze

Pieniądze

Pieniądze – czym są i skąd się biorą?

Choć mówi się, że „pieniądze to nie wszystko”, to jednak trudno jest im odmówić kluczowej roli w życiu każdego z nas. Pieniądze to prawnie zaaprobowany środek płatniczy, stosowany w obrocie handlowym pomiędzy uczestnikami gospodarki. Jego wartość zwykle określana jest na zasadzie umowy społecznej. Niemal każde państwo na świecie dysponuje własną walutą, bezpośrednio kontrolując jej ilość w obrocie gospodarczym, a pośrednio – wartość. Odbywa się to pod kontrolą rządu i odpowiedniej instytucji. W Polsce jest to Narodowy Bank Polski.

Przez lata pieniądze funkcjonowały w różnej formie. Najpopularniejszą z form w dzisiejszych czasach są pieniądz zdawkowy, czyli popularna gotówka (papierowe banknoty i metalowe monety). W niektórych państwach, na przykład Australii, funkcjonują pieniądze plastikowe. Wraz z postępującą cyfryzacją, coraz większą popularnością cieszy się także pieniądz bezgotówkowy, a więc taki, którego wartość wyrażona jest wyłącznie na rachunku bankowym.

Dla ułatwienia przeprowadzanych w obrocie gospodarczym niektórych transakcji, pieniądz jako narzędzie do wyrażenia wartości, może przybierać inne formy. Do najpopularniejszych, z wyłączeniem gotówki i pieniądza elektronicznego, należy weksel, czek, bon, czy obligacja.

Najważniejsze funkcje pieniądza

Skuteczna i satysfakcjonująca wymiana handlowa pomiędzy zainteresowanymi stronami stanowi jeden z podstawowych warunków dla przetrwania cywilizacji i jednostki. Żeby fakt ten mógł mieć miejsce, pieniądz jako środek płatniczy, musi spełniać pewne określone funkcje, dzięki czemu handel będzie prostszy, wygodniejszy i mniej ryzykowny.

Ewolucja pieniądza pokazuje, że najważniejsze funkcje pieniądza to: jednolitość i rozpoznawalność, stabilność wartości, wygoda użytkowania, trwałość, podzielność i powszechna akceptacja pieniądza jako obowiązującego środka płatniczego.

„Kto wymyślił pieniądze”, czyli krótka historia pieniądza

Czym płacono w dawnych czasach? Historia pieniądza to zasadniczo historia relacji międzyludzkich. Pierwszą z form wymiany handlowej był barter. Barter to handel wymienny, gdzie jedna ze stron w zamian za towar lub usługę, oferowała drugiej inny towar lub usługę, o wartości umownie zbliżonej. Pieniądze w formie jaką znamy dziś stworzono dla wygody – początkowo rolę waluty pełniły kamienie, koraliki, sól czy muszelki. Dopiero później ich miejsce zajęły metale szlachetne.

Wartość pieniądza w dzisiejszych czasach określa umowa społeczna (stąd nazwa „pieniądz fiducjarny”, od łacińskiego słowa „fides”, oznaczającego „wiarę”), jednak nie zawsze tak było. Przez znaczną część historii ludzkości, pieniądz znajdował pokrycie w metalach szlachetnych (na przykład złocie czy srebrze), skąd brała się faktyczna wartość pieniądza.

Wraz z postępem technologii zmienia się nie tylko forma pieniądza, ale również pochodzenie jego wartości. Jednym z bieżących trendów jest kontynuacja polityki kreacji pieniądza przez zcentralizowane instytucje i zwiększenie nacisku na jego digitalizację. Prądem konkurencyjnym mogą być kryptowaluty, takie, jak na przykład Bitcoin, gdzie środek płatniczy emitowany jest metodą kryptograficzną i pośrednio stąd bierze swoją wartość. 

Pokaż więcej

kupony Lotto
19.05.2024 17:55 Wygrasz w Lotto i możesz mieć problem. Podatek to nie wszystko

Wygrana w Lotto to wielka radość. Pieniądze, jakie można wygrać w kolejnych kumulacjach, są ogromne. Niewielu graczy zdaje sobie jednak sprawę z tego, że jeśli wygrają więcej niż 2280 zł może pojawić się problem. Mowa nie tylko o obowiązkowym podatku od wygranej. Takiej kwoty nie można odebrać w pobliskiej kolekturze. Totalizator Sportowy wskazuje wprost.

pieniądze, portfel
19.05.2024 16:53 Wystarczy jeden dokument, by uzyskać duże zniżki. Wielu nie ma o tym pojęcia

Wiele osób nie wie, że należą im się specjalne zniżki. Jeden dokument sprawi, iż zyskasz szereg przywilejów. Nie wszyscy mogą jednak korzystać z tej opcji. Skierowana jest ona tylko i wyłącznie do rodzin z dziećmi. Mowa o Karcie Dużej Rodziny. Sprawdź, gdzie możesz liczyć nawet na 50 proc. zniżki.

None
19.05.2024 14:42 Ujawniono niepokojące dane o finansach. To dotyka co piątego Polaka

Krajowy Rejestr Długów opublikował raport ”Barometr oszczędności 2023”. Płynące z niego wnioski są przygnębiające – prawie 22 proc. Polaków nie dysponuje żadnymi oszczędnościami. Kolejne 24 proc. nie ma na koncie więcej niż 5 tys. zł. 

Pieniądze
19.05.2024 13:37 Ile zarabia europoseł? Znamy kwoty, można się zdziwić

Wybory do europarlamentu w Polsce przeprowadzone zostaną już w niedzielę 9 czerwca. Polacy wybiorą 53 swoich przedstawicieli, którzy będą reprezentować ich w Parlamencie Europejskim. Kampania trwa, a rywalizacja dotyczy nie tylko wpływu na kształtowanie polityki Unii Europejskiej, ale i apanaży, które na przeciętnym polskim portfelu robią ogromne wrażenie. Ile zarabia europoseł?

euro
19.05.2024 12:18 Kiedy euro w Polsce? Minister finansów postawił sprawę jasno

Powracająca regularnie dyskusja dotycząca przyjęcia w Polsce waluty euro rozgrzewa zarówno internautów, jak i ekspertów od finansów. Tym razem głos w sprawie ewentualnej zmiany waluty zabrał sam minister finansów – Andrzej Domański. Uczynił to podczas transmisji na żywo w mediach społecznościowych. 

gotówka
19.05.2024 08:56 Darowizna w gotówce. Czy fiskus zagląda do kopert? Na to warto uważać

W przypadku osób najbliższych, darowizny są z reguły zwolnione z podatku, zatem nie ma powodu do obaw, że zwrócimy na siebie uwagę urzędników. Tylko czy na pewno? Jest bowiem taka forma darowizny, która wciąż może wzbudzać wątpliwości. Chodzi o przekazy gotówkowe, z którymi spotykamy się najczęściej przy okazji rodzinnych uroczystości. Czy fiskus może się zainteresować kopertą?

Iwona Marivo
18.05.2024 15:16 Kupiła za 12 tys. zł rzeczy ze zwrotów. Zyskała znacznie większą kwotę

Mało kto jest gotów na naprawdę duże ryzyko, a zwłaszcza, jeśli w grę wchodzą pieniądze. Bohaterka programu “Zakup w ciemno” postawiła jednak wszystko na jedną kartę i kupiła za 12 tys. zł palety ze zwrotami. Gdy poznała ich zawartość, prawie oniemiała z zachwytu. Okazało się, że w środku są same skarby, za które teraz może zgarnąć na rynku wtórnym prawdziwą fortunę.

parkometr
18.05.2024 14:29 Łatwy sposób na darmowe parkowanie. O tym przycisku wie mało kto

Opłaty za parkowanie w miastach nieustannie rosną. W ten sposób samorządy próbują zmusić kierowców do porzucenia samochodów na rzecz transportu publicznego. Ten, kto woli jednak własne cztery koła, wcale nie musi być skazany na drenowanie portfela. Wszystko dzięki przyciskowi “bułka” na parkometrze, o którym wciąż wie niewielu z nas.

ZUS
18.05.2024 13:26 ZUS daje czas tylko do 20 maja. Wielu Polaków jeszcze nie złożyło dokumentów

Tylko do poniedziałku 20 maja Zakład Ubezpieczeń Społecznych daje czas na rozliczenie składki zdrowotnej za 2023 r. Ci płatnicy, którzy będą mieli nadpłatę, mogą liczyć na szybki zwrot pieniędzy. Stanie się to jednak tylko, jeśli petent dotrzyma konkretnie określonych terminów. Wyjaśniamy wszystko, co koniecznie trzeba wiedzieć.

warzywa
18.05.2024 12:37 Tych warzyw i owoców z Polski w tym roku nie będzie. Hodowcy liczą wielkie straty

Kwietniowe i majowe przymrozki znacząco odbiły swoje piętno na polskich uprawach w woj. świętokrzyskim, lubelskim i dolnośląskim. Niskie temperatury w nocy negatywnie wpłynęły na rozwój wielu gatunków warzyw i owoców, za co zapłacić będą musieli konsumenci. Niestety, niektórych towarów na bazarkach będzie jak na lekarstwo, a te, które trafią już na targi, trzeba będzie importować. Na rynku zabraknąć może m.in. ulubieńców Polaków, takich jak sałata, rzodkiewki i morele.

pieniądze ludzie
18.05.2024 11:47 Pracodawca dopłaci ci do wakacji. Wystarczy złożyć wniosek

O tym, że urlop poza domem w czasach inflacji stał się dobrem luksusowym, najlepiej świadczy analiza Instytutu Badań Rynku Turystycznego Traveldata. Jego eksperci oszacowali, że niektóre zagraniczne wyjazdy podrożały w ciągu roku o kilkaset złotych. Wakacje w Polsce także potrafią jednak uderzyć po kieszeni, o czym niejeden przekonał się na własnej skórze. Z tego powodu warto zorientować się, czy nie przysługują nam “wczasy pod gruszą”.

blok pieniądze
18.05.2024 11:16 Nawet 25 tys. złotych za mieszkanie. Państwowa spółka wyprzedaje nieruchomości

Jeśli szukasz lokum, ale rynkowe ceny są dużo za wysokie, rozwiązaniem może być transakcja z PKP. Państwowa spółka wyprzedaje swoje nieruchomości po bardzo atrakcyjnych cenach. W ofercie znajduje się prawie 700 lokali w różnych miejscach na mapie Polski, a także działki. Warto się spieszyć, bo chętnych np. na mieszkanie za 25 tys. złotych z pewnością może być wielu. 

ręce
18.05.2024 10:21 Nawet 12 tys. zł na drugie i kolejne dziecko. ZUS czeka na wnioski

Polscy rodzice od 2022 r. mają możliwość otrzymania z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie tylko 500 plus, ale także środków w ramach Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego (RKO). Od tamtej pory z takiej opcji skorzystało już 873,5 tys. dzieci, na rzecz których przeznaczono ponad 6,4 mld złotych. ZUS przypomina, że wnioski o pieniądze cały czas są przyjmowane. Beneficjenci mogą dostać do 12 tys. złotych na drugie i każde kolejne dziecko. 

pieniądze
18.05.2024 08:23 Polacy zadłużają się na potęgę. Tych pieniędzy komornik jednak nie zabierze

Nikt nie życzy sobie takiej sytuacji, ale czasem niespłacone zobowiązania finansowe prowadzą do nałożenia na dłużnika komorniczej egzekucji. Wówczas urzędnik może znacząco uszczuplić stan naszego posiadania, ale nie o wszystko, co do nas należy. “Dziennik Gazeta Prawna” przypomina, że komornik także ma pewne ograniczenia, wynikające wprost z przepisów prawa. Wyjaśniamy, które dobra są zabezpieczone.

kable, pieniądze
17.05.2024 22:30 Duże zmiany dla odbiorców energii. Rachunki za prąd mogą być niższe

Już wkrótce wejdą w życie zmiany, które umożliwią Polakom obniżenie rachunków za energię elektryczną. Reforma wprowadzi modyfikacje w sposobie rozliczeń za energię. Kto konkretnie będzie mógł skorzystać z nowego rozwiązania? Przedstawiamy szczegóły. 

Lotto
17.05.2024 21:46 Te liczby najczęściej padają w Lotto. Wszyscy gracze powinni to wiedzieć

Wielu Polaków marzy o trafieniu “szóstki” w Lotto. Trzeba mieć naprawdę ogromne szczęście, by skreślić poprawnie wszystkie liczby na kuponie. Warto więc zapoznać się z listą liczb, które najczęściej padają w losowaniach Lotto. Przedstawiamy szczegóły.

seniorka, pieniądze
17.05.2024 19:37 Tyle wynosi najwyższa emerytura w Polsce. ZUS podał konkretną kwotę

Emerytury wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych są bardzo różnorodne. Rozbieżność między najniższym a najwyższym świadczeniem jest naprawdę ogromna. ZUS wyjawił, ile wynosi największa emerytura w naszym kraju. Kwota imponująca.

samochód
17.05.2024 18:19 Nawet 12 tys. zł mandatu za brak OC. Wkrótce kierowcy zapłacą jeszcze więcej

Ubezpieczenie OC jest obowiązkowe dla wszystkich kierowców. Mandaty za brak ciągłości OC są naprawdę wysokie, a już wkrótce trzeba będzie zapłacić jeszcze więcej. Podwyżki będą wynikały z tego, że wzrośnie płaca minimalna. Przedstawiamy szczegóły.

telewizor
17.05.2024 17:13 Sypią się kary za zaległy abonament RTV. Problem dotyczy tysięcy Polaków

Abonament RTV to obowiązkowa opłata dla wszystkich osób posiadających radia i telewizory. Wielu Polaków unika tego obowiązku i nie płaci za swoje urządzenia. Okazuje się, że problem ten dotyczy tysięcy osób. Łączna wartość kar za niepłacenie abonamentu RTV jest milionowa.

Kalendarz
17.05.2024 16:29 Polska nie jest gotowa na czterodniowy tydzień pracy. Tak uważa Północna Izba Gospodarcza

W ostatnich dniach Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki społecznej zapowiedziało, że zacznie pracę nad ustawą, która skupiała się będzie na zmianach dotyczących kodeksu pracy. Zostało zapowiedziane, że ustawa ma wejść w życie jeszcze w trakcie dotychczasowej kadencji. Analizuje się na ten moment wariant czterodniowego tygodnia pracy bądź siedmiogodzinnych zmian. 

Grupa Murapol
17.05.2024 16:11 Majowa pula promocyjna 300 mieszkań i apartamentów inwestycyjnych w 14 miastach od Grupy Murapol

Grupa Murapol rusza z nową promocją, która z pewnością zainteresuje wszystkie osoby wypatrujące dobrej okazji do zakupu własnego mieszkania lub planujące atrakcyjnie zainwestować w nieruchomość. Majowa pula obejmuje aż 300 mieszkań i apartamentów inwestycyjnych w 26 inwestycjach na terenie 14 miast. Decydując się na zakup lokalu objętego promocją można zyskać rabat w cenie, a w przypadku wybranych lokali także miejsce postojowe w promocyjnej cenie.

seniorzy, pieniądze, ZUS
17.05.2024 15:44 ZUS może zabrać emeryturę. Ważne zmiany dla seniorów już od 1 czerwca

Seniorzy powinni przygotować się na spore zmiany, które wejdą w życie już w czerwcu bieżącego roku. Niektóre osoby będą musiały uważać na nowe limity dorabiania do świadczenia. Jeśli je przekroczą, to ZUS zmniejszy lub całkowicie zawiesi ich wypłaty. Kogo konkretnie będą dotyczyły te zmiany? Przedstawiamy szczegóły. 

ZUS, pieniądze
16.05.2024 22:30 ZUS wypłaca średnio 29 tys. złotych. Wystarczy złożyć wniosek

Wielu Polaków może nawet nie zdawać sobie sprawy, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca pieniądze z Otwartego Funduszu Emerytalnego. Jak się okazuje, środki te podlegają dziedziczeniu i mogą zostać przekazane spadkobiercom. Jest o co się starać, bo ZUS wypłaca naprawdę pokaźne kwoty. 

seniorzy
16.05.2024 21:12 Kiedy wypłata 14. emerytury? Padł konkretny termin

W tym roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych znów wypłaci seniorom czternaste emerytury. Wiadomo już, ile wyniesie dodatkowe świadczenie. A co z terminem wypłaty. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zaproponowało konkretną datę. 

seniorka
16.05.2024 19:03 Fatalne wieści dla seniorów. Chodzi o waloryzację emerytur w przyszłym roku

Świadczenia emerytalne i rentowe są waloryzowane co roku. Kolejna podwyżka odbędzie się w marcu 2025 roku. Wszystko wskazuje na to, że seniorzy nie będą mieli powodów do radości. Okazuje się bowiem, że waloryzacja w przyszłym roku będzie o wiele niższa. Przedstawiamy szczegóły. 

ZUS, pieniądze
16.05.2024 17:36 ZUS wypłaci 1335 zł co miesiąc przez trzy lata. Mało kto o tym wie

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca dodatkowe pieniądze nawet przez trzy lata. Jak się okazuje, wciąż niewielu Polaków wie o istnieniu tego świadczenia. Aby otrzymać wsparcie, trzeba spełnić kluczowe warunki. Przedstawiamy szczegóły.

Pride Month z Fundacją PomagamPL
16.05.2024 17:21 Fundacja Pomagam.pl uruchamia fundusz na rzecz LGBTQ+ z okazji Pride Month

Pride Month, święto różnorodności, obchodzone także w Polsce, trwa od 1 do 30 czerwca. W tym roku Fundacja Pomagam.pl startuje z tej okazji z nową inicjatywą. Powstaje specjalny fundusz, z którego zyski będą przeznaczane na wspieranie społeczności LGBTQ+.

pieniądze
16.05.2024 16:08 Dodatkowe 1000 zł do wypłaty. Skorzystają dwie grupy Polaków

Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy, dzięki której dwie grupy Polaków mogą zyskać dodatek do wynagrodzenia w wysokości 1000 złotych. O dodatkowe pieniądze będzie można się starać już od 1 lipca bieżącego roku.