Aktualny podział administracyjny Polski

Jak wygląda podział administracyjny ze względu na województwa?

Reforma administracyjna z 1999 r., którą reguluje Ustawa o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, była przeprowadzona w celu odbudowy samorządności oraz usprawnienia działań władz jednostek samorządu terytorialnego. Zmniejszenie liczby województw, a co za tym idzie zwiększenie terytorialne poszczególnych nowych województw, miało z kolei na celu zbudowanie konkurencyjności i możliwości pozyskiwania funduszy unijnych polskich regionów w stosunku do innych państw europejskich po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej.

Województwa są jednostkami najwyższego stopnia podziału administracyjnego. Obecnie w Polsce jest 16 województw:

• dolnośląskie,

• kujawsko-pomorskie,

• lubelskie,

• lubuskie,

• łódzkie,

• małopolskie,

• mazowieckie,

• opolskie,

• podkarpackie,

• podlaskie,

• pomorskie,

• śląskie,

• świętokrzyskie,

• warmińsko-mazurskie,

• wielkopolskie,

• zachodniopomorskie.

Władzę administracyjną w województwach sprawują władze samorządowe oraz organy administracji rządowej. Przedstawicielem administracji rządowej w województwie zgodnie z ustawą o wojewodzie i administracji rządowej w województwie jest wojewoda powoływany przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra, który sprawuje nadzór nad działaniami samorządu wojewódzkiego.

Z kolei społeczność lokalną reprezentuje sejmik samorządowy, który jest wybierany na 5-letnią kadencję w wyborach powszechnych oraz zarząd województwa z marszałkiem na czele, którego wybiera sejmik wojewódzki.

Jak wygląda podział administracyjny ze względu na powiaty?

Powiaty są to jednostki samorządu terytorialnego drugiego stopnia podziału administracyjnego. Ich działanie i funkcjonowanie reguluje ustawa o samorządzie powiatowym. Ustawa wyróżnia dwa rodzaje powiatów – jednostki samorządu skupiające kilka gmin oraz miasta na prawach powiatu, w których organy samorządu gminnego posiadają również zadania i kompetencje przewidziane w ustawie dla samorządu powiatowego.

Polska podzielona jest na 380 powiatów, w tym 314 powiatów ziemskich i 66 powiatów grodzkich.

Powiat ziemski składa się na ogół z kilku gmin, w skład których z kolei wchodzą tereny wiejskie i mniejsze miasta. Z kolei powiat grodzki to miasto na prawach powiatu.

Władzę w powiecie stanowi rada powiatu, którą wybiera się na okres 5 lat w wyborach powszechnych. Natomiast władza wykonawcza należy do starosty, który stoi na czele urzędu starostwa powiatowego i jest wybierany przez radę powiatu.

Jak wygląda podział administracyjny ze względu na gminy?

Jednostką samorządu terytorialnego stojącego najniżej w podziale administracyjnym jest gmina.

Władzę w gminie stanowi rada gminy, która jest wybierana w wyborach powszechnych i bezpośrednich na 5-letnią kadencję. Władzę wykonawczą w gminie stanowi: wójt – w gminie wiejskiej, burmistrz – w gminie miejsko-wiejskiej (lub w mniejszych gminach miejskich) lub prezydent – w dużych gminach miejskich. Gminną władze wykonawczą wybierają mieszkańcy w wyborach powszechnych.

W podziale administracyjnym można wyróżnić trzy rodzaje gmin:

• gminy wiejskie (obejmujące wyłącznie tereny wiejskie),

• gminy miejsko-wiejskie (obejmujące zarówno obszar miasta, jak i tereny wiejskie),

• gminy miejskie (obejmujące wyłącznie obszar miasta).

W Polsce znajduje się 2 477 gmin:

• 1 537 gmin wiejskich,

• 638 gmin miejsko-wiejskich,

• 302 gmin miejskich (w tym 66 gmin będących jednocześnie miastami na prawach powiatu).