Bilans‌ ‌sprawozdawczy‌ ‌jednostki‌ gospodarczej‌ ‌a‌ ‌aktywa‌ ‌firmy‌

Czym są aktywa jednostki gospodarczej?

Aktywa są zasobami majątkowymi jednostki gospodarczej, niezbędnymi do jej funkcjonowania. W uproszczeniu jest to majątek podmiotu gospodarczego, który dzieli się na aktywa trwałe oraz obrotowe. Dokładną ich definicję podaje Artykuł 3 ust. 1 pkt 12 Ustawy o rachunkowości, który określa je jako zasoby majątkowe kontrolowane przez jednostkę, których wartość musi być wiarygodnie określona, a ich powstanie wynikało ze zdarzeń, które powodują przyszły wpływ korzyści ekonomicznych do jednostki. 

W akcie prawnym znajdziemy także klasyfikację aktywów jako trwałe i obrotowe, gdzie:

• aktywa trwałe są to wartości niematerialne i prawne, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone na potrzeby jednostki. Wyróżnia się:

• • aktywa trwałe rzeczowe, którymi są:

  • • nieruchomości - a także grunty, prawo do użytkowania wieczystego gruntu, budynki oraz budowle, odrębne lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

    • maszyny, środki transportu, urządzenia i inne przedmioty,

    • ulepszenia w obcych środkach trwałych,

    • inwentarz żywy,

  • wartości niematerialne i prawne, do których zaliczamy:

  • • autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

    •  prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

    • know-how

  • należności i inwestycje długoterminowe

• aktywa obrotowe - stanowią część aktywów jednostki przeznaczonych do zbycia lub zużycia w ciągu 12 miesięcy, a zaliczamy do nich:

• • aktywa obrotowe rzeczowe, w których wyróżniamy:

  • • materiały nabyte w celu zużycia na własne potrzeby,

    • produkty gotowe, czyli wyroby i usługi zdatne do sprzedaży, wytworzone lub przetworzone przez jednostkę,

    • produkcję w toku, czyli produkty oraz usługi wytwarzane przez jednostkę, które są w trakcie produkcji,

    • półprodukty, czyli wyroby przeznaczone do zużycia w kolejnych fazach produkcji,

    • towary nabyte w celu odprzedaży w stanie nieprzetworzonym,

  • finansowe aktywa obrotowe, którymi są:

  • • aktywa pieniężne,

    • instrumenty kapitałowe wytworzone przez inne jednostki,

    • prawo do otrzymania aktywów pieniężnych wynikające z umowy,

    • prawo do wymian instrumentów finansowych inną jednostką na korzystnych warunkach,

  • należności krótkoterminowe, które obejmują ogół należności z tytułu dostaw i usług oraz całość lub część należności z innych tytułów niezaliczonych do aktywów finansowych,

  • rozliczenia międzyokresowe.

Bilans przedsiębiorstwa

Bilans sporządza się po zamknięciu kont księgowych, między innymi po zakończeniu roku obrotowego. Dokonuje się go w określonym dniu bilansowym, a samym bilansem określa się zestawienie wszystkich posiadanych przez przedsiębiorstwo pasywów i aktywów na dany dzień. Jest on narzędziem badawczym metody bilansowej, która polega na przyporządkowaniu każdemu zasobowi majątkowemu odpowiedniego źródła pochodzenia.

Ustawa o rachunkowości określa konstrukcję i układ bilansu. Aktywa są w nim ujmowane po lewej stronie, a pasywa po prawej. Konieczne jest zachowanie zasady równowagi bilansowej, która stanowi o tym, że aktywa muszą być równe pasywom, ze względu na to, że na każdy składnik aktywów musi przypadać odpowiednik w pasywach, jako źródło jego finansowania. 

Aktywa w bilansie pełnią wykaz zasobów majątkowych, którym pasywy przyporządkowują źródło pochodzenia.

Aktywa w bilansie

Gdy sporządzamy bilans sprawozdawczy, aktywa w bilansie są uszeregowane zgodnie z zasadą wzrastającej płynności, co oznacza, że na początku bilansu znajdziemy pozycje najtrudniejsze do spieniężenia, a na końcu najbardziej płynne. W Polsce obowiązuje konkretna struktura bilansu sprawozdawczego, która wygląda następująco:

A. Aktywa trwałe

  I. Wartości niematerialne i prawne

1. Koszty zakończonych prac rozwojowych,

2. Wartość firmy,

3. Inne wartości niematerialne i prawne,

4. Zaliczki na wartości niematerialne i prawne.

 II. Rzeczowe aktywa trwałe

1. Środki trwałe,

2. Środki trwałe w budowie,

3. Zaliczki na środki trwałe w budowie.

III. Należności długoterminowe

1. Od jednostek powiązanych,

2. Od pozostałych jednostek, w których jednostka posiada zaangażowanie w kapitale,

3. Od pozostałych jednostek.

 IV. Inwestycje długoterminowe

1. Nieruchomości,

2. Wartości niematerialne i prawne,

3. Długoterminowe aktywa finansowe,

4. Inne inwestycje długoterminowe.

 V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego,

2. Inne rozliczenia międzyokresowe.

B. Aktywa obrotowe   I. Zapasy 

1. Materiały,

2. Półprodukty i produkty w toku,

3. Produkty gotowe,

4. Towary,

5. Zaliczki na dostawy.

  II.  Należności krótkoterminowe

1. Należności od powiązanych jednostek,

2. Należności od jednostek powiązanych, w których jednostka posiada zaangażowanie w kapitale,

3. Należności od pozostałych jednostek.

 III. Inwestycje krótkoterminowe

1. Krótkoterminowe aktywa finansowe,

2. Inne inwestycje krótkoterminowe.

 IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

C. Należne wpłaty na kapitał (fundusz) podstawowy

D. Udziały (akcje) własne