Luka CIT pochłania 22 mld złotych. Polska szara strefa rośnie
Luka CIT pochłania rocznie około 22 mld zł
Jak donosi Gazeta Prawna, eksperci zaczynają zwracać większą uwagę na lukę CIT, czyli brakujące pieniądze z podatku od przedsiębiorstw. Według szacunków Polskiego Instytutu Ekonomicznego luka CIT pozostaje palącym problemem polskiej gospodarki, jako że wynosi 1 proc. PKB. Ograniczenie luki CIT wzmocniłoby zarówno budżet centralny, jak i budżety samorządowe, do których także wędruje część wpływów z podatku od osób prawnych. Co prawda w latach 2014-2018 luka zmalała o 35 proc., jednak wciąż pochłania ona ok. 22 mld rocznie. Za tę sumę można by sfinansować całoroczną działalność polskiej policji. Jak podaje OKO.press, jest to również ponad połowa środków potrzebnych na opłacenie świadczeń 500 plus na przestrzeni całego roku.
Istotnym czynnikiem sprzyjającym powstawaniu luki CIT jest istnienie tzw. "rajów podatkowych", w których zarejestrowane w nich, ale działające w Polsce przedsiębiorstwa mogą płacić podatki od zysków na polskim rynku. Przykładem takich "rajów podatkowych" o korzystnych dla dużych przedsiębiorstw przepisach fiskalnych, z których najczęściej korzystają obecne na polskim rynku międzynarodowe koncerny, są Irlandia, Holandia i Luksemburg. Jak wskazuje Polski Instytut Ekonomiczny (PIE), nieodpowiednie odprowadzanie podatku CIT nie musi wiązać się z działalnością przestępczą. Przyczyny tego zjawiska mogą być dwojakie. Po pierwsze, wynikają z różnic w przepisach fiskalnych i ich interpretacji pomiędzy różnymi krajami, w których działa dane przedsiębiorstwo. Różnice te mogą prowadzić do nieintencjonalnych błędów podatnika lub urzędu, w wyniku których maleje ściągalność podatku. Po drugie, powodem powstawania luki CIT mogą być zamierzone oszustwa podatkowe czy obniżanie należnej kwoty podatku za pomocą legalnych narzędzi optymalizacyjnych. Są to działania podejmowane także przez polskich przedsiębiorców.
Jak walczyć z luką CIT?
Z raportu PIE wynika, że zmniejszanie się luki CIT w latach 2014-2018 może wynikać z dobrej koniunktury gospodarczej w tych latach, która sprawia, że przedsiębiorstwa są mniej skłonne do omijania przepisów podatkowych. W związku z tym istnieje ryzyko, że wraz ze spodziewanym i w niektórych sektorach już odczuwalnym kryzysem gospodarczym luka CIT przestanie maleć lub zacznie się powiększać. Kluczowe dla przeciwdziałania temu procesowi jest uszczelnianie systemu podatkowego.
Jak wskazuje PIE, unikanie opodatkowania przez wielkie koncerny jest nasilającym się trendem powiązanym z globalizacją, rosnącą pozycją rynkową największych firm oraz skomplikowanym charakterem przepisów podatkowych. Dlatego też działania mające na celu zwalczanie tego zjawiska powinny być podejmowane na poziomie międzynarodowym. W przypadku Polski organem, który mógłby podjąć taką inicjatywę, jest Unia Europejska. Możliwe środki zaradcze wymieniane przez PIE to m.in. stworzenie "czarnej listy rajów podatkowych" w UE, udzielenie Komisji Europejskiej możliwości nakładania sankcji na kraje stosujące nieuczciwą konkurencję podatkową czy uwzględnienie kwestii solidarności podatkowej w unijnej agendzie.
