Czym jest choroba zawodowa? Jaka jest wysokość odszkodowania?

Czym jest choroba zawodowa?

Art. 2351 Kodeksu pracy definiuje chorobę zawodową jako wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym". Innymi słowy, choroba zawodowa to taka, która powstała w wyniku regularnej ekspozycji na czynniki szkodliwe w miejscu pracy, takie jak: hałas, zapylenie, nieodpowiednie oświetlenie, nadmierne obciążenie fizyczne i psychiczne lub promieniowanie.

Choroby zawodowe zwykle występują po dłuższym okresie pracy oraz przebywania pracownika w niekorzystnych warunkach. Cechą charakterystyczną chorób zawodowych jest również ich specyficzny przebieg oraz długotrwałe leczenie. Zwykle są chroniczne lub przewlekłe i prowadzą do trwałej utraty zdrowia.

Choroba zawodowa – jak ją rozpoznać?

Choroba zawodowa może zostać rozpoznana u pracownika lub byłego pracownika w okresie jego zatrudnienia lub po zakończeniu pracy pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych. Chorobę zawodową należy zgłosić właściwemu państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu lub właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy. Zgłoszenia może dokonać pracodawca, lekarz podmiotu właściwego do rozpoznania choroby zawodowej lub sam pracownik.

Lista chorób zawodowych jest bardzo długa. Znajdziemy ją w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach. Do chorób zawodowych zaliczamy między innymi:

• zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne,

• gorączkę metaliczną,

• pylicę płuc,

• ostre uogólnione reakcje alergiczne,

• choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego,

• nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących w środowisku pracy uznanych za rakotwórcze dla ludzi,

• określone choroby skóry,

• przewlekłe choroby układu ruchu oraz obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy,

• choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego oraz działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia,

• choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa.

Warto jednak dodać, że zgodnie z art. 236 Kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek systematycznie analizować przyczyny wypadków przy pracy, chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy, a na podstawie wyników tych analiz stosować odpowiednie środki zapobiegawcze.

Choroba zawodowa – wysokość odszkodowania

Pracownik ubezpieczony, który wskutek choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, ma prawo do jednorazowego odszkodowania wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Kwoty jednorazowych odszkodowań zostały określone w obwieszczeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 13 marca 2020 r. w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. W okresie od 1 kwietnia 2020 r. do 31 marca 2021 r. wynoszą:

• 984 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,

• 984 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z tytułu zwiększenia tego uszczerbku co najmniej o 10 punktów procentowych,

• 17 214 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego,

• 17 214 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty,

• 88 527 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty,

• 44 264 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty inny niż małżonek lub dziecko,

• 88 527 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 17 214 zł z tytułu zwiększenia odszkodowania przysługującego na każde z tych dzieci,

• 88 527 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnionych jest równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 17 214 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko,

• 17 214 zł, gdy obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty; każdemu z nich przysługuje ta kwota, niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom,

• 44 264 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 17 214 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego.