Czym jest podatek akcyzowy i kto go płaci?
Czym jest podatek akcyzowy?
Akcyza zwykle kojarzy nam się z alkoholem, papierosami i paliwem i słusznie – towary te obłożone są podatkiem akcyzowym. Jest to podatek pośredni, podobnie jak podatek VAT czy podatek od gier losowych. Nakłada się go na niektóre wyroby konsumpcyjne. Jednak nie wszyscy wiedzą, że podatek akcyzowy dotyczy także między innymi wyrobów energetycznych, energii elektrycznej oraz samochodów osobowych.
Podatek akcyzowy jest wliczony w cenę sprzedaży. To oznacza, że jeśli np. kupujemy alkohol, papierosy lub jakikolwiek towar objęty akcyzą, to płacimy również podatek akcyzowy. Podatek ten jest regulowany ustawą z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym.
Kto płaci podatek akcyzowy?
Podatek akcyzowy zobowiązana jest płacić osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą. Zgodnie z art. 13 ww. ustawy zaliczają się do nich podmioty:
nabywające lub posiadające wyroby akcyzowe, znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy,
będące nabywcą końcowym zużywającym energię elektryczną,
będące nabywcą lub posiadaczem suszu tytoniowego, niebędące jednak podmiotem prowadzącym skład podatkowy, pośredniczącym podmiotem tytoniowym, grupą producentów lub rolnikiem, który wyprodukował susz tytoniowy,
u których powstają ubytki wyrobów akcyzowych lub doszło do całkowitego zniszczenia wyrobów akcyzowych,
będące przedstawicielami podatkowymi,
będące zarejestrowanymi odbiorcami, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany odbiorca,
będące zarejestrowanymi wysyłającymi, jeżeli wysyła z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy wyroby akcyzowe z miejsca importu,
dokonujące użycia lub sprzedaży wyrobów węglowych, które uzyskały w drodze czynu zabronionego pod groźbą kary,
będące podmiotami tytoniowymi pośredniczącymi zużywającym susz tytoniowy,
będące podmiotami prowadzącymi skład podatkowy zużywającym susz tytoniowy do innych celów niż produkcja wyrobów tytoniowych lub wyrobów nowatorskich,
będące pośredniczącym podmiotem węglowym używającym wyrobów węglowych,
będące finalnym nabywcą węglowym,
będące pośredniczącym podmiotem gazowym używającym wyrobów gazowych,
będący finalnym nabywcą gazowym,
będące przedsiębiorstwem w spadku.
Co jest przedmiotem opodatkowania?
Podatek akcyzowy muszą odprowadzać producenci oraz importerzy towarów objętych akcyzą, którzy wykonują określone w ustawie czynności. Oczywiście, podatkiem tym najczęściej obciążony jest konsument. Zgodnie z art. 8, 9, 9a, 9b i 9c ww. ustawy przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
produkcja wyrobów akcyzowych,
wprowadzenie wyrobów akcyzowych do składu podatkowego,
import wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem importu wyrobów akcyzowych wysłanych następnie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego niebędącego importerem tych wyrobów,
nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem nabycia wewnątrzwspólnotowego dokonywanego do składu podatkowego,
nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do ustawy, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, dokonywane do składu podatkowego w celu objęcia ich procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli wprowadzenie tych wyrobów do składu podatkowego nie nastąpiło,
wyprowadzenie ze składu podatkowego, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych niebędących własnością podmiotu prowadzącego ten skład podatkowy,
wysłanie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy importowanych wyrobów akcyzowych z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego niebędącego importerem tych wyrobów,
użycie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie albo określoną stawką akcyzy związaną z ich przeznaczeniem, jeżeli ich użycie było niezgodne z przeznaczeniem uprawniającym do zwolnienia od akcyzy albo zastosowania tej stawki akcyzy lub nastąpiło bez zachowania warunków uprawniających do zwolnienia z płacenia akcyzy albo zastosowania tej stawki podatku,
dostarczenie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, jeżeli odbyło się ono bez zachowania warunków uprawniających do zastosowania zwolnienia od akcyzy,
sprzedaż wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, objętych określoną stawką akcyzy związaną z ich przeznaczeniem, jeżeli ich sprzedaż odbyła się bez zachowania warunków uprawniających do zastosowania tej stawki akcyzy,
nabycie lub posiadanie wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony,
ubytki wyrobów akcyzowych lub całkowite zniszczenie wyrobów akcyzowych,
zużycie wyrobów akcyzowych i napojów akcyzowych,
sprzedaż lub oferowanie na sprzedaż papierosów lub tytoniu do palenia poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy,
w przypadku energii elektrycznej – nabycie, sprzedaż, zużycie i import energii elektrycznej,
w przypadku wyrobów węglowych – sprzedaż, nabycie, import, użycie i eksport wyrobów węglowych,
w przypadku suszu tytoniowego – nabycie, sprzedaż, import, zużycie i nabycie wyrobów tytoniowych,
w przypadku wyrobów gazowych – nabycie, sprzedaż, importu i użycie wyrobów gazowych.
Jakie są obowiązujące stawki?
Unia Europejska wymaga, aby poszczególne państwa członkowskie stosowały minimalny poziom wysokości podatku akcyzowego dla poszczególnych wyrobów, jednak każdy kraj może przyjąć wyższą stawkę. Stawki podatku akcyzowego wyrażane są w:
kwocie na jednostkę wyrobu,
procencie podstawy opodatkowania,
procencie maksymalnej ceny detalicznej,
kwocie na jednostkę wyrobu i procencie maksymalnej ceny detalicznej.
Stawki podatku akcyzowego dla wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych zostały określone w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym.
