Wyszukaj w serwisie
polska i świat praca handel finanse Energetyka Eko technologie
BiznesINFO.pl > Finanse > Czym jest podatek VAT? Jak go obliczyć?
Dominik Moliński
Dominik Moliński 22.03.2022 08:31

Czym jest podatek VAT? Jak go obliczyć?

Czym jest podatek VAT? Jak go obliczyć?
Pixabay.com

Podatek VAT – co to jest?

Podatek VAT, czyli podatek od towarów i usług, to podatek od wartości dodanej. Na paragonach oznaczony jest skrótem PTU. Podatek VAT został wprowadzony w Polsce na mocy ustawy z dnia 8 stycznia 1993 roku o podatku od towarów i usług.

Podatek VAT opłacają sprzedawcy towarów i usług. Przynajmniej tak to wygląda w teorii. W rzeczywistości podatek ten płacą konsumenci, czyli każdy z nas. Podatek VAT jest wliczony do ceny brutto. Gdy robimy zakupy i dokonujemy płatności przy kasie, to tak naprawdę nie płacimy za same towary – płacimy również podatek VAT, który następnie przedsiębiorca jest zobowiązany odprowadzić do urzędu skarbowego.

Aby lepiej zrozumieć mechanizm naliczania podatku VAT, wyobraźmy sobie, że kupujemy komputer stacjonarny w cenie 5 000 zł. Podawane ceny na półkach sklepowych zawsze są cenami brutto. Co to oznacza? Cena określa faktyczną wartość komputera po naliczeniu podatku VAT, którego stawka wynosi 23%. Obliczmy:

  • 5 000 zł x 23% = 1 150 zł

  • 5 000 zł – 1 150 zł = 3 850 zł

W ten oto prosty sposób ustaliliśmy, że komputer stacjonarny w rzeczywistości kosztuje „tylko” 3 850 zł, a podatek VAT to aż 1 150 zł. Kwota 3 850 zł to cena netto, natomiast kwota 5 000 zł jest ceną brutto.

Gdyby sklep sprzedał komputer w cenie netto, czyli za 3 850 zł, to musiałby odprowadzić z niej podatek VAT:

  • 3 850 zł x 23% = 885,50 zł

  • 3 850 zł – 885,50 zł = 2 964,50 zł

Jak sami widzimy, gdyby podatek VAT nie został zrzucony na konsumenta, to realny zarobek ze sprzedaży komputera byłby znacznie niższy, jednak portfel klienta z całą pewnością odczułby różnicę.

Stawki obowiązujące w Polsce

Na powyższym przykładzie zastosowanie miała podstawowa stawka podatku VAT, która wynosi 23%. Jednak w Polsce obowiązują również obniżone stawki VAT, które wynoszą:

  • 8% – dotyczy dostaw wybranych artykułów spożywczych, wyrobów medycznych, usług gastronomicznych i hotelarskich oraz budownictwa społecznego,

  • 5% – dotyczy dostaw określonych artykułów spożywczych oraz wybranych rodzajów książek drukowanych,

  • 0% – dotyczy między innymi usług związanych z obsługą transportu morskiego i lotniczego, usług transportu międzynarodowego oraz usług związanych z eksportem i importem towarów.

Czynności podlegające opodatkowaniu

Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

  • odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,

  • eksport towarów,

  • import towarów na terytorium kraju,

  • wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,

  • wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Czynności zwolnione z opodatkowania

Określona grupa czynności może zostać objęta zwolnieniem z podatku VAT. Zalicza się do nich między innymi:

  • usługi finansowe, np. udzielanie kredytów, prowadzenie rachunków bankowych, wymiana walut, z wyłączeniem leasingu, factoringu i doradztwa,

  • usługi ubezpieczeniowe i zarządzania funduszami inwestycyjnymi,

  • usługi w zakresie ubezpieczeń społecznych,

  • określone usługi medyczne,

  • niektóre usługi szkoleniowe,

  • usługi Poczty Polskiej,

  • usługi w zakresie pomocy społecznej,

  • usługi związane z kulturą i sportem.

Tagi: