Czym jest spółka akcyjna i jak ją założyć?
Czym jest spółka akcyjna?
Spółka akcyjna to rodzaj spółki kapitałowej, posiadającej własną osobowość prawną. Nazwa spółki może być dowolna pod warunkiem, że będzie posiadała oznaczenie „spółka akcyjna” lub po prostu zawierała charakterystyczny skrót „S.A”. Jej forma opiera się na obiegu akcji, będących w posiadaniu akcjonariuszy. W Polsce spółki akcyjne działają na zasadach Kodeksu spółek handlowych, a ich kapitał zakładowy podzielony jest na akcje o równej wartości, które mogą być notowane na giełdzie.
Spółka akcyjna to forma, która zapewnia anonimowość akcjonariuszom i jest obowiązkowa dla niektórych działalności, w tym dla banków i firm ubezpieczeniowych. Założycielem spółki mogą być osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, mające jednak zdolność prawną.
Spółka akcyjna – jak założyć?
Zakładanie spółki akcyjnej to proces dość skomplikowany i kosztowny. W pierwszej kolejności jej założyciele muszą podpisać umowę założycielską, w której opisany będzie statut spółki. W dokumencie tym należy uregulować prawa i obowiązki założycieli, akcjonariuszy i organów. Należy w nim określić między innymi nazwę i siedzibę firmy, przedmiot jej działalności, czas trwania i wysokość kapitału zakładowego. Statut spółki musi również zawierać dane wszystkich założycieli, członków zarządu i rady nadzorczej.
Kolejnym krokiem jest wniesienie kapitału zakładowego, który jest warunkiem koniecznym dla powstania i istnienia każdej spółki akcyjnej w Polsce. Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych, minimalna wysokość kapitału zakładowego wynosi 100 tysięcy złotych, natomiast minimalna wartość jednej akcji wynosi 1 grosz. Właścicielami akcji są akcjonariusze, którzy mogą handlować nimi na giełdzie, czerpać dochody z tytułu dywidendy i nie ponoszą żadnych odpowiedzialności za zobowiązania firmy. Wszyscy założyciele spółki akcyjnej muszą natomiast wnieść własne wkłady do spółki, dzięki czemu stają się jej współwłaścicielami.
Spółka akcyjna – zarząd, rada nadzorcza i wpis do KRS
Założyciele spółki akcyjnej mają obowiązek powołać zarząd i radę nadzorczą. Zarząd zajmuje się prowadzeniem działalności spółki i reprezentowaniem jej w stosunkach zewnętrznych. Jej członkowie mogą być powoływani lub odwoływani przez radę nadzorczą, która sprawuje również nadzór nad działalnością spółki akcyjnej. Rada powinna składać się z co najmniej trzech członków, powoływanych i odwoływanych przez walne zgromadzenie akcjonariuszy.
Ostatnim ważnym elementem zakładania spółki akcyjnej jest wpis do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS). Wniosek, który można złożyć tradycyjnie na urzędowym formularzu KRS-W4 lub elektronicznie za pośrednictwem Portalu Dostępowo-Informacyjnego, powinien zawierać wszystkie najważniejsze dane dotyczące spółki – między innymi nazwę i adres, wysokość kapitału, liczbę i wartość akcji oraz nazwiska i imiona członków zarządu. Można powiedzieć, że spółka akcyjna zaczyna istnieć dopiero po uzyskaniu wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, przy czym uzyskuje osobowość prawną.
Jak rozwiązać spółkę akcyjną?
Rozwiązanie spółki akcyjnej wymaga ponownego złożenia stosownego wniosku do Krajowego Rejestru Sądowego. Czynność ta pozwoli zlikwidować ją z obrotu prawnego, przez co traci również zdolność prawną i sądową. Istnieje kilka sposobów na zakończenie działalności spółki, a ich wybór jest zależny od powodów jej likwidacji. Spółkę akcyjną można wykreślić z Krajowego Rejestru Sądowego z powodu jej likwidacji, ogłoszenia upadłości, rozwiązania spółki osobowej bez przeprowadzenia likwidacji, transformacji spółek lub rozwiązania z urzędu przez sąd rejestrowy.
