Czym jest wynagrodzenie brutto? Czym brutto różni się od netto?
Czym jest wynagrodzenie brutto?
Każde wynagrodzenie, od którego nie odliczono składek na ubezpieczenia społeczne, podatku dochodowego i innych potrąceń, jest wynagrodzeniem brutto. Osoby, które nie miały wcześniej styczności z pojęciami „brutto” i „netto”, mogą być mocno zaskoczone, gdy pracodawca wypłaci pensję mniejszą, niż obiecywał. Pracownik może nawet poczuć się oszukany, choć niesłusznie.
W pierwszej kolejności należy jeszcze raz sprawdzić umowę o pracę. To właśnie z niej dowiemy się, jaką pensję będzie otrzymywał pracownik. Przy podanej kwocie należy szczególnie się zatrzymać, bowiem podane wynagrodzenie najprawdopodobniej jest wynagrodzeniem brutto. Jeśli tak, pracodawca wypłaci swojemu pracownikowi niższą kwotę, tzw. wynagrodzenie netto.
Wynagrodzenie netto różni się od wynagrodzenia brutto tym, że przedstawia kwotę, jaką pracownik otrzyma „na rękę”. Różnica między wynagrodzeniem netto a wynagrodzeniem brutto to wspomniane wcześniej składki na ubezpieczenia społeczne, podatek dochodowy i inne potrącenia, które pracodawca ma obowiązek odliczyć od pensji.
W związku z tym pracownik może się zastanawiać, czy podawanie wynagrodzenia brutto jest uczciwe, skoro pracodawca i tak nie wypłaci pełnej kwoty. Otóż wynagrodzenie zazwyczaj jest wyrażone w kwocie brutto, ale pensja „na rękę” może być wyższa w zależności do tego, czy pracownik jest zatrudniony na umowę o pracę, czy umowę cywilnoprawną – umowę zlecenie lub umowę o dzieło.
Wynagrodzenie brutto – ile „na rękę”?
Umowa o pracę przede wszystkim w znacznie większym stopniu chroni prawa pracownika niż umowy cywilnoprawne, ponieważ pracodawca nie może nikogo zwolnić z dnia na dzień. Co więcej, nawiązanie stosunku pracy oznacza również płatne urlopy wypoczynkowe i inne korzyści. Jednak z wynagrodzenia brutto pracownika należy obowiązkowo odprowadzić wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne, przez co pensja „na rękę” jest znacznie uszczuplona.
Inaczej sytuacja wygląda w przypadku umowy zlecenia. Tutaj pracownik nie jest chroniony przed nagłą utratą pracy i nie może czerpać takich korzyści jak przy umowie o pracę, jednak nie wszystkie składki są obligatoryjne. W przypadku umowy o dzieło pracownik nie opłaca żadnych składek. Podsumowując, wynagrodzenie netto pracownika zatrudnionego na umowę zlecenie lub umowę o dzieło jest znacznie wyższe niż w przypadku umowy o pracę, mimo takiej samej stawki wynagrodzenia brutto.
Przykład: pracownik podpisał umowę o pracę, a jego wynagrodzenie brutto wyniesie 3 000 zł. Po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne i zaliczki na podatek dochodowy otrzyma na „rękę” 2 202,72 zł. W przypadku umowy zlecenia, jeśli pracownik rezygnuje z dobrowolnego opłacania składki na ubezpieczenie chorobowe, jego miesięczne wynagrodzenie „na rękę” wyniesie 2 266,60 zł. Jeśli natomiast chodzi o umowę o dzieło, po odliczeniu zaliczki na podatek dochodowy, pracownik otrzyma 2 592 zł netto.
Wynagrodzenie brutto – wysokość składek
Jak wspominaliśmy wcześniej, od wynagrodzenia brutto pobierane są składki na ubezpieczenia społeczne, które są obowiązkowe w przypadku umowy o pracę. Wysokość poszczególnych składek jest wyrażona w formie stopy procentowej. Wygląda to następująco:
składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52% podstawy wymiaru i jest finansowana przez pracownika i pracodawcę po 9,76%,
składka na ubezpieczenie rentowe wynosi 8% podstawy wymiaru. Pracodawca płaci 6,5%, a pracownik 1,5%,
składka na ubezpieczenie chorobowe wynosi 2,45% podstawy wymiaru. Pracownik w całości pokrywa tę składkę ze swojej pensji,
składka na ubezpieczenie wypadkowe stanowi wysokość stopy procentowej w roku składowym, który trwa od 1 kwietnia 2020 r. do 31 marca 2021 r., wynosi 1,67% (50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na w/w rok składkowy dla grup działalności).
