Czym właściwie jest absolutorium?

Czym jest absolutorium?

Absolutorium (z łac. absolutorium – zwolnienie, unieważnienie) należy rozumieć jako decyzję organu uprawnionego (np. parlamentu) o prawidłowości działania finansowego organu wykonawczego (rządu). Innymi słowy, absolutorium wydawane jest, gdy na drodze kontroli w działalności finansowej nie zostaną stwierdzone nieścisłości. Wydanie decyzji zwalnia organ wykonawczy z odpowiedzialności za jego politykę finansową za określony okres.

Absolutorium może zostać wydane przez Sejm w związku z akceptacją sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej, sporządzonego przez Radę Ministrów. Jednak absolutorium nie jest tylko instytucją prawa konstytucyjnego i może również obejmować prawo spółdzielcze lub prawo handlowe, a nawet prawo zwyczajowe. W orzecznictwie oraz w doktrynie prawa brakuje jednak jednolitego poglądu w zakresie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium.

Jak udzielane jest absolutorium budżetowe?

W ciągu 5 miesięcy od zakończenia roku budżetowego, czyli do 31 maja, Rada Ministrów zobowiązana jest do przedstawienia Sejmowi sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej, w tym informacji o stanie zadłużenia państwa. Sprawozdanie jest następnie analizowane przez Sejm i Najwyższą Izbę Kontroli między innymi pod kątem błędów, legalności działań oraz dyscypliny budżetowej Rady Ministrów, a po zapoznaniu się ze sprawozdaniem, wnioski kierowane są do Komisji Finansów Publicznych.

Po dokonanej analizie sprawozdania Rady Ministrów, na posiedzeniu Sejmu, Komisja Finansów Publicznych przedstawia swoją własną ocenę dotyczącą wykonania ustawy budżetowej oraz wnioski w sprawie ewentualnego przyjęcia lub odrzucenia przedłożonego sprawozdania. Sejm, w ciągu 90 dni od przedstawienia sprawozdania, podejmuje uchwałę o udzieleniu lub o odmowie udzielenia Radzie Ministrów absolutorium.

Absolutorium budżetowe oznacza więc akceptację sprawozdania z wykonania ustawy budżetowej. Brak udzielenia absolutorium dla Rady Ministrów przez Sejm może nieść za sobą konsekwencje w postaci dymisji rządu, choć przepisy Konstytucji nie zawierają tego wymogu.

Absolutorium – prawo spółdzielcze

W prawie spółdzielczym absolutorium również jest udzielane lub nieudzielane na podstawie sprawozdań, w tym między innymi sprawozdania finansowego. Absolutorium to nic innego, jak udzielenie pozytywnej oceny przez walne zgromadzenie członków spółdzielni wobec działalności poszczególnych członków zarządu i rady nadzorczej. Absolutorium może dotyczyć wyłącznie konkretnych osób, a nie całych organów.

W przypadku nieudzielenia absolutorium, walne zgromadzenie może odwołać poszczególnych członków zarządu. Jednak warto wiedzieć, że nawet w przypadku udzielenia absolutorium, członkowie zarządu mimo wszystko nie zostają zwolnieni z odpowiedzialności cywilnej za ewentualne szkody wyrządzone spółdzielni.

Absolutorium – prawo handlowe

Gdy mowa jest o spółkach handlowych, absolutorium udziela się indywidualnie każdemu członkowi organów spółki, a nie całemu organowi. Zwykle podejmuje się osobne uchwały wobec każdego członka organów, lecz za zgodą wszystkich wspólników, możliwe jest podjęcie jednej uchwały, która udzieli absolutorium wszystkim wskazanym w niej członkom zarządu lub rady nadzorczej. Uchwałę w sprawie absolutorium podejmuje:

• zwyczajne walne zgromadzenie spółki komandytowo-akcyjnej – ocenę wydaje komplementariuszom i członkom zarządu rady nadzorczej;

• zwyczajne walne zgromadzenie spółki akcyjnej – ocenę wydaje członkom zarządu i rady nadzorczej;

• zwyczajne zgromadzenie wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – ocenę wydaje członkom rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej i zarządu.

Absolutorium w sprawie wykonania obowiązków poszczególnych członków powinno odbyć się na zwyczajnym zgromadzeniu wspólników lub na zwyczajnym walnym zgromadzeniu akcjonariuszy w terminie sześciu miesięcy po upływie roku obrotowego.