Darowizna od rodziców – kiedy nie zapłacimy podatku?
Darowizna od rodziców – podstawowe informacje
Darowizną nazywamy dobrowolne i nieodpłatne przekazanie majątku przez darczyńcę na rzecz obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą być środki pieniężne lub każdy przedmiot mający jakąś wartość, np. nieruchomości, samochód lub sprzęt elektroniczny. Darowizny od rodziców przekazywane dziecku nie wymagają zapłacenia podatku, pod warunkiem dopełnienia odpowiednich formalności w urzędzie skarbowym.
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że z darowizn należy się rozliczać. Jeszcze mniej osób wie, jak poprawnie to robić, ile wynosi podatek od darowizny, kiedy trzeba go zapłacić, a kiedy go unikniemy. W przypadku darowizn od rodziców obowiązują nieco inne zasady niż przy darowiznach przekazywanych między osobami niespokrewnionymi. Poniżej wyjaśniamy wszystkie najważniejsze kwestie dotyczące darowizn od rodziców.
Darowizna od rodziców – jaka grupa podatkowa?
Jak już mówiliśmy, wysokość podatku od darowizny oraz obowiązek zapłaty jest ściśle uzależniony od stopnia pokrewieństwa, a także kwoty wolnej od podatku. Pod uwagę brane są darowizny, jakie obdarowany otrzymał od jednej osoby na przestrzeni ostatnich 5 lat. Kodeks cywilny wyróżnia trzy grupy podatkowe, a jedna z nich jest dzielona na osobną grupę, która dotyczy darowizn od rodziców i najbliższej rodziny. Zgodnie z art. 14 ust. 3. Ustawy o podatku od spadków i darowizn podział wygląda następująco:
grupa I – należą do niej małżonkowie, zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), rodzeństwo, zięć/synowa, pasierb, ojczym macocha i teściowie;
grupa II – należą do niej zstępni rodzeństwa (bratankowie, siostrzeńcy, ich dzieci i wnuki), rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych;
grupa III – należą do niej pozostałe osoby.
Grupę I możemy dodatkowo rozbić na tzw. grupę 0. Środki pieniężne i inne przedmioty przekazywane w ramach grupy 0 będą postrzegane jako darowizny od rodziców i najbliższej rodziny. Są to osoby, takie jak:
małżonek,
rodzeństwo,
zstępni,
wstępni,
pasierb,
ojczym,
macocha.
Każda z wymienionych wyżej grup podatkowych ma swoją własną kwotę wolną od podatku:
grupa I – kwota wolna od podatku to 9 637 zł,
grupa II – kwota wolna od podatku to 7 276 zł,
grupa III – kwota wolna od podatku to 4 902 zł.
Jeśli w ciągu 5 ostatnich lat, wartość darowizny, jaką obdarowany przyjmie od jednej osoby, przekroczy kwotę wolną od podatku, to będzie zobowiązany zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego. Za przyjęcie darowizny powyżej kwoty wolnej należy zapłacić podatek, który w zależności od grupy podatkowej może wynieść od 3% do nawet 20%. Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku darowizn od rodziców.
Darowizna od rodziców – kiedy nie zapłacimy podatku?
Wobec wspomnianej wcześniej grupy 0 obowiązuje kwota wolna od podatku w wysokości 9 637 zł. Jednak jeśli wartość darowizny od rodziców przekroczy tę granicę, obdarowany nadal będzie zwolniony z opodatkowania. Warunkiem jest zgłoszenie darowizny od rodziców do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym wartość darowizny przekroczy kwotę wolną od podatku.
Darowizna może przyjmować dowolną formę. Najczęściej dotyczy to przekazania środków pieniężnych lub przedmiotów, jednak pamiętajmy, że nawet zapłacenie dziecku za czynsz jest traktowane jako darowizna od rodziców. Dlatego warto udokumentować przekazywane środki, aby nie zapomnieć o zgłoszeniu darowizn, jeśli w ciągu 5 ostatnich lat przekroczy kwotę wolną 9 637 zł.
Darowizna od rodziców – konsekwencje niezgłoszenia
Jeśli darowizna od rodziców w przypadku przekroczenia kwoty wolnej od podatku nie zostanie zgłoszona, urząd skarbowy potraktuje to jako oszustwo. W tej sytuacji będzie trzeba nie tylko zgłosić darowiznę, ale też zapłacić podatek, który może wynosić nawet do 20%. W niektórych sytuacjach fiskus może nałożyć dodatkowe kary finansowe. Warto pamiętać, że niezgłoszone darowizny nie ulegają przedawnieniu.
