Darowizna przedsiębiorstwa – w jaki sposób jej dokonać?
Osoba prowadząca działalność gospodarczą w dowolnym momencie może przekazać ją członkowi rodziny. Należy pamiętać, że jednoosobowa działalność gospodarcza przypisana jest konkretnej osobie fizycznej i zostaje zarejestrowana pod jej nazwiskiem. W związku z tym nie ma możliwości przekazania takiej firmy innej osobie. Jednak osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą może przekazać ją w formie darowizny na rzecz określonego członka rodziny. W artykule wyjaśniamy, w jaki sposób przekazać firmę w postaci darowizny. Majątek firmowy Majątek firmowy mogą stanowić: grunty, budynki, lokale, maszyny, środki transportu, wyposażenie, towary i materiały a także wartości niematerialne i prawne (np. programy komputerowe, prawa autorskie, licencje i patenty). Majątek firmowy w ramach darowizny, można przekazać na podstawie odpowiedniej umowy. Najczęściej wystarczy zwykła umowa w formie pisemnej. Jednak w przypadku przekazania członkowi rodziny nieruchomości w postaci darowizny, sporządzenie aktu notarialnego staje się obowiązkiem. Przedsiębiorca dokonujący darowizny powinien też sporządzić protokół przekazania określonych składników majątku. W protokole należy wyszczególnić, co jest przedmiotem darowizny oraz podać informacje dodatkowe jak np. wartość początkowa i ewentualne umorzenie, rodzaj oraz ilość przekazanych dóbr. Darowizna przedsiębiorstwa na rzecz współmałżonka W momencie gdy darowizna przedsiębiorstwa przekazywana jest współmałżonkowi, z którym łączy nas wspólność majątkowa, wystarczy sporządzić protokół przekazania. W tym przypadku nie jest wymagane podpisanie umowy, ponieważ przy wspólnocie majątkowej nie ma znaczenia, jak określone składniki majątku są użytkowane, gdyż w dalszym ciągu stanowią majątek wspólny współmałżonków. Mogą zdarzyć się sytuacje, gdy częścią składową przekazywanego majątku jest rzecz będąca własnością tylko jednego z małżonków. W tym przypadku należy sporządzić odpowiednią umowę darowizny. Te same zasady dotyczą małżonków posiadających rozdzielność majątkową. Rejestracja nowej działalności gospodarczej w przypadku darowizny Jednoosobowa działalność gospodarcza przypisania jest do konkretnej osoby fizycznej i nie ma możliwości przekazania jej w darowiźnie. Członek rodziny, który otrzyma majątek firmowy w formie darowizny będący własnością danego przedsiębiorstwa, w celu prowadzenia jednoosobowej działalności musi ją zarejestrować w CEIDG. Firma jzostaje przypisana do nowego właściciela i zarejestrowana pod jego jego nazwiskiem. W nazwie nowo założonej firmy można użyć tej samej nazwy, pod którą zarejestrowana była wcześniej działalność (bez danych osobowych poprzedniego właściciela). Podatek od darowizny przedsiębiorstwa na rzecz członka rodziny Z opłacenia podatku dochodowego zwolniona jest darowizna dla członków rodziny zaliczanych do I lub II grupy podatkowej. Inne osoby w momencie otrzymania darowizny zobowiązane są do wykazania przychodu zgodnie z wartością rynkową otrzymanego majątku. I grupa podatkowa to małżonek, wstępni, zstępni, pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa . II grupa podatkowa to zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych . III grupa podatkowa to pozostali nabywcy. Członkowie najbliższej rodziny jak małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym i macocha dodatkowo mogą zastosować zwolnienie z podatku od spadku i darowizn, ale tylko kiedy dostarczą do US zawiadomienie o otrzymaniu darowizny na formularzu SD-Z2. Należy pamiętać, że przekazanie w formie darowizny towarów i materiałów, rodzi konieczność dokonania korekty kosztów o wartość przekazanych towarów handlowych i materiałów zaliczonych wcześniej do kosztów uzyskania przychodów. Nie trzeba jednak wyksięgowywać odpisów amortyzacyjnych od darowanych środków trwałych, dokonanych przed przekazaniem darowizny. Niezamortyzowana część wartości takich środków nie stanowi kosztów uzyskania przychodów. Podobne zasady dotyczą darowanego wyposażenia. W tej sytuacji nie trzeba dokonywać korekty kosztów o wydatki poniesione na zakup wyposażenia użytkowanego w działalności, a później przekazanego w formie darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Opodatkowanie darowizny przedsiębiorstwa podatkiem VAT Darowizna przedsiębiorstwa na rzecz członka rodziny dokonana przed formalną likwidacją firmy może być uznana za transakcję zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, co oznacza, zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług (Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług ( Dz. U. z 2021 r. poz. 685)), że czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Przepisów tych nie stosuje się jednak do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Darowizna przedsiębiorstwa a zawarte wcześniej umowy Dokonanie darowizny przedsiębiorstwa nie powoduje automatycznego przepisania na nowego wszystkich umów firmy. Konieczne jest tu dopełnienie pewnych formalności jak przeniesienie praw i obowiązków z poprzedniego właściciela na nowego.