Dwutygodniowy urlop wypoczynkowy a zatrudnienie w trakcie roku
Dla wielu pracodawców kwestie związane z urlopami wypoczynkowymi stanowią niemałą zagwozdkę. Kiedy i jaki urlop przysługuje pracownikowi, kiedy można wysłać pracownika na przymusowy odpoczynek i jak tak naprawdę wygląda kwestia związana z dwutygodniowym urlopem dla pracownika?
Kwestie urlopu a ich podstawa prawna
Wszystkie formalne i ustawowe kwestie związane z urlopami wypoczynkowymi poruszają artykuły od 152. do 175. Kodeksu pracy. Cytowanie wszystkich 23 artykułów w tym momencie mija się z celem, dlatego przytoczymy tylko artykuły od 152 do 154, a brzmią one następująco:
Art. 52. § 1. Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, zwanego dalej „urlopem”.
§ 2. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu.
Art. 153. § 1. Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.
§ 2. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
Art. 154. § 1. Wymiar urlopu wynosi:
1) 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
2) 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
§ 2. Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę wymiar urlopu określony w § 1; niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
§ 3. Wymiar urlopu w danym roku kalendarzowym, ustalony na podstawie § 1 i 2, nie może przekroczyć wymiaru określonego w § 1 .
Poza przytoczonymi artykułami istotny z punktu zagadnienia 14-dniowego urlopu wypoczynkowego jest artykuł 162, o następującym brzmieniu:
Art. 162. Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części. W takim jednak przypadku co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.
Zatrudnienie w ciągu roku a 14 dniowy urlop wypoczynkowy
Jeśli zatrudniony pracownik nie przepracuje całego roku, otrzymuje wówczas proporcjonalną ilość urlopu wypoczynkowego adekwatną do przepracowanego czasu. Na gruncie tego dochodzi do pewnego sporu teoretyków prawa, którzy, mając świadomość faktycznego stanu prawnego, twierdzą, że jest on cokolwiek bezzasadny. Otóż w sytuacji, gdy pracownikowi, któremu po proporcjonalnym przeliczeniu przysługuje wystarczająca ilość dni urlopowych aby móc skorzystać łącznie z 14 dni urlopu wypoczynkowego – patrząc na obecny stan prawny – taki pracownik ma prawo do nieprzerwanego 14 dniowego urlopu wypoczynkowego. Co według niektórych teoretyków i badaczy prawa jest o tyle nieuzasadnione, że pracownik taki, ma inne możliwości dzielenia urlopu niż pracownik, którego urlop nie był naliczany proporcjonalnie.
Stan prawny niesie ze sobą pewne konsekwencje, ponieważ w przypadku, w którym, pracownikowi przysługiwałoby 14 dni urlopowych (po przeliczeniu proporcjonalnym) ma ograniczone możliwości dzielenia tego urlopu, ponieważ przynajmniej raz, musi wykorzystać go w zakresie przewidzianym przez ustawę, co tak naprawdę może działać na jego niekorzyść, ponieważ ma mniejsze możliwości dzielenia urlopu (co istotne, aby mieć 2 tygodniowy urlop, należy wykorzystać 10 dni urlopowych, ponieważ średniotygodniowy czas pracy określony przez ustawę to 5 dni, co w domyśle oznacza, że weekendy są wolne, ale wciąż liczą się do tych 14 dni nieprzerwanej przerwy od pracy).
Przymusowy urlop
Co do zasady, pracodawca nie może wysłać pracownika na urlop, ponieważ ten powinien być zgłaszany przez niego samego. Niemniej jednak, istnieją 2 przypadki, kiedy osoba zatrudniona w ramach umowy o pracę może zostać przez pracodawcę skierowana w sposób przymusowy na urlop wypoczynkowy a są to przypadki gdy:
1. Pracownik jest w okresie wypowiedzenia. Wówczas urlop wypoczynkowy zlecony przez pracodawcę jest obowiązkowy dla pracownika.
2. W celu wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego przez pracownika. Zaległy urlop musi zostać wykorzystany do dnia 30.09 kolejnego roku kalendarzowego. W przypadku niewykorzystania, pracodawca narażony jest na karę grzywny i dlatego ma prawo do oddelegowania pracownika na urlop.
Kiedy dwutygodniowy urlop nie jest konieczny?
Ostatnim istotnym zagadnieniem, są sytuacje w których sytuacja uniemożliwia pracownikowi udanie się na dwutygodniowy urlop, lecz nie wiąże się to z konsekwencjami dla pracodawcy. Są to odpowiednio sytuacje gdy:
· urlopu pracownika, który podejmuje pracę po raz pierwszy, gdyż nabywa prawo do urlopu z upływem każdego przepracowanego miesiąca w wymiarze 1/12 wymiaru przysługującego mu po przepracowaniu roku,
· przesunięcia terminu urlopu z powodu przerwania urlopu wypoczynkowego, m.in. w przypadku niezdolności do pracy wskutek choroby lub innych przyczyn wymienionych w art. 166 Kodeksu pracy.