Ile dni wolnych przysługuje pracownikowi?
Wymiar urlopu wypoczynkowego – podstawowe informacje
Urlop wypoczynkowy przysługuje każdemu pracownikowi, który nawiązał stosunek pracy z pracodawcą, zobowiązał się do wykonywania określonej pracy na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego. Innymi słowy, prawo do urlopu wypoczynkowego nabywa pracownik, który podpisał umowę o pracę. Co więcej, pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu, nie może go również przekazać innej osobie. Kwestię urlopu wypoczynkowego oraz wymiaru urlopu wypoczynkowego reguluje Kodeks pracy.
Warto dodać, że za czas urlopu wypoczynkowego, pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownikowi wynagrodzenie zbliżone do tego, jakie otrzymywałby, gdyby świadczył pracę. W przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu wypoczynkowego w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Natomiast wymiar urlopu wypoczynkowego jest zależny przede wszystkim od stażu pracy oraz od tego, czy pracownik jest zatrudniony na pełny etat, czy też na niepełny etat.
Wymiar urlopu wypoczynkowego – jak obliczyć?
Kwestię wymiaru urlopu wypoczynkowego wyjaśnia nam art. 154 Kodeksu pracy. Wynika z niego, że pracownikowi przysługuje określony wymiar urlopu w zależności od stażu i wymiaru czasu pracy. Jeśli pracownik jest zatrudniony na pełny etat, przysługujący mu wymiar urlopu wynosi:
20 dni, jeśli jego staż pracy jest krótszy niż 10 lat,
26 dni, jeśli jego staż pracy jest dłuższy niż 10 lat.
Wymiar urlopu wypoczynkowego wygląda nieco inaczej, jeśli pracownik jest zatrudniony na niepełny etat. W przypadku pracy wykonywanej na pół etatu, wymiar urlopu wynosi:
10 dni, jeśli staż pracy jest krótszy niż 10 lat,
13 dni, jeśli staż pracy jest dłuższy niż 10 lat.
Warto dodać, że zgodnie z art. 153 Kodeksu pracy pracownik po raz pierwszy podejmujący pracę uzyskuje prawo do urlopu w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
Wymiar urlopu wypoczynkowego a wykształcenie pracownika
Dodatkowym czynnikiem, który wpływa na wymiar urlopu wypoczynkowego, jest wykształcenie pracownika. Należy zaznaczyć, że brane pod uwagę są okresy nauki, podczas których nastąpiło ukończenie szkoły, co zostało potwierdzone dyplomem lub odpowiednim zaświadczeniem. Przykładowo, jeśli pracownik uczęszczał do szkoły średniej przez 2 lata, lecz nie ukończył jej, to ten okres nie wlicza się do okresu pracy.
Jak czytamy w art. 155 § 1 Kodeksu pracy, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, wlicza się z tytułu ukończenia:
zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
szkoły policealnej – 6 lat,
szkoły wyższej – 8 lat.
Wymiar urlopu wypoczynkowego a urlop bezpłatny
Pracownik powinien mieć na uwadze, że jeśli w roku kalendarzowym, w którym nabył prawo do urlopu wypoczynkowego, przez co najmniej 30 dni był nieobecny i w tym samym roku kalendarzowym wrócił do pracy, to przysługujący mu wymiar urlopu wypoczynkowego ulegnie proporcjonalnemu obniżeniu. Dotyczy to:
urlopu bezpłatnego,
odbywania zasadniczej służby wojskowej lub jej form zastępczych, służby przygotowawczej, okresowej służby wojskowej, terytorialnej służby wojskowej pełnionej rotacyjnie, przeszkolenia wojskowego albo ćwiczeń wojskowych,
tymczasowego aresztowania,
odbywania kary pozbawienia wolności,
nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.
