Kiedy pracownik ma prawo do urlopu w celu opieki nad dzieckiem?
Opieka nad chorym dzieckiem
Kodeks pracy daje rodzicom możliwość uzyskania zwolnienia na chore dziecko, jednak istotne jest, by posiadali oni ubezpieczenie chorobowe. W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę pracownik obowiązkowo objęty jest ubezpieczeniem chorobowym, natomiast osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych np. umowie zlecenie muszą taką składkę opłacać dobrowolnie. Zwolnienie na chore dziecko jest jednak ograniczone czasowo, zależnie od wieku dziecka. Rodzice dzieci do lat 14 mają prawo do 60 dni zwolnienia w ciągu roku kalendarzowego, natomiast rodzice dzieci powyżej 14. roku życia posiadają prawo do 14 dni zwolnienia w ciągu roku kalendarzowego. Jest to ilość dni niezależna od liczby posiadanych dzieci. Rodzicom opiekującym się chorym dzieckiem, jeśli są objęci ubezpieczeniem chorobowym, przysługuje również zasiłek opiekuńczy. Wysokość takiego zasiłku wynosi 80% podstawowego wymiaru zasiłku. Takie świadczenie przysługuje również z tytułu opieki nad dzieckiem małżonka, które nie musi być przysposobione oraz na dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie, a także na dzieci przysposobione. Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeśli w czasie choroby dziecka w gospodarstwie domowym była osoba, która mogła zaopiekować się dzieckiem.
Opieka nad zdrowym dzieckiem
Poza sytuacją, gdy dziecko zachoruje, Kodeks pracy przewiduje dla rodziców dodatkowe 2 dni wolne od pracy lub 16 godzin z pełnym prawem do zachowania wynagrodzenia. Takie wolne przysługuje tylko na dziecko do 14. roku życia i nie zachodzi tu konieczność uzasadniania pracodawcy składanego wniosku. Z uwagi na fakt, że 2 dni wolne, o których mowa, regulowane są przepisami Kodeksu pracy, przysługują one jedynie osobom zatrudnionym na umowę o pracę, a ilość tych dni zmienia się w zależności od liczby posiadanych dzieci. Co ważne, wolne to przysługuje niezależnie od stażu pracy, a gdy rodzic nie jest zatrudniony w wymiarze pełnego etatu, ilość urlopu ustala się proporcjonalnie w postaci liczby godzin. Te urlopowe dni w przypadku niewykorzystania nie przechodzą na następny rok i w przeciwieństwie do urlopu wypoczynkowego, nie można też żądać za nie ekwiwalentu. Dni wolne na opiekę nad dzieckiem mogą zostać wykorzystane z rzędu lub pojedynczo.
Opieka nad dzieckiem w przypadku zamknięcia żłobka i przedszkola
Istnieją również zapisy mówiące o przysługujących dniach wolnych na opiekę nad dzieckiem, gdy dziecko nie skończyło jeszcze 8. roku życia, a nieprzewidzianie został zamknięty jego żłobek, przedszkole lub szkoła. Dni wolne przysługują także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę lub dziennego opiekuna, jak również na wypadek pobytu w szpitalu lub ośrodku leczniczym małżonka, pracownika albo rodzica dziecka, który na co dzień sprawuje nad nim opiekę. Takie wolne przysługuje tylko osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa. Dodatkowo w takim przypadku istnieje możliwość pobierania zasiłku przez 60 dni w roku kalendarzowym.
Opieka nad dzieckiem niepełnosprawnym
W przypadku rodziców posiadających dziecko do 18. roku życia z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności ze wskazaniem do stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby rodzicom przysługuje wolne i zasiłek przez 30 dni w roku kalendarzowym. Taki zasiłek przysługuje również w przypadku porodu lub choroby ubezpieczonego małżonka lub rodzica dziecka na stale opiekującego się dzieckiem niepełnosprawnym, jeżeli sytuacja uniemożliwia mu tę opiekę, a także podczas jego pobytu w szpitalu lub zakładzie leczniczym.
