Kreatywna księgowość – czym jest i co ma na celu
Coraz częściej w Polsce pewne działania określamy jako kreatywną księgowość – czym ona jest i co ma na celu? Przedsiębiorcy nie raz zastanawiają się, czy jest ona zgodna z prawem oraz czy warto z niej korzystać. Mimo iż kreatywna księgowość nie jest niczym nowym, wciąż budzi ona wiele wątpliwości.
Czym jest kreatywna księgowość?
Według Piotra Guta kreatywna księgowość to w skrócie sposób na wykorzystanie obowiązujących przepisów i zasad rachunkowości w taki sposób, aby móc wykorzystać np. powstałe w nich luki. A więc mamy do czynienia z kreatywnym i twórczym zastosowaniem pewnych procedur, który nie wynikają bezpośrednio z zapisanych wskazań dotyczących prowadzenia rachunkowości. Sposób prowadzenia niestandardowej księgowości służy oczywiście prowadzeniu ewidencji, rejestracji, prezentacji i przetwarzaniu zdarzeń gospodarczych. Dzięki wykorzystaniu kreatywnej rachunkowości, przedsiębiorcy mogą znacznie obniżyć zobowiązania podatkowe względem urzędu skarbowego.
Kreatywna księgowość a zjawiska
Kiedy mówimy o kreatywnej księgowości, musimy mieć na uwadze, że dotyczy ona jedynie pewnych zjawisk. Po pierwsze, mamy do czynienia z kreatywnością, która łączy się z naturalną cechą pomiaru. Zjawisko to jest rozumiane jako składnik twórczy. Wykorzystuje się go przy tworzeniu sprawozdań finansowych. Szczególnie ważnym w kreatywności jest wybór sposobu liczenia. Drugie zjawisko jest już związane bezpośrednio z kreatywną księgowością. Polega na używaniu metody, która pozwoli na dokonanie pomiaru na pożytek producenta informacji. Odchodzi się przy tym od skutków regulacji obowiązujących w rachunkowości. Kolejne, trzecie zjawisko ujmuje pewnego rodzaju pozycje w sprawozdaniu finansowym – pozycje te wprowadzają zmiany w sposobie dokonywanego pomiaru, gdyż nie podlegały wcześniejszym regulacjom. Czwarte zjawisko przynosi ujmę księgowości kreatywnej – jest związane z incydentami łamiącymi prawo. Stosuje się przy nim różnego rodzaju oszustwa, jak np. artykułowanie danych, które są niezgodne z rzeczywistym stanem.
Co ma na celu kreatywna księgowość?
Stosowanie kreatywnej księgowości może mieć na celu wiele rzeczy. Oto niektóre z nich:
zmniejszanie poniesionych przez działalność strat, zwiększanie zysku przedsiębiorstwa;
zatajanie ryzyka finansowego;
zjednanie sobie pożyczkodawców, kredytodawców czy partnerów handlowych poprzez zapewnianie o swojej wiarygodności;
danie możliwości zdobycia kapitału, który w inny sposób byłby niemożliwy do uzyskania.
Kreatywna a agresywna księgowość – różnice
Księgowość kreatywna jest często postrzegana jako działalność niezgodna z prawem, mającą na celu oszukanie pewnej grupy osób. Dzieje się tak za sprawą tego, że jest często mylona z księgowością agresywną. Pomiędzy jednym a drugim typem działań istnieje jednak sporo różnic. Po pierwsze należy pamiętać, że kreatywna księgowość to działanie zgodne z prawem. Jest możliwa w niej ograniczona swoboda wyboru w dziedzinie dokonywania ewidencji. Prezentuje ona więc prawdziwy i wiarygodny obraz jednostki. Księgowość agresywna różni się przede wszystkim tym od rachunkowości kreatywnej, że jest zamierzoną manipulacją danymi finansowymi, która ma na celu wprowadzić w błąd odbiorców informacji. Kolejną ważną różnicą jest fakt, że swoboda wyboru dotycząca praw polityki rachunkowości, nie jest w żaden sposób ograniczona. Z kreatywności agresywnej korzystają najczęściej osoby na kierowniczych stanowiskach – prezesi, managerowie. Chcąc poprawić swoje wyniki, np. w oczach urzędników, którzy przeprowadzają kontrole podatkowe, celowo manipulują danymi, aby upiększyć obraz sytuacji finansowej danej działalności gospodarczej. Oprócz księgowości kreatywnej i agresywnej, mamy jeszcze do czynienia z księgowością oszukańczą. Jest ona niezgodna z prawem, a manipulacja danych przy tym sposobie prowadzenia rachunkowości, ma na celu osiągnięcie pewnych zysków.
