Masz te aplikacje na smartfonie? Natychmiast je usuń, to ukryci szpiedzy
Wykradzione wiadomości, zdjęcia, nagrywanie rozmów, dostęp do historii przeglądarki i utrata oszczędności – to tylko niektóre z zagrożeń, które mogą dotknąć nieostrożnych użytkowników smartfonów. O tym, z jak poważnym zagrożeniem się mierzymy, informują amerykańscy specjaliści z firmy Lookout. Jak dowodzą – niektóre z takich operacji sterowane są bezpośrednio z Kremla.
Brak ostrożności może być bardzo kosztowny
Rosyjskie służby uchodzą za jedne z najbardziej aktywnych i skutecznych w cyberprzestrzeni. Niebezpieczne działania wspieranych przez nie grup hakerskich widoczne są szczególnie na urządzeniach mobilnych. Eksperci z firmy analitycznej Lookout zwrócili właśnie uwagę na rosnące zagrożenie, które dotyczy szczególnie urządzeń z systemem Android. Z raportu opublikowanego przez firmę wynika, że wykorzystywane przez cyberprzestępców aplikacje mogą służyć do przesyłania wrażliwych danych bezpośrednio na serwery powiązane z rosyjskim rządem.
Każdy, kto nie zachowuje najwyższej ostrożności w instalowaniu nowych programów i zainstalował którąś z dwóch aplikacji, może stać się celem ataku hakerskiego.
Polski oddział giganta zaatakowany. Klienci zagrożeni - firma publikuje listę koniecznych krokówMacki Kremla sięgają daleko
Specjaliści ds. bezpieczeństwa cybernetycznego z Lookout ustalili, że za całym procederem stoi grupa powiązana z rosyjskim rządem, zwana Gamaredon. Grupa ta czerpie korzyści z dwóch wariantów oprogramowania szpiegującego dla Androida, znanych jako BoneSpy i PlainGnome. Niepokojące jest to, że działalność Gamaredon ma bezpośredni związek z rosyjskimi służbami, w tym z FSB, co potwierdza, że ataki mają zorganizowany charakter i wpisują się w szerszą strategię Kremla.
Najważniejsze dane, które zaniepokoiły analityków, dotyczą zakresu możliwości, jakie oferują oba typy wspomnianego oprogramowania. BoneSpy może na przykład pojawić się jako fałszywa instalacja popularnej aplikacji Telegram lub jako program podszywający się pod zabezpieczenia Samsung Knox.
Oprogramowanie to, podobnie jak PlainGnome, jest w stanie zbierać wrażliwe informacje z urządzenia, w tym wiadomości SMS i historię połączeń, a także uzyskiwać dostęp do mikrofonu, aby nagrywać dźwięk oraz rozmowy. Atakujący mogą gromadzić dane geolokalizacyjne, zrzuty ekranu i zdjęcia, historię przeglądarki, powiadomienia oraz zawartość schowka.
Nowocześniejszy wariant, czyli PlainGnome, nie bazuje na wcześniej znanych kodach i wykorzystuje mechanizmy takie jak Jetpack WorkManager, co pozwala na wykradanie informacji nawet wówczas, gdy ekran urządzenia jest wygaszony. W ten sposób cyberprzestępcy zyskują możliwość rejestrowania aktywności bez wiedzy użytkownika, na przykład włączenia mikrofonu w momencie, gdy telefon jest pozornie bezczynny.
„Gamaredon historycznie atakował Ukrainę”
Rozwiązania takie jak BoneSpy i PlainGnome nie trafiły jak dotąd do oficjalnego sklepu Google Play. Twórcy tych groźnych programów rozprzestrzeniają je jednak innymi kanałami, przede wszystkim za pośrednictwem fałszywych aplikacji podszywających się pod znane oprogramowanie, np. komunikatory (Telegram) czy narzędzia zabezpieczające. Prawdopodobnie odbywa się to poprzez reklamy w mediach społecznościowych, podrobione strony internetowe lub rezultaty wyszukiwania w Google, które odsyłają niczego niepodejrzewających użytkowników do stron ze złośliwym kodem. W ten sposób ofiara sama instaluje niebezpieczną apkę, nieświadomie otwierając hakerom furtkę do wszystkich danych przechowywanych na telefonie.
Chociaż, jak przekonują specjaliści z Lookout, na niebezpieczeństwo narażeni są głównie mieszkańcy byłych republik radzieckich, błędem byłoby zakładać, że mieszkańcy Europy są bezpieczni. Nic bardziej mylnego.
BoneSpy i PlainGnome wydają się celować w rosyjskojęzyczne ofiary na terenie byłego Związku Radzieckiego, w krajach takich jak Uzbekistan, Kazachstan, Tadżykistan i Kirgistan. Chociaż Gamaredon historycznie atakował Ukrainę, celowanie w kraje Azji Centralnej, takie jak Uzbekistan, prawdopodobnie wynika z pogorszenia stosunków między tymi krajami a Rosją od rozpoczęcia inwazji rosyjskiej na Ukrainę w 2022 roku – wskazują specjaliści z Lookout.
Instalowanie aplikacji z nieznanego źródła to świadome narażenie się na ryzyko kradzieży danych. By zminimalizować niebezpieczeństwa związane z rosyjskim oprogramowaniem szpiegującym ( ang. spyware), zaleca się przede wszystkim zasadę ograniczonego zaufania, a wręcz nieufności wobec podejrzanych ofert i reklam pojawiających się w mediach społecznościowych oraz niesprawdzonych stron internetowych.
