Masz w portfelu takie banknoty? Mogą stracić ważność. NBP radzi, co z nimi zrobić
Zapewne każdemu z nas zdarzyło się zobaczyć kiedyś w obiegu mocno zużyty, zniszczony banknot. Okazuje się, że jeśli takie pieniądze znajdują się w naszym portfelu, to może pojawić się problem przy dokonywaniu płatności. Wszystko dlatego, że kasjer ma pełne prawo nie przyjąć takich banknotów. Co zatem z nimi zrobić? Mówi o tym zarządzenie prezesa Narodowego Banku Polskiego o numerze 31/2013 wydane 17 grudnia 2013 roku – przypomina Interia Biznes.
Banknoty i monety mogą stracić ważność
Płatności bezgotówkowe od lat zyskują na popularności – w 2022 roku liczba takich transakcji w Polsce przekroczyła 461 mln (jest to o 28 proc. więcej w porównaniu do 2021 roku). To jednak nie zmienia faktu, że wciąż wiele osób wybiera banknoty i monety, czyli tradycyjną metodę płatności. Choć w teorii, zniszczony banknot czy wyszczerbiona moneta wciąż są ważnym środkiem płatniczym, to w praktyce sprzedawca może odmówić ich przyjęcia, zwłaszcza jeśli nie chodzi o ledwo dostrzegalne bazgroły na krawędzi banknotu. Wówczas zostajemy z pieniędzmi, które straciły swoją wartość. Z tej sytuacji jest jednak wyjście.
NBP informuje, co zrobić w takiej sytuacji
Uszkodzone banknoty i monety można wymienić w dowolnym banku w Polsce lub oddziale terenowym Narodowego Banku Polskiego. Jeśli uszkodzenie jest niewielkie, wymiana odbywa się praktycznie od ręki. Gorzej, gdy środki płatnicze są w naprawdę ciężkim stanie. Wówczas konieczne jest złożenie wniosku i przesłanie pieniędzy do NBP. W dokumencie podajemy podstawowe dane osobowe i kontaktowe. Kolejny krok? Cierpliwie oczekiwanie na decyzję urzędników.
Czy bank zawsze wypłaci pełną wartość zniszczonych pieniędzy?
Niestety nie. Pełna wartość uszkodzonego pieniądza jest wypłacana pod warunkiem, iż zachowało się przeszło 75 proc. powierzchni banknotu w całości; banknot jest przerwany na kilka części (co najwyżej 9), które łącznie stanowią jednak całość tegoż banknotu; moneta jest w jednym kawałku bądź w dwóch częściach, czyli rdzeniu i pierścieniu.
Natomiast połowę wartości uszkodzonych pieniędzy dostaniemy wtedy, gdy dysponujemy tylko jedną z dwóch części monety, a więc rdzeniem lub pierścieniem bądź zachowało się tylko od 45 proc. do 75 proc. powierzchni banknotu w jednym fragmencie . Istnieje też scenariusz, w którym zniszczonej gotówki nie uda nam się wymienić.
Ma to miejsce w sytuacji, gdy do banku dostarczyliśmy małą część banknotu – mniej niż 45 proc. powierzchni w jednym kawałku. To samo tyczy się próby wymiany części monety. Jeśli tego typu fragmenty dostarczyliśmy do NBP, to wysoce prawdopodobne, że nie dostaniemy ich już z powrotem. Na zgłoszenie się po ich zwrot mamy pół roku, bez tego NBP po prostu je zniszczy.
