Największy projekt PPP w transporcie publicznym w Europie będzie realizowany w Polsce

PPP - model, który daje oszczędności i gwarantuje jakość

Grudzień 2020. Zarząd Dróg Miasta Krakowa podpisuje umowę z konsorcjum firm PPP Gulermak i Solutions Polska w sprawie budowy linii tramwajowej do osiedla Mistrzejowice. Kontrakt opiewa na 1,13 mld zł i daje szanse na zrealizowanie największego europejskiego projektu w ramach PPP w transporcie publicznym. Już w czerwcu tego roku koncepcja projektowa została praktycznie w całości dopracowana.

- W innych państwach Unii Europejskiej projekty PPP są bardzo szeroko realizowane. Są to drogi, lotniska, koleje, infrastruktura okołotransportowa np. parkingi czy coraz bardziej popularne stacje elektromobilności - wskazała w rozmowie z Biznes Info Agata Kozłowska z Investment Support.

Na czym dokładanie polega fenomen PPP? Ten model kooperacji stawia na równi sektor publiczny i prywatny. Władza publiczna zawiera długoterminową umowę z partnerem prywatnym, który zobowiązuje się do zaprojektowania, wybudowania i utrzymania danego obiektu. W przypadku Krakowa partnerstwo ma trwać 24 lata.

Dlaczego władza samorządowa postawiła właśnie na model PPP? Na tę decyzję miało wpływ kilka czynników, przede wszystkim koszty. - To przedsięwzięcie przy zastosowaniu modelu PPP daje oszczędności rzędu 174,6 mln zł. O tyle więcej musielibyśmy zapłacić, gdybyśmy zdecydowali się na samodzielną realizację tej inicjatywy - zdradził w rozmowie z Biznes Info Marcin Hanczakowski, dyrektor Zarządu Dróg Miasta Krakowa (ZDMK).

Nie bez znaczenia jest także tempo realizowania inwestycji. Partner prywatny jest w stanie wybudować linię tramwajową znacznie szybciej, ponieważ dysponuje wykwalifikowanym personelem i zaawansowanymi technologiami. - Bez partnera prywatnego nie mielibyśmy do tego dostępu - tłumaczył przedstawiciel ZDMK.

Z punktu widzenia zarządców Krakowa kluczowe jest także przeniesienie odpowiedzialności za utrzymanie infrastruktury na 20 lat. - Standardowa gwarancja w umowach o roboty budowy to na ogół 8 lat. Tymczasem zyskaliśmy wieloletniego partnera, który dodatkowo zapewnia nam jakość kupowanego towaru - przekonywał dyrektor.

Przeszkody, które można przeskoczyć. Kluczem do sukcesu owocne negocjacje i dobra umowa

Jednak realizacja projektu infrastrukturalnego nie jest pozbawiona pułapek. W ocenie Marcina Hanczakowskiego najtrudniejszym momentem w całym tym procesie było zdecydowanie się na PPP. Dość dużym wyzwaniem były także same negocjacje, w których musieli uczestniczyć wysoko wykwalifikowani specjaliści. - Wiele osób słyszało o PPP, ale mało kto wie, na czym to polega. Jednak podjęcie rękawicy negocjacyjnej w partnerami było warte zachodu. Tym bardziej, że udało się zakończyć rozmowy w ekspresowym tempie - ocenił dyrektor.

Na to, jak trudne są negocjacje w ramach tego typu projektów, zwrócił uwagę także Łukasz Wypych, Investment Manager w Gulermak. - Kluczem do sukcesu jest doświadczony zespół - stwierdził ekspert w rozmowie z Biznes Info. - Ogromnie istotne jest bowiem dobre porozumienie między trzema stronami - partnerem prywatnym, bankami i partnerem publicznym. W tym zakresie dużą wagę przywiązuje się do zapewnienia bankowalności projektu - zaznaczył.

Pod tym pojęciem kryje się zdolność do pozyskania zewnętrznego finansowania dla projektu PPP. To partner prywatny odpowiada za całościowe bądź częściowe pokrycie kosztów, dlatego też finansowanie jest bardzo często oparte o kredyty bankowe o niewielkim udziale kapitału własnego. - O szczegółach technicznych można dyskutować. Jednak jeśli umowa nie będzie bankowalna, to projekt całkowicie traci sens - przekonywał Łukasz Wypych.

Kolejne projekty w planach. Czy inne miasta pójdą w ślady Krakowa?

Kraków w tym roku zamierza zrealizować łącznie 150 inwestycji o różnym charakterze - od ułożenia kawałka chodnika po przebudowę dużego fragmentu ulicy. Jednak owocna współpraca z partnerami prywatnymi skłania zarządców do planowania kolejnych przedsięwzięć w modelu PPP. - Rozpoczęliśmy postępowanie w zakresie wymiany oświetlenia w myśl koncepcji Smart City. Chcemy, żeby te nowe lampy stały się czymś więcej niż tylko źródłem światła. Na ten moment jesteśmy na wstępnym etapie tego przedsięwzięcia - zdradził dyrektor ZDMK.

Zarządcy rozważają także kilka projektów infrastrukturalnych i inwestycyjnych w modelu PPP. Niewykluczone, że z doświadczenia Krakowa skorzystają także inne większe miasta w Polsce.

Wszystko jednak zależy od otwartego podejścia. - Podmioty publiczne powinny przede wszystkim wziąć pod uwagę PPP jako jeden z wariantów realizacji planowanego przedsięwzięcia z uwagi na szereg korzyści, jakie za sobą niesie - tłumaczyła Agata Kozłowska. Ogromnym atutem jest podział zadań i ryzyk. - Długoletnie partnerstwo uprawnia do korzystania z know-how, zasobów i rozwiązań partnera prywatnego. Podmiot publiczny nie musi więc uzależniać swoich działań do zasobów finansowych. Ma prawo wymagać usług na najwyższym poziomie od swojego partnera - wskazywała specjalistka.

Model PPP warto rozważyć tym bardziej, że nowa ustawa Prawo zamówień publicznych zobowiązuje podmioty publiczne do przeprowadzenia analizy potrzeb i wymagań dla dużych przedsięwzięć przekraczających progi unijne. Z punktu widzenia podmiotu publicznego wyjątkowo korzystny jest także model finansowania. - Na etapie budowy za finansowanie odpowiada partner. Jeżeli nawet podmiot publiczny uczestniczy finansowo w takim projekcie, to płatności są rozłożone w czasie i w zależności od struktury mogą nie być wliczane do wskaźników zadłużenia - wskazywała Agata Kozłowska. Z jej doświadczenia wynika, że to właśnie ten argument jest najbardziej przekonujący dla podmiotów publicznych. Czy skuszą się kolejne? Zapotrzebowanie na projekty infrastrukturalne z pewnością będzie wzrastać, a pole do działania w ramach PPP jest ogromne.