Obowiązek segregacji ubrań wszedł w życie. Wiadomo, co później dzieje się z tekstyliami
Od 1 stycznia 2025 roku odzież należy obowiązkowo segregować i przekazywać do Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych. Ma to ułatwić proces recyklingu i ponownego wykorzystania materiałów tekstylnych. Wiadomo, co dzieje się z ubraniami i butami, których pozbędziemy się na nowych zasadach.
Fast fashion zbiera żniwa
Ubrania wbrew pozorom są obecnie bardzo tanie, a w jeszcze korzystniejszych cenach można je kupić z dalekiego wschodu. Co jednak istotne, za tym wszystkim idzie degradacja środowiska i praca niewolnicza dzieci. Fast fashion jest aktualnie niemal w szczycie swojego rozwoju i powoli zaczyna zbierać żniwa.
Każdego roku na całym świecie produkuje się nawet 100 milionów ton odzieży, a 92 miliony ton lądują na wysypiskach śmieci. Dla zwizualizowania sobie skali problemu można sobie wyobrazić, że co sekundę jedna ciężarówka pełna tekstyliów rozładowuje towar. Ubrania są też obecnie mniej trwałe oraz znacznie szybciej się nudzą. Poskutkowało to tym, że obecnie daną sztukę zakładamy 7 do 10 razy, a następnie wyrzucamy. Jeszcze 15 lat temu wynik ten był o 35% wyższy.
Równocześnie fast fashion i cały przemysł tekstylny odpowiadają za 20% zanieczyszczeń wody, a aby wyprodukować 1 kilogram bawełny potrzeba aż 20 tys. l zasobów wodnych. Warto również zauważyć, że w 2000 roku marki produkowały o aż połowę mniej ubrań niż dziś, co jasno wskazuje, że zapotrzebowanie — choć nie powinno, to znacząco wzrosło.
Nowe obowiązki segregacji weszły w życie
To między innymi te dane najprawdopodobniej zmobilizowały Unię Europejską do wprowadzenia konkretnych regulacji w sprawie segregacji tekstyliów. Te weszły w życie w Polsce 1 stycznia 2025 roku i w związku z tym obywatele zyskali nowy obowiązek. Do tej pory nienoszone ubrania wyrzucało się do pojemnika z odpadami zmieszanymi, teraz postępowanie wygląda zupełnie inaczej.
Od początku roku gminy powinny zapewniać przyjmowanie odpadów tekstyliów, a rozwiązaniem minimum jest odbiór w PSZOKach, a więc Punktach Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych. Choć mieszkańcy nie muszą zaopatrywać się w nowy pojemnik na wyrzucaną odzież, to jednak powinno się je przekazywać do wskazanego przez organ punktów. Tyczy się to tekstyliów, ubrań oraz obuwia.
Bez wprowadzenia zmian w obszarze zarządzania odpadami, przemysł tekstylny nadal będzie powodował nadmierną emisję gazów cieplarnianych, konsumpcję zasobów naturalnych i zanieczyszczenie wód. Niepotrzebne i zużyte ubrania zapełniają nasze składowiska, a wiele z nich trafia w miejsca przypadkowe jak choćby las - uzasadniała zmiany wiceministra klimatu i środowiska Anita Sowińska.
Oprócz wprowadzenia regulacji praktyk Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało również katalog dobrych praktyk, które mają pomóc gminom dostosować się do przepisów w efektywny sposób. Chodzi między innymi o zbiórkę workową “door-to-door”, organizowanie punktów wymiany nienoszonej odzieży, a także wprowadzanie innowacyjnych form recyklingu.
Odpowiednie segregowanie tekstyliów pozwala na ponowne wykorzystanie ich w rozmaity sposób. Wiadomo, co dzieje się z niepotrzebnymi ubraniami, kiedy zostaną rozdysponowane w nowy wymagany sposób.
Zobacz: PKP Intercity ma prezent dla pasażerów. Prezes zdradził plany nowego programu
Wiadomo, co dzieje się z wyrzuconymi tekstyliami
To, co wydarzy się z danym elementem ubrania, zależy od wielu czynników. Chodzi między innymi o jego jakość i działania konkretnego podmiotu, do którego trafią. Jeśli tkanina nie jest zniszczona i można ją ponownie wykorzystać, może ona zostać skierowana do osób ubogich, którym przyda się w codziennym użytkowaniu. W innych przypadkach może je czekać ponowna sprzedaż na przykład w sklepach z odzieżą używaną.
Jeśli jednak dane ubranie nie nadaje się do ponownego wykorzystania, wtedy może trafić do specjalnej instytucji, która zajmie się jej recyklingiem. W sposób specjalny mogą zostać potraktowane cenne i drogie surowce, takie jak między innymi wełna — ta może między innymi zostać wyizolowana z całej tkaniny i ponownie trafić do obiegu. Z tańszych materiałów gorszej jakości tworzy się specjalne włókna, a stworzony z nich materiał będzie użyty ponownie do uszycia nowej sztuki ubrania.
Istnieją również firmy, które zajmują się ponowną obróbką butów. Choć te trudniej jest poddać recyklingowi, i tutaj jest to jak najbardziej możliwe. Takie obuwie zostanie nagrzane, aby pozbyć się kleju, a następnie rozdzielne na poszczególne materiały. W ten sposób można odzyskać na przykład skórę, która z powodzeniem można ponownie wykorzystać. Pianka i guma są z kolei mielone na drobno, tworząc nowy surowiec.
Materiały tekstylne są wbrew pozorom bardzo cenne, a dzięki ich segregacji będą oddzielone od pozostałych odpadów, w ten sposób mają większą szansę na to, aby trafić do organizacji, która zrobi z nich ponowny użytek. Wprowadzone od stycznia regulacje najprawdopodobniej znacząco wesprą ten proces.
