Odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego
Czym jest dozór elektroniczny?
Dozór elektroniczny umożliwia odbywanie kary na wolności, wypełnianie dotychczasowych obowiązków związanych z pracą zawodową, zajmowanie się domem czy rodziną. Umożliwia skazanemu integrację ze społecznością, ale niesie za sobą także pewne ograniczenia.
W Kodeksie karnym mianem dozoru elektronicznego określa się sprawowaną przez organy karne kontrolę zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych. Natomiast mianem systemu dozoru elektronicznego określa się ogół metod postępowania i środków technicznych służących do wykonywania dozoru. Dzięki temu odpowiednie organy mogą kontrolować skazanego przez cały czas trwania kary.
Dozór elektroniczny jest korzystną dla skazanego alternatywą, szczególnie w przypadku kary krótkoterminowej za czyny społecznie niewłaściwe, takie jak uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego czy przestępstwo skarbowe.
Jak działa dozór elektroniczny?
W Kodeksie karnym wykonawczym wyróżniono trzy formy dozoru elektronicznego:
stacjonarny – służy kontrolowaniu, czy skazany znajduje się w wyznaczonym miejscu w wyznaczonym czasie,
mobilny – monitoruje bieżące miejsce pobyt skazanego,
zbliżeniowy – służy weryfikacji, czy skazany zachowuje minimalną odległość od osoby wskazanej przez sąd.
Kto może skorzystać z dozoru elektronicznego?
O zmianę kary więzienia na karę wykonywaną w systemie dozoru elektronicznego może ubiegać się skazany:
wobec którego zapadł wyrok skazujący na karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku,
przestępstwo, na podstawie którego nastąpiło skazanie, nie zostało dokonane w warunkach recydywy,
jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary,
posiada miejsce stałego pobytu,
w przypadku skazanego, który jeszcze nie rozpoczął odbywania kary w zakładzie karnym – jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie zamkniętym,
w przypadku skazanego, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym – jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.
Ważne są również względy techniczne, takie jak liczba i zasięg dostępnych nadajników i rejestratorów oraz możliwości zorganizowania ich obsługi.
Jeżeli skazany zamieszkuje we wspólnym gospodarstwie domowym z osobami pełnoletnimi, potrzebne są również ich pisemne zgody na wykonywanie kary w systemie dozoru elektronicznego i związana z tym zgoda na umożliwieniu podmiotowi dozorującemu przeprowadzania czynności kontrolnych.
Koszty dozoru elektronicznego
Zarówno złożenie wniosku o możliwość odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jak i samo odbywanie kary są nieodpłatne. System dozoru elektronicznego jest również korzystne finansowo dla Skarbu Państwa, ponieważ nie trzeba opłacać pobytu skazanego w zakładzie karnym.