Optymalizacja składek ZUS – jak legalnie nie płacić ZUS-u

Wybrane podmioty zobowiązane do odprowadzania składek ZUS

Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych zawiera dokładną listę podmiotów zobowiązanych do odprowadzania składek ZUS. Są wśród nich między innym: pracownicy, których obowiązuje ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, a także osoby wykonujące umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług bądź współpracujące przy wykonywaniu tych umów – obejmują je obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe. Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność lub współpracujących przy jej prowadzeniu obowiązuje je ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe. Ubezpieczenie chorobowe jest dla tych osób dobrowolne. Osoby pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, przebywające na urlopie wychowawczym bez prawa do emerytury lub renty czy innych tytułów do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, pobierające świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna z kolei obejmuje obowiązkowe ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, lecz nie obejmuje ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. Natomiast osoby będące członkami rady nadzorczej i pobierające wynagrodzenie za pełnienie tej funkcji muszą posiadać obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Nie obejmują tych osób ubezpieczenia chorobowe i wypadkowe.

Jak widać, praktycznie każdy musi odprowadzać składki ZUS. Są jednak pewne rodzaje działalności czy branże, które pozwalają optymalizować wydatki z tym związane i to w całkowicie legalny sposób. Poniżej przedstawiamy kilka pomysłów, jak można to zrobić.

Działalność gospodarcza prowadzona przez osobę pozostającą w stosunku pracy

Serwis infor.kadry.pl doradza na przykład optymalizację składek ZUS poprzez połączenie pracy na etacie z prowadzeniem działalności gospodarczej. Dzięki temu przedsiębiorca musi opłacać jedynie składkę zdrowotną. Niestety takie rozwiązanie niesie za sobą pewną pułapkę, często bowiem zdarza się, że jeden z małżonków, pracujący na etacie, rejestruje na siebie działalność, którą jednak faktycznie wykonuje drugi współmałżonek. Można w ten sposób narazić się na odpowiedzialność karno-skarbową za stworzenie gospodarczej fikcji.

Własna nierejestrowana działalność gospodarcza

Kolejnym sposobem na optymalizację składek ZUS może być prowadzenie działalności nierejestrowanej na podstawie przepisów prawa przedsiębiorców. Działalność nierejestrowana to działalność, z której przychód w skali miesiąca nie przekracza 50 proc. aktualnej kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2021 r. będzie to 1400 zł brutto. Aby uniknąć płacenia składek ZUS, musimy wykazać się brakiem prowadzenia działalności gospodarczej przez ostatnie 5 lat. I tutaj jednak czai się pewna pułapka. Jeśli przedsiębiorca przekroczy w ciągu miesiąca dozwolony próg przychodów ma obowiązek w ciągu 7 dni zarejestrować działalność gospodarczą.

Udziałowiec spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Rozwiązaniem pozwalającym na optymalizację składek ZUS jest także spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, pod warunkiem, że ma co najmniej dwóch udziałowców. Wówczas wyłączona jest spod ustawy o ubezpieczeniach społecznych. Oczywiście także i tutaj ZUS może sprawdzać, czy jeden ze wspólników nie jest "podstawionym słupem", umożliwiającym unikanie obowiązku płacenia składek. Niestety pułapek może być tutaj więcej. Już sam podział udziałów w spółce może nastręczać kłopotów. Jeśli jeden z udziałowców będzie miał ich zbyt mało, spółka naraża się na kontrolę ZUS-u, z kolei jeśli tych udziałów ma więcej, automatycznie w większym stopniu partycypuje w zyskach spółki. Ponadto aby uniknąć obowiązku składkowego, zysk udziałowcom najlepiej wypłacać w formie wynagrodzenia za pełnienie funkcji w zarządzie spółki, a nie w formie dywidendy. Oczywiście dochodzą tu jeszcze kwestie płacenia podatku dochodowego.