Poczta Polska rozsyła zaskakujące wezwania. Polacy płacą kary, choć wcale nie muszą
Zarówno osoby prywatne, jak i właściciele firm otrzymują od Poczty Polskiej pisma, w których instytucja przypomina o obowiązku opłacania abonamentu RTV i rejestracji odbiorników. Jedno z takich pism przysłał do nas czytelnik. Na swojej stronie internetowej Poczta powołuje się na szereg przepisów, które uzasadniają kontrole w domach oraz firmach, przeprowadzane przez jej pracowników. Kluczową kwestię decyduje się jednak… pominąć.
Poczta rozsyła pisma
Poczta Polska regularnie przypomina o obowiązku rejestracji radia i telewizora oraz opłacania abonamentu RTV. Jak informuje instytucja, wszystkie urządzenia umożliwiające natychmiastowy odbiór programów — telewizory, radia czy wieże stereo – podlegają opłacie i to nawet w sytuacji, gdy z nich nie korzystamy. Jeden z naszych czytelników przysłał do nas kopię otrzymanego pisma, które Poczta zaadresowała na adres prowadzonej przez niego jednoosobowej działalności gospodarczej.
Poczta Polska powołuje się w nim na obowiązek opłacania abonamentu RTV i rejestracji odbiorników. Na swojej stronie internetowej instytucja przytacza natomiast zapisy ustawy, rozporządzenie ministra oraz wyrok Sądu Administracyjnego, które dotyczą kontroli prowadzonych przez jej pracowników. Problem w tym, że jednocześnie „zapomina” o najważniejszym.
Kontrola abonamentu RTV. Co mówią przepisy? Kto musi płacić abonament RTV?
Według ustawy o opłatach abonamentowych(21 kwietnia 2005 r.) oraz rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie warunków i trybu rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych (17 grudnia 2013 r.), wszystkie radia i telewizory trzeba zarejestrować, żeby płacić abonament za ich używanie. Wyjątek stanowią urządzenia, które są używane tylko do tworzenia lub nadawania treści oraz te przeznaczone na sprzedaż lub wypożyczenie przez zajmujące się tym firmy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził jednak, że abonament RTV muszą płacić osoby, które mają urządzenia pozwalające na natychmiastowy odbiór programów radiowych lub telewizyjnych. Takimi urządzeniami są m.in. telewizory, radia, radia samochodowe, radiomagnetofony i wieże stereo z radiem. I sformułowanie „urządzenia pozwalające na natychmiastowy odbiór programów radiowych lub telewizyjnych” jest tutaj absolutnie kluczowe.
Wynika z niego bowiem, że do objętych abonamentem odbiorników RTV nie zaliczają się komputery, monitory, odtwarzacze audio czy wideo (jeśli służą tylko do odtwarzania nagranych wcześniej materiałów) ani telewizory, które nie są podłączone do anteny lub dekodera i działają tylko jako monitory lub urządzenia produkcyjne.
Taką interpretację potwierdziła Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, a także Poczta Polska w swoich oficjalnych informacjach. To oznacza, że na przykład telewizor Smart TV, który nie ma dostępu do sygnału telewizyjnego (np. przez antenę czy internet), nie wymaga opłaty abonamentowej.
Warto mimo wszystko zaznaczyć, że jeśli dysponujemy urządzeniem z dostępem do sygnału telewizyjnego lub radiowego, ale nie oglądamy telewizji, ani nie słuchamy radia, to nadal jesteśmy zobowiązani do opłacenia abonamentu. Przepisy mówią bowiem, że obowiązuje zasada domniemania, iż osoba posiadająca odbiornik radiofoniczny i telewizyjny, który umożliwia natychmiastowy odbiór programu, używa tego odbiornika.
Kontrole pracowników Poczty Polskiej
Kontrole rejestracji i odbiorników RTV prowadzą specjalnie uprawnieni pracownicy Poczty Polskiej, a koordynuje je Centrum Obsługi Finansowej. Kontrolerzy muszą pokazać upoważnienie, legitymację służbową i – jeśli osoba kontrolowana o to poprosi – dowód osobisty. Na swojej stronie internetowej Poczta szczegółowo opisuje, jak zachować się w przypadku ewentualnej kontroli.
Osoba kontrolowana powinna umożliwić przeprowadzenie kontroli obowiązku rejestracji odbiorników rtv lub okazać dowód potwierdzający rejestrację odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych - czytamy.
Zgodnie z wydanym wyrokiem NSA z dnia 7 marca 2023 r. (sygn. akt II GSK 94/20) kontrola musi sprawdzić cztery rzeczy: czy urządzenie jest na miejscu, czy działa i może odbierać programy, czy zostało zarejestrowane oraz jak długo jest używane (liczy się 14 dni na rejestrację nowego urządzenia).
Jeśli podczas kontroli okaże się, że urządzenie nie jest zarejestrowane, nakładana jest kara w wysokości 30-krotności miesięcznej opłaty abonamentowej. Po zakończeniu sprawy wydawana jest decyzja administracyjna: nakazuje ona rejestrację urządzenia i opłatę kary.
W przypadku, gdy kara nie zostanie zapłacona, Poczta Polska wysyła upomnienie, a potem przekazuje sprawę do Urzędu Skarbowego.
Wyrok, który wszystko zmienia. Poczta Polska liczy na nieświadomość ludzi?
Na internetowych stronach Poczty Polskiej, poza instrukcją jak zachować się podczas kontroli, można naturalnie znaleźć odwołanie do powyższych ustaw, orzeczeń i wyroków. Próżno doszukiwać się jednak wzmianki o jeszcze innym wyroku, który wobec wszystkiego, co powyżej napisano, ma znaczenie fundamentalne. Owy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 września 2018 r. (sygn. II GSK 590/18) oznacza bowiem, że w praktyce niczym z powyższego… nie warto się przejmować.
NSA mianowicie orzekł, że kontrolerzy Poczty Polskiej są jak wampiry — nie mają prawa wchodzić do mieszkań ani pomieszczeń firmowych, żeby sprawdzić, czy znajdują się tam urządzenia wymagające rejestracji i płacenia abonamentu RTV, o ile… nie zostaną zaproszeni do środka.
W przypadku firm jest oczywiście nieco trudniej uniknąć kontroli, ponieważ kontrolerzy mogą odwiedzać siedziby firm, sklepy, warsztaty, hotele czy nawet taksówki podobnie jak zwykli klienci i w ten sposób sprawdzać, czy używane są tam urządzenia podlegające opłacie abonamentowej.
We wszystkich pozostałych przypadkach, w tym właścicielom jednoosobowych działalności gospodarczych, którzy mają firmę zarejestrowaną w mieszkaniu, wyrok NSA daje prawo odmowy wpuszczenia kontrolerów, co w rezultacie uniemożliwi im przeprowadzenie im prawidłowej kontroli, a zatem kary nie będą mogły być nałożone.
