Podatki - co to? Wyjaśniamy w prostych słowach

Podatki - co to jest, na czym polegają?

Podatki to opłaty przymusowe nakładane na osoby fizyczne lub korporacje i egzekwowane przez jednostkę rządową - lokalną, regionalną lub krajową - w celu finansowania działań rządu. W ekonomii podatki ciężar podatku spada na każdego, niezależnie od tego, czy jest to podmiot opodatkowany, tak jak firma, czy końcowi konsumenci towarów firmy.

Podatki nakładane są na jakąś formę pieniędzy otrzymywanych przez podatnika. Pieniądze mogą stanowić dochód uzyskany z wynagrodzenia, zyski kapitałowe z inwestycji, otrzymane dywidendy, płatność za towary i usługi itp. Zapłata podatków według stawek pobieranych przez państwo jest obowiązkowa, a uchylanie się od płacenia podatków - celowe zaniechanie zapłaty wszystkich swoich zobowiązań podatkowych - jest karalne. 

Podatki w Polsce

W Polsce mamy obecnie 17 rodzajów podatków. Są to podatki pośrednie (nie są płacone bezpośrednio na rzecz urzędu skarbowego, lecz są uiszczane przy nabywaniu określonego dobra czy usługi) oraz bezpośrednie (obciążają bezpośrednio podatnika i stanowią jego koszt).

Podatki bezpośrednie:

• podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT),

• podatek dochodowy od osób prawnych (CIT),

• podatek od sprzedaży detalicznej,

• podatek od spadków i darowizn,

• podatek od czynności cywilnoprawnych,

• podatek od dochodów kapitałowych,

• podatek rolny,

• podatek leśny,

• podatek od nieruchomości,

• podatek od środków transportowych,

• podatek tonażowy,

• podatek od niektórych instytucji finansowych,

• podatek od wydobycia niektórych kopalin,

• zryczałtowany podatek od wartości sprzedanej produkcji (tzw. podatek od produkcji okrętowej).

Podatki pośrednie:

• podatek od towarów i usług (VAT),

• podatek akcyzowy,

• podatek od gier.

Czemu służą podatki?

Aby wspierać wzrost gospodarczy i rozwój, rząd kraju potrzebuje zrównoważonych źródeł finansowania programów społecznych i inwestycji publicznych. Programy zapewniające zdrowie, edukację, infrastrukturę i inne usługi są ważne dla osiągnięcia wspólnego celu, jakim jest zamożne, funkcjonalne i uporządkowane społeczeństwo. Podatki są nie tylko “opłatą” za dobra i usługi publiczne; jest także kluczowym składnikiem umowy społecznej między obywatelami a gospodarką.