Rząd planuje podwyżki emerytur. Na zmianach skorzysta 200 tys. seniorów

Podwyżka emerytur za rogiem: jest nowy projekt prawa

Rząd, a precyzyjniej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, chce usankcjonować prawnie wyrok Trybunału Konstytucyjnego, w myśl którego ok. 200 tys. emerytów w Polsce od 2012 r. pobiera zaniżone świadczenia emerytalne. ZUS nie honoruje decyzji, a świadczeniobiorcy pobierają emerytury mniejsze, niż mogliby.

Zobacz też: Ujawnili, jak Ministerstwo Zdrowia kontroluje lekarzy spoza UE. "Zagrożenie dla pacjentów", cała Polska do kontroli

Wcześniejsze emerytury. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2019 r.

Część emerytów w Polsce decyduje się na rozpoczęcie pobierania swojego świadczenia przed osiągnięciem wszystkich koniecznych składowych do uzyskania tzw. emerytury powszechnej (pełnej, po osiągnięciu wieku emerytalnego i uregulowaniu odpowiedniego okresu składkowego). Takie świadczenie jest odpowiednio mniejsze, określane “ wcześniejszą emeryturą ”. Sytuację skomplikowała ustawa przyjęta w maju 2012 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 637). Wprowadziła przepis (art. 25 ust 1b ust. emerytalnej) przewidujący, że każdemu ubezpieczonemu, który zdecyduje się na pobieranie tzw. wcześniejszej emerytury, emeryturę właściwą (powszechną) pomniejsza się o kwotę świadczeń wybranych w ramach emerytury wcześniejszej . Innymi słowy; ci emeryci, którzy – nie wiedząc o nowym prawie – pobrali wcześniejszą emeryturę, stracili znaczną część pieniędzy z puli swoich środków na docelową, powszechną emeryturę.

Ten przepis zyskał ostatecznie mocowanie w 2013 r. (1 stycznia) i został zaskarżony do TK. 6 marca 2019 r. TK zawyrokował, uznając, że ten jeden przepis – art. 25 ust 1b ust. emerytalnej – jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP i narusza prawa kobiet. Dlaczego kobiet? Bo to właśnie one znalazły się w swoistej “pułapce prawnej”. Chodzi precyzyjnie o rocznik urodzenia 1953 r. – kobiety wówczas urodzone nie mogły uniknąć zastosowania tego przepisu, bo powszechny wiek emerytalny osiągnęły już po jego wejściu w życie (1 stycznia 2013 r.).

Ubezpieczone, które zdecydowały się przejść na wcześniejszą emeryturę, nie miały – w momencie podejmowania tej decyzji na podstawie obowiązującego wówczas stanu prawnego – świadomości co do skutków prawnych, jakie może ona wywoływać w sferze ich przyszłych uprawnień z tytułu emerytury powszechnej - czytamy w uzasadnieniu do projektu ustawy.

Zobacz też: Emerytura nie wystarczy. Policzono, ile Polacy powinni odłożyć na "spokojną" starość

Ministerstwo ma plan na wyrok TK. Ustawa "naprawi" emerytury

Odpowiedzią na impas ma być nowy projekt ustawy “o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do dnia 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r.”, który w wykazie prac legislacyjnych pojawił się z początkiem marca. Rząd planuje “posprzątać” po 2012 r.

Projekt zakłada ustalenie wysokości emerytury powszechnej bez pomniejszania podstawy jej obliczenia o sumę kwot pobranych emerytur wcześniejszych w sytuacji, gdy wniosek o “emeryturę wcześniejszą” został złożony przed 6 czerwca 2012 r., a prawo do emerytury powszechnej zostało ustalone decyzją ZUS po 2012 r.

Plan przewiduje ponowne przeliczenie emerytur poszkodowanych na czas złożenia wniosku sprzed lat.

Proponuje się, by osobom, których emerytura powszechna została zmniejszona w ten sposób, ponownie ustalić wysokość nowej emerytury powszechnej , na moment złożenia wniosku o ustalenie ww. emerytury, bez uwzględniania waloryzacji rocznych kapitału początkowego i składek na koncie ubezpieczonego w okresie pobierania emerytury wcześniejszej do momentu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, obowiązującego daną osobę i bez pomniejszania kapitału emerytalnego o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych - czytamy.

Później, tak ustalona kwota, nowa wysokość emerytury powszechnej, zostanie jeszcze podwyższona o coroczne waloryzacje (marcowe). Kto na nowym rozwiązaniu skorzysta i jakie musiałby spełnić warunki? Poniżej w skrócie punktujemy profil uprawnionego, który powinien zainteresować się nowym rozwiązaniem.

• w przypadku kobiet ich data urodzenia przypadała w latach 1954-1959, a w przypadku mężczyzn w latach 1949-1952 oraz w 1954 r.1,
  
• pobierają lub pobierały emerytury wcześniejsze,
  
• data przyznania prawa do emerytury wcześniejszej przypada przed 6 czerwca 2012 r.,
  
• wystąpiły o emeryturę powszechną przyznawaną po ukończeniu ustawowego wieku emerytalnego oraz emerytura ta ustalona została z pomniejszeniem podstawy obliczenia o sumę kwot pobranych emerytur „wcześniejszych” lub nabyły do niej prawo, ale nie wystąpiły z wnioskiem i nadal pobierają emeryturę wcześniejszą,
  
• data przyznania (nabycia) prawa do emerytury powszechnej przypada po 2012 r.

Nie przegap: Polska będzie miała nowe prawo. Dobre wieści dla osób LGBT i ateistów

Projektowana ustawa miałaby wejść w życie 1 czerwca 2026 r. Za jej kształt odpowiada Sebastian Gajewski podsekretarz Stanu w MRPiPS.