Samozatrudnienie. Na czym polega? Jakie są jego wady i zalety?
Samozatrudnienie, czyli prowadzenie własnej działalności gospodarczej, może być bardzo korzystnym rozwiązaniem – daje możliwość zarabiania dużych pieniędzy, przy zachowaniu sporej elastyczności czasu i rodzaju pracy. Czy jednak jest to opcja dla każdego? W jakie pułapki może wpaść początkujący przedsiębiorca?
Samozatrudnienie. Czym jest działalność gospodarcza?
Samozatrudnienie oznacza prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej przez osobę fizyczną. Czym jednak jest sama działalność gospodarcza? Co oznacza określenie „osoba fizyczna”? Sięgnijmy najpierw do polskiego prawa, w którym definicja działalności gospodarczej pojawia się aż trzy razy: w ustawie o podatku dochodowym, w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej oraz w ustawie o VAT.
Działalność gospodarcza w trybie samozatrudnienia ma różne definicje, w myśl różnych aktów prawnych. W zgodzie z:
ustawą o podatku dochodowym samozatrudnienie oznacza: „działalność zarobkową (wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową; lub: polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż; lub: polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych), prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9”,
ustawą o VAT: „działalność gospodarczą obejmującą wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”,
ustawą o swobodzie działalności gospodarczej: „zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły”.
Osoba fizyczna to w kontekście działalności gospodarczej po prostu indywidualny przedsiębiorca, korzystający z samozatrudnienia. Sama nazwa „osoba fizyczna” oznacza w polskim prawie człowieka i jest odróżniana od „osoby prawnej”.
Samozatrudnienie. Jakie są jego plusy i minusy?
Samozatrudnienie może okazać się drogą do sukcesu. To rozwiązanie zarówno dla osób prowadzących działalność freelancerską np. fotografów, grafików komputerowych, dziennikarzy, copywriterów itd., jak i dla tych, którzy chcą rozpocząć pracę nad własnym biznesem samodzielnie, by później móc go rozwinąć i przekształcić w firmę. Wśród zalet samozatrudnienia należy wymienić:
zarobki – ich wartość zależy wyłącznie od kompetencji i umiejętności negocjacyjnych samozatrudnionego, koszty prowadzenia własnej działalności bywają też mniejsze niż koszty zatrudnienia pracownika, dlatego płaca za tę samą pracę może okazać się wyższa,
swobodę – samozatrudnienie pozwala na większą elastyczność pracy. Samozatrudniony nie ma narzuconych godzin pracy ani ich harmonogramu w miesiącu, może pracować i odpoczywać w porach, które najbardziej mu odpowiadają i w wymiarze czasowym, który go satysfakcjonuje,
samorealizację – samozatrudnienie to szansa na wcielenie w życie własnych pomysłów. Nie ma konieczności konsultowania ich z pracodawcą, jak również ustalania ograniczających kreatywność w pracach na etat kompromisów. Każdy sukces jest wynikiem pracy jednostki.
Samozatrudnienie ma również swoje ciemne strony. Przede wszystkim nie każda osoba ma predyspozycje do tego typu pracy. Ważnymi cechami są z pewnością: odporność na stres, dobrze rozwinięte umiejętności miękkie, zdolności negocjacyjne. Samozatrudnienie oznacza często brak płynności finansowej – ilość zleceń w miesiącu nie zawsze rozkłada się równomiernie. Niektóre branże charakteryzują się również sezonowością, co oznacza, że np. fotograf ślubny może liczyć na dużo zleceń zwłaszcza w okresie wiosenno-letnim, ale musi liczyć się z tym, że liczba zleceń spadnie w okresie jesienno-zimowym.
Samozatrudnienie. Jakie są koszty samozatrudnienia?
Do obowiązków osoby prowadzącej własną działalność gospodarczą należy: opłacanie składek ZUS i odprowadzanie podatku dochodowego. Osoby rozpoczynające prowadzenie jednoosobowej działalności mogą skorzystać z szeregu ulg, m.in. z:
Biznesu na próbę,
Małego ZUS-u,
Małego ZUS-u Plus,
Ulgi na start.
