Student na umowie zlecenie a składki ZUS – kim jest osoba studenta? Kto nim nie jest?
Zatrudnianie studenta na podstawie umowy zlecenia to niezwykle powszechna praktyka w życiu gospodarczym. Popularność zatrudniania studentów w przedsiębiorstwach na podstawie umowy zlecenia spowodowana jest istotnymi oszczędnościami z tego tytułu dla pracodawcy. Jakie głównie korzyści przynosi zatrudnianie studenta na umowę o pracę? Czy obligatoryjnie należy odprowadzać składki ZUS dla osoby zatrudnionej na podstawie takiej umowy?
Student na umowie zlecenie a składki ZUS – kim w świetle prawa jest osoba posiadająca status studenta?
W zgodzie z przepisami ustawy dotyczącej szkolnictwa wyższego za studenta uznawana jest osoba, która kształci się na studiach pierwszego lub drugiego stopnia, bądź jednolitych studiach magisterskich. O statusie studenta mówimy do momentu:
złożenia ostatniego wymaganego planem studiów egzaminu,
złożenia egzaminu dyplomowego,
zaliczenia ostatniej przewidzianej w programie nauki studiów praktyki,
skreślenia z listy studentów.
Jak można zauważyć, ustawa nie rozwiązuje kwestii, czy osoba która ukończyła studia pierwszego stopnia (zamierza kontynuować naukę na drugim stopniu) od momentu obrony aż do momentu ponownego otrzymania legitymacji studenckiej studiów magisterskich, w dalszym może być traktowana jako student. W tej kwestii wiele organizacji studenckich oznajmia, że zatrudnienie osoby, która ukończyła studia pierwszego stopnia i zamierza kontynuować naukę na stopniu drugim, powinny być zwolnione ze składek ZUS, ponieważ ich zdaniem w dalszym ciągu osoba taka posiada status studenta, choćby z racji tego iż legitymacja studencka ważna jest do 31 października. Niestety opinia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w tym zakresie jest znacząco odmienna, pomimo tego, że nie została sensownie uargumentowana. Zgodnie z interpretacją ZUS przedsiębiorca ma obowiązek opłacania składek za studenta zatrudnionego w okresie pomiędzy pierwszym a drugim stopniem studiów w oparciu o umowę zlecenie. W sytuacji, gdy tego nie zrobi, podczas kontroli może to zostać potraktowane jako błąd.
Student na umowie zlecenie a składki ZUS – kto nie może zostać uznany za studenta?
Do celów ubezpieczeń społecznych za studenta nie uznaje się:
Osoby będącej na studiach doktoranckich tj. trzeciego stopnia,
Osoby uczestniczącej w studiach podyplomowych.
Dodatkowo przedsiębiorca ma obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego oraz ubezpieczeń społecznych osób dotychczas posiadających status studenta:
Od dnia kolejnego po wykreśleniu z listy studentów,
Od następnego dnia po obronie pracy dyplomowej, nawet gdy student nie ukończył jeszcze 26. roku życia,
Od dnia ukończenia 26. roku życia.
Student na umowie zlecenie a składki ZUS – czy trzeba płacić?
Duże zainteresowanie tą formą zatrudniania osób uczących się jest związane z tym, że w przypadku studenta przedsiębiorca nie ma obowiązku odprowadzania składek ZUS. Udogodnienie to przysługuje osobom uczącym się, które nie ukończyły jeszcze 26. roku życia. Po ukończeniu 26. roku życia, mimo posiadanego statusu studenta, osoba taka będzie podlegała ubezpieczeniu obligatoryjnie na zasadach ogólnych, co za tym idzie, konieczne będzie płacenie składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dokumentem potwierdzającym posiadanie statusu studenta jest ważna legitymacja studencka bądź zaświadczenie uzyskane z dziekanatu. Osoby, które studiują do 26. roku życia, korzystają z ubezpieczenia zdrowotnego rodziców. W sytuacji, gdy student nie posiada takiej możliwości, może wystosować wniosek o objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym przez uczelnię, na której studiuje. Zwolenie z płacenia składek ZUS nie ma zastosowania w przypadku, gdy student zatrudniony na umowie zlecenie u tego samego przedsiębiorcy zatrudniony jest na umowę o pracę. W takim przypadku przedsiębiorca zobligowany jest do odprowadzenia składek na ubezpieczanie zdrowotne oraz społeczne bez wyjątku. Sytuacja wygląda inaczej, kiedy to student zatrudniony na umowę zlecenie jest również zatrudniony na umowę o pracę, ale u innego przedsiębiorcy. W takiej sytuacji możliwe jest zwolnienie z odprowadzania składek ZUS z tytułu posiadania statusu studenta.
Student na umowie zlecenie a składki ZUS – czy osoba zatrudniona na takiej umowie posiada jakieś prawa wynikające z przepisów?
Niestety częstą praktyką wśród niektórych przedsiębiorców jest próba wykorzystania takiego pracownika, w związku z czym zleceniobiorcy powinni być ostrożni i wyczuleni na tego typu zachowania. Warto jednak mieć na uwadze, iż zleceniobiorcy nie są chronieni prawem w kwestiach:
Urlopu wypoczynkowego a także jego udzielania,
Ochrony przed wypowiedzeniem umowy,
Wynagrodzenia za czas choroby.
