W jaki sposób GUS oblicza średnie wynagrodzenie?
Czym jest średnie wynagrodzenie?
Średnie wynagrodzenie to przeciętna pensja pracownika na polskim rynku pracy. Informacje o przeciętnym miesięcznym wynagrodzeniu w gospodarce narodowej są publikowane raz w miesiącu przez Główny Urząd Statystyczny. Dane na temat średniej krajowej prowadzone są między innymi do celów statystycznych, aby można było ocenić wzrost średniego wynagrodzenia pracowników na przestrzeni miesięcy i lat. Główny Urząd Statystyczny zawsze podaje średnie wynagrodzenie brutto, zatem przedstawiana kwota zawiera również podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenia społeczne.
Dane dotyczące średniej krajowej bardzo często wywołują kontrowersje. Wielokrotnie można spotkać się z opinią, według której dane przedstawiane przez Główny Urząd Statystyczny są mocno zawyżone. Wątpliwości w tej sprawie najczęściej mają pracownicy, którzy otrzymują płacę minimalną. Faktycznie, dane Głównego Urzędu Statystycznego nie są zbyt precyzyjne, ponieważ tak naprawdę nie uwzględniają wszystkich pracowników.
Średnie wynagrodzenie – kogo dotyczy, a kogo pomija?
Główny Urząd Statystyczny prowadzi statystyki dotyczące średniego wynagrodzenia pracowników w dość specyficzny sposób. Dane GUS obejmują wynagrodzenia osobowe brutto pracowników zatrudnionych na umowę o pracę w sektorze przedsiębiorstw, które zatrudniają co najmniej 10 osób, a także wypłaty z tytułu udziału w zysku oraz honoraria wypłacone niektórym grupom pracowników za prace wynikające z umowy o pracę.
Co to oznacza? Statystyki GUS nie uwzględniają sektora mikroprzedsiębiorstw, które zatrudniają do 9 pracowników. Co więcej, średnie wynagrodzenie nie obejmuje pracowników, którzy zatrudnieni są na umowach cywilnoprawnych (tj. umowach zlecenie i umowach o dzieło). Tymczasem umowy cywilnoprawne cieszą się dużą popularnością.
Jak obliczane jest średnie wynagrodzenie?
Średnie wynagrodzenie oblicza się poprzez zsumowanie wszystkich wynagrodzeń brutto naliczonych w danym okresie i podzielenie sumy przez liczbę pracowników. Główny Urząd Statystyczny nie uwzględnia wynagrodzenia osób przebywających na urlopie macierzyńskim, wykonujących pracę nakładczą oraz zatrudnionych za granicą.
Dlaczego średnie wynagrodzenie nie jest precyzyjne?
Wielu Polaków porównuje swoje zarobki ze średnim wynagrodzeniem, które podaje Główny Urząd Statystyczny, nie mając świadomości, że statystyki nie uwzględniają wszystkich pracowników. Należy również mieć na uwadze, że wysokość wynagrodzenia jest zależna od wielu czynników. Przykładowo mieszkańcy dużych miast, takich jak Katowice, Kraków czy Warszawa, będą mogli liczyć na znacznie wyższe wynagrodzenie niż w mniejszych miejscowościach. Oczywiście życie w większych miastach to nie tylko lepsza płaca, ale też większe koszty życia.
Co więcej, średnie wynagrodzenie przedstawia pensję pracowników ze wszystkich branż. Jak wiadomo, doświadczony programista będzie otrzymywał znacznie większe wynagrodzenie od pracownika produkcji. Tymczasem dane GUS łączą te dane i przedstawiają średnią, która nie ma odwzorowania w rzeczywistości.
Dla pracowników zarabiających pensję minimalną średnie wynagrodzenie będzie zdecydowanie zawyżone. Z kolei osoby, które osiągają bardzo wysokie dochody, również będą traktować dane GUS z przymrużeniem oka i uznają, że przedstawiane średnie wynagrodzenie jest zaniżone.
