Żałoba narodowa w Polsce. Czy sklepy będą zamknięte 26 kwietnia?
W Poniedziałek Wielkanocny z powodu udaru mózgu zmarł papież Franciszek. Watykan zaplanował już uroczystości pogrzebowe ojca świętego. W ostatnim pożegnaniu głowy Kościoła katolickiego weźmie udział również polska delegacja. Prezydent Andrzej Duda ogłosił, że tego dnia w kraju będzie obowiązywać żałoba narodowa. Premier udzielił już kontrasygnaty do tej decyzji. Co to oznacza dla obywateli?
Kościół żegna papieża Franciszka
21 kwietnia 2025 roku o godzinie 7:35 w swoim apartamencie w Domu Świętej Marty w Watykanie zmarł papież Franciszek. Duchowny odszedł w wieku 88 lat, a jako oficjalną przyczynę śmierci podano udar mózgu, śpiączkę oraz nieodwracalną niewydolność krążenia. Strata ojca świętego jest zawsze dotkliwym wydarzeniem w życiu wszystkich katolików. W Polsce według Narodowego Spisu Powszechnego z 2021 roku przynależność do Kościoła Katolickiego deklaruje ok. 27,1 mln osób, czyli 71,3 procent populacji. W związku z tym prezydent postanowił w szczególny sposób upamiętnić śmierć patriarchy.
Papież zostanie uczony nie tylko przez wiernych podczas uroczystości pogrzebowych, w których udział weźmie również polska delegacja. Szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej — Wojciech Kolarski przekazał, że zgodnie z decyzją Andrzeja Dudy dzień pogrzebu Ojca Świętego będzie dniem żałoby narodowej. Rozporządzenie wymagało kontrasygnaty premiera Donalda Tuska, która została udzielona. To oznacza, że tego dnia będą obowiązywać specjalne regulacje prawne. Jakich zasad będą musieli przestrzegać wtedy Polacy?
Pogrzeb papieża Franciszka
W sobotę 26 kwietnia odbędzie się ostatnie pożegnanie papieża Franciszka. Ojciec święty odszedł po ponad 12 latach pontyfikatu. W tym czasie odwiedził Polskę, a to wydarzenie zapisało się w pamięci wiernych rodaków. Część z nich postanowiła wziąć udział w uroczystościach pogrzebowych i niedługo odwiedzi Watykan. Ci, którzy zostaną wtedy w Polsce, również będą mieli okazję, aby upamiętnić tę datę, w której obowiązuje również żałoba narodowa.
Żałoba narodowa w Polsce będzie obowiązywać od północy z piątku na sobotę do północy z soboty na niedzielę. Możliwość wprowadzenia takiego rozwiązania reguluje ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić żałobę narodową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Rozporządzenie w szczególności powinno określać przyczyny wprowadzenia oraz czas trwania żałoby narodowej, uwzględniając uwarunkowania kulturowe i historyczne oraz przyjęte w tym zakresie zwyczaje. W czasie trwania żałoby narodowej flagę państwową opuszcza się do połowy masztu — czytamy w dokumencie.
Wspomniana ustawa nie zawiera żadnych ograniczeń, które należy bezwzględnie wprowadzić w dniu żałoby narodowej. Nie ma więc ustawowego obowiązku odwoływania imprez, koncertów czy wydarzeń sportowych. Mogą się jednak pojawić jeśli taką decyzję podejmie premier i wyszczególni je w rozporządzeniu. Donald Tusk poinformował już o odwołanych imprezach oraz innych zaleceniach.
Andrzej Duda ogłosił żałobę narodową w Polsce. Czy 26 kwietnia będą otwarte sklepy?
Żałoba narodowa oprócz formalnego ma w Polsce również znaczenie symboliczne, to czas na refleksje dotyczące wspólnych wartości oraz osób, które miały wpływ na losy kraju. Ogłoszenie tego wydarzenia w związku ze śmiercią papieża Franciszka wywołało spore poruszenie wśród Polaków.
Jak wynika z komunikatu premiera, rozporządzenie w sprawie żałoby narodowej nie jest restrykcyjne, znajdują się tam jedynie zalecenia dotyczące odpowiedniego zachowania tego dnia. 26 kwietnia nie jest też dniem wolnym od pracy, sklepy będą tego dnia otwarte, trzeba się Jednak przygotować na pewne zmiany.
Udzieliłem kontrasygnaty do decyzji prezydenta Andrzeja Dudy o sobotniej żałobie narodowej. Wiem, że wokół tego jest sporo emocji. Nie bardzo rozumiem dlaczego. Trudno, żeby premier polemizował z prezydentem, kiedy ten postanawia o żałobie narodowej. Mam nadzieję, że nie spowoduje to strat, czy istotnych zaburzeń. Myśmy musieli w związku z tym przełożyć koncert i ten największy pokaz dronów z okazji tysiąclecia Korony Polskiej, jaki będzie miał miejsce nie w sobotę, a w niedzielę w Warszawie. Wszystko zacznie się o godzinie 14:00 […] Bardzo pechowy i smutny zbieg okoliczności i utrudnione wynikające ze śmierci papieża, ale sami rozumiecie — w tej sprawie nie debatujemy — powiedział premier dziennikarzom w Sejmie.
Co do wydarzeń sportowych to mecze ligowe mają się odbyć zgodnie z planem, o czym poinformował Polski Związek Piłki Nożnej oraz Ekstraklasa SA. Jednak spotkania na wszystkich szczeblach zostaną poprzedzone minuta ciszy.
Podczas sobotnich meczów nie powinny odbywać się żadne imprezy towarzyszące, aby wydarzenia te miały godny i stonowany charakter — przekazuje PZPN i Ekstraklasa SA.
Zmianie ulegnie również ramówka telewizyjna. Transmisję pogrzebu ojca świętego, który rozpocznie się o godzinie 10:00, zaplanowały takie stacje jak: TVP1, TVP Info, TVN24 oraz Polsat News. Ponadto sobotnie odcinki takich programów jak The Voice Kids, Kabaret na żywo. Chyba Czesuaf czy Mam Talent! zostają przesunięte na inne dni.
