Związek zawodowy w zakładzie pracy – co oznacza dla pracodawcy?

Czym jest związek zawodowy?

Związki zawodowe reguluje ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych oraz ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o związkach zawodowych. W ich treści można odnaleźć definicję związku zawodowego: „Związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych.”. Cechuje się on niezależnością od pracodawców, administracji państwowej, samorządu terytorialnego i innych organów administracyjnych. Jeśli chodzi o wymogi formalne, związek zawodowy może założyć minimum 10 pracowników. Są oni zobligowani do tego, aby zgłosić swoją organizację do Krajowego Rejestru Sądowego. Związek zawodowy może powstać w zakładzie pracy, wprowadzając tym samym nowe obowiązki względem pracodawcy.

Związek zawodowy w zakładzie pracy – co to oznacza dla pracodawcy?

Pracodawca ma obowiązek współpracowania z utworzonym w zakładzie pracy związkiem zawodowym. Jeśli w zakładzie pracy funkcjonuje kilka organizacji zrzeszających pracowników, pracodawca ma za zadanie współpracować z każdym z nich na równi. Głównymi obowiązkiem jest również niezbędność dokonywania konsultacji ze związkiem przy zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę i zmiany warunków pracy i wynagrodzenia, kiedy chodzi o pracownika, który jest reprezentowany przez związek zawodowy. Oprócz tego do podstawowych obowiązków pracodawcy należy również ochrona dotycząca zatrudnienia działaczy związkowych i ich umów o pracę. Do innych obowiązków wlicza się ponadto między innymi:

• konsultowanie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia – w tym przypadku nie jest potrzebna jedynie opinia związku zawodowego, ale również i jego zgoda;

• uczestniczenie w rokowaniach i zawieranie porozumienia w sprawie układu zbiorowego pracy;

• ustalanie preliminarza Związkowego Funduszu Świadczeń Socjalnych;

• przekazanie regulaminu wynagrodzenia pracy, wynagrodzenia, premiowania czy też regulaminu ZFŚS do zaopiniowania związkom zawodowym;

• zapewnienie pomieszczenia dla działalności związku zawodowego;

• zwolnienie ze świadczeń pracy lub urlopu bezpłatnego w przypadku pracownika, który pełni funkcję związkową poza zakładem pracy.

Co w przypadku, kiedy pracodawca nie współpracuje ze związkiem zawodowym?

Oczywiście, może mieć miejsce sytuacja, w której pracodawca nie współpracuje ze związkiem zawodowym na terenie zakładu pracy bądź wręcz utrudnia organizacji jej działanie. W tym przypadku może on ponieść konsekwencje podjętej decyzji – Państwowa Inspekcja Pracy kara takie zachowanie grzywną, a nawet ograniczeniem wolności.

Organizacja międzyzakładowa – czym jest?

Istnieje możliwość, że związek zawodowy istnieje w formie organizacji międzyzakładowej. Mamy z tym do czynienia, kiedy:

• związek zawodowy działa przynajmniej u dwóch pracodawców;

• organizacja zrzesza łącznie w kilku zakładach pracy 10 pracowników, wykonawców pracy nakładczej bądź funkcjonariuszy.

Organizacja międzyzakładowa ma następujące uprawnienia:

• wypowiada się w indywidualnych sprawach pracowniczych;

• ma prawo zaopiniować regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych;

• ma prawo uczestniczenia w rokowaniach i zawieraniu układów zbiorowych pracy i innych porozumień zbiorowych.