Alarmujące dane z ZUS. Ponad 300 tys. Polaków pobiera głodowe świadczenia. Wiadomo, ile wynosi najniższa emerytura

Skala problemu niskich świadczeń

W najnowszym raporcie ZUS przeanalizowano kwestię emerytur nowosystemowych* wypłacanych w grudniu 2022 roku w wysokości niższej niż minimalna tj. wówczas 1338,44 zł brutto. Takie świadczenia pobrało wtedy 365,3 tys. Polaków , tymczasem jeszcze w grudniu 2021 roku było to 337,6 tys. emerytów. W ciągu ostatnich 12 lat liczba emerytur nowosystemowych wypłacanych w wysokości niższej niż najniższa emerytura wzrosła ponad piętnastokrotnie , a ich udział w liczbie wypłacanych emerytur nowosystemowych wzrósł z 4,2 proc. w grudniu 2011 roku do 9,6 proc. w grudniu 2022 roku – czytamy w raporcie ZUS.

W większości emeryturę niższą niż minimalna pobierały kobiety (stanowiły ponad 80 proc. ogółu) . Jednak od kilku lat zaobserwować można wzrost udziału mężczyzn w grupie osób otrzymujących takie świadczenia. W grudniu 2014 roku stanowili oni 1,2 proc., w grudniu 2015 roku – 5,0 proc., a w grudniu 2022 roku już 19,8 proc. Powód? Wynika to m.in. z faktu, że do 2014 roku emerytury nowosystemowe w powszechnym wieku emerytalnym przyznawane były tylko kobietom. Od momentu, gdy emerytury nowosystemowe w powszechnym wieku emerytalnym przyznawane są również mężczyznom, udział kobiet w populacji emerytów pobierających świadczenie w wysokości niższej niż najniższa maleje – wyjaśnia ZUS.

Średni wiek osób pobierających w grudniu 20222 roku najniższe emerytury wynosił 66 lat , przy czym dominujący wiek w przypadku kobiet to 63 lata, a w przypadku mężczyzn – 66 lat.

*z pominięciem emerytur z urzędu wypłacanych w wysokości najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy oraz emerytur częściowych. Analiza nie obejmuje emerytur realizowanych na mocy umów międzynarodowych oraz emerytur zbiegających się ze świadczeniami rolniczymi.

Ile wynosi najniższa emerytura w Polsce?

Najniższa wysokość emerytury odnotowana w grudniu 2022 roku wynosiła 0,01 zł. Pobierała ją osoba, która nie podlegała ubezpieczeniu społecznemu przed 1.01.1999 roku, a po tym okresie udowodniła jeden dzień ubezpieczenia z tytułu umowy zlecenia – informuje ZUS.

Świadczenie w wys. 10 zł lub mniej otrzymało w grudniu 2022 roku ponad 1,2 tys. osób , a przeszło 5,4 tys. emerytów dostało od ZUS między 10,01 zł a 100 zł. Natomiast najwięcej emerytur niższych od minimalnej wypłacono w kwocie między 900,01 zł a 1000 zł – takie świadczenie przyznano 55,257 tys. Polakom. Równie sporej liczbie seniorów, bo przeszło 47 tys. ZUS przelał od 800,01 do 900 zł lub od 1000 do 1100 zł. Kompletną skalę wypłat oraz liczbę świadczeniobiorców prezentujemy w poniższej tabeli.

ZUS rozda 100 mln zł. Od dziś można składać wnioski, czas jest ograniczony.

Gdzie leży istota problemu?

Dr Antoni Kolek, prezes Instytutu Emerytalnego wyjaśnia, że problem tzw. emerytur groszowych wynika z faktu, że nawet jedna odprowadzona składka pozwala na otrzymanie dożywotniego świadczenia. Rząd mimo świadomości, że problem narasta, zmarnował ostatnie 8 lat i nic nie zrobił w zakresie przeciwdziałania temu zjawisku. Wydaje się, że nie ma w tym zakresie szybkiego rozwiązania, a brak działań będzie powodował, że coraz więcej osób będzie otrzymywało świadczenie poniżej najniższej ustawowo emerytury. Docelowym rozwiązaniem powinno być zatem wprowadzenie filara zerowego systemu emerytalnego , który ujednolicałby świadczenia realizowane techniką ubezpieczeniową (pochodzące ze składek) oraz świadczenia z pomocy społecznej, tak, by każdemu, kto nabędzie prawo do emerytury, przysługiwały środki pozwalające na zapewnienie minimum egzystencji – tłumaczy ekspert.

Wszystkie tabele zamieszczone w artykule pochodzą z raportu ZUS.