Controlling – na czym polega i jak go stosować?
Nowoczesne przedsiębiorstwa starają się maksymalizować wszelkie zachodzące w nich procesy tak, aby zmaksymalizować osiągane wyniki. Aby było to możliwe, konieczne jest stosowanie odpowiednich narzędzi zarządzania firmą – jednym z nich jest controlling. Czym właściwie on jest i kiedy powinno się go stosować?
Controlling – definicja
Choć często pojęcie controllingu kojarzone jest z nowymi metodami zarządzania przedsiębiorstwem, to jego historia sięga końcówki XIX wieku, kiedy w amerykańskich przedsiębiorstwach powstawały stanowiska przeznaczone dla osób odpowiedzialnych za kontrolowanie finansów przedsiębiorstwa. Stanowisko kontrolera i pojęcie controllingu trafiło do Europy w połowie XX wieku, a do Polski (głównie za sprawą zachodnich międzynarodowych korporacji w latach 90. XX wieku).
Obecnie mówiąc o controllingu, mamy na myśli przede wszystkim koncepcję zarządzania przedsiębiorstwem zakładającą decentralizację odpowiedzialności za pewne procesy w celu zdjęcia tejże z kadry zarządzającej a przekierowanie jej na kadrę niższego szczebla. Nie oznacza to, że controlling nie pełni istotnej funkcji w organizacji – wręcz przeciwnie. Jako zespół elementów, takich jak zarządzanie, planowanie, weryfikacja realizacji założeń i kontrola działalności przedsiębiorstwa, dostarcza on narzędzi, dzięki którym kadra zarządzająca może skupić się na planowaniu procesów i opracowywaniu strategii dla organizacji.
Controlling – zadania i cele
Każda organizacja, która wprowadza stanowisko kontrolera oraz korzysta z rozwiązań związanych z controllingiem, może różnie identyfikować jego zadania i cele. Niemniej jednak, należy pamiętać, że część z nich jest zasadniczo uniwersalna dla tego procesu i niezależna od preferencji danego przedsiębiorstwa. Głównymi celami controllingu w przedsiębiorstwie są:
-
Centralizacja informacji związanych z kontrolą i planowaniem w organizacji
-
Zabezpieczenie samoregulacji wewnątrz organizacji
-
Zapewnienie elastyczności organizacji
-
Koordynacja działań
Aby realizować cele, jakie przedsiębiorstwo stawia wobec kontrolera czy działu controllingu konieczne jest wypełnianie specyficznych zadań. Do głównych zadań controllingu w przedsiębiorstwie należą:
Znalezienie nazwanie i określenie - celów operatywnych i strategicznych przedsiębiorstwa a także nadzór nad ich realizacją
-
znalezienie nazwanie i określenie – długofalowej strategii przedsiębiorstwa,
-
znalezienie nazwanie i określenie – zagrożeń i wąskich gardeł w przedsiębiorstwie,
-
znalezienie nazwanie i określenie – relacji i zależności pomiędzy organizacją a otoczeniem tejże,
-
usystematyzowanie i określenie wskaźników i narzędzi do mierzenia i oceny sytuacji finansowej organizacji,
-
usystematyzowanie i określenie – miarodajnej metody kalkulacji kosztów,
-
usystematyzowanie i określenie – metod planowania i struktury systemu finansowego organizacji.
Kiedy i jak stosowany jest controlling w przedsiębiorstwach?
Controlling w przedsiębiorstwie można zazwyczaj podzielić na strategiczny i operatywny. Każdy z nich ma swoiste cechy charakterystyczne, które są ściśle związane z przedmiotem, na którym koncentruje się dany typ controllingu.
Controlling operatywny to ten, który skupiony jest na bieżącym osiąganiu celów krótkoterminowych i finansowych organizacji. Nadrzędnym celem stosowania controllingu operatywnego jest utrzymanie odpowiedniego poziomu rentowności, efektywności i płynności finansowej organizacji. Co za tym idzie, skoncentrowany jest przede wszystkim na realizacji celów krótkofalowych, zorientowany jest na wewnętrzne potrzeby przedsiębiorstwa. Horyzont czasowy w przypadku controllingu operatywnego nie powinien przekraczać 3 lat, a zazwyczaj jest do okres od kwartału do roku. Tak aby można było na bieżąco weryfikować realizację założeń.
Controlling strategiczny natomiast skupiony jest na zadaniach, jakie organizacja stawia sobie w zupełnie innej perspektywie czasowej. W tym wypadku wspomniany już horyzont czasowy określany jest jako (zazwyczaj oczywiście) minimum 3-letni, związane jest to oczywiście z charakterystyką controllingu strategicznego. Planowanie związane jest z długofalową strategią organizacji i jej funkcjonowania w otoczeniu. To w przypadku controllingu strategicznego duże znaczenie może mieć przeprowadzenie dogłębnej analizy SWOT organizacji.
Controlling w przedsiębiorstwie stosowany jest w przypadku, gdy organizacja (zazwyczaj poprzez zarząd) uświadamia sobie, że konieczne jest wprowadzenie pewnego poziomu profesjonalizacji działań tak, aby zmaksymalizować możliwe zyski, szanse i poprawić jej perspektywy w czasie, lub w przypadku nagłego i gwałtownego rozwoju organizacji, kiedy okazje się, że zarząd nie jest w stanie sprawować kontroli nad dynamicznie rozwijającym się projektem. W przypadku korporacji międzynarodowych controlling jest w zasadzie stałym elementem ich krajobrazu.
bibliografia
https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-zabaw-sie-w-controlling
https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-zarzadzanie-grupa-znajomych-jak-skutecznie-kierowac-ludzmi
http://biznesborne.pl/controlling-zarzadzaniu/
https://mfiles.pl/pl/index.php/Definicja_controllingu
http://www.fmc.home.pl/upload/news/pdf_news_1395183982.pdf
https://pl.wikipedia.org/wiki/Controlling