Czym jest barter? Jak sporządzić umowę barterową?

Barter – definicja

Barter to bezgotówkowa transakcja handlowa, w której dochodzi do wymiany dowolnych dóbr. Zatem strony umowy dokonują wzajemnej wymiany towarów lub usług w zamian za inne towary lub usługi i dążą do tego, aby miały one taką samą lub zbliżoną wartość. Podczas transakcji barterowej nie występuje obrót pieniędzmi, lecz mimo to wszystkie towary i usługi będące przedmiotem umowy barterowej zostają opodatkowane podatkiem VAT. Ze względu na jej specyficzny charakter, taka wymiana handlowa pozwala obejść restrykcje walutowe, a także umożliwia handel z państwami, które nie mają zasobów walut wymienialnych.

Umowy barterowe nie zostały uregulowane w Kodeksie cywilnym, gdyż należą one do tzw. umów nienazwanych. Jednak ze względu na liczne podobieństwa do umowy zamiany, transakcje barterowe zwykle opiera się o jej zasady.

Barter – jak sporządzić umowę?

Wymiana barterowa może zostać zawarta na różne sposoby. Możliwa jest transakcja dóbr na podstawie umowy wyrażonej w formie ustnej. Z pewnością jest to najprostsza i najszybsza forma dokonania transakcji. Oczywiście w takim przypadku, dochodzenie ewentualnych roszczeń będzie bardzo trudne.

Dlatego zdecydowanie najlepszą i zdecydowanie najbezpieczniejszą opcją dla obu stron takiej transakcji jest umowa sporządzona na piśmie o charakterze oświadczenia woli. Taki dokument powinien zawierać między innymi dane stron umowy, datę jej zawarcia i wykonania, a także co jest przedmiotem umowy (towar, usługa), jaka jest jakość, ilość oraz wartość towaru lub usługi. Powyższe dane powinny obowiązkowo pojawić się na każdej umowie barterowej. Transakcja powinna również zostać udokumentowana za pomocą faktur.

Barter – dodatkowe postanowienia w umowie

Przyjmuje się, że im bardziej precyzyjna i bogata w dane będzie umowa o barter, tym bezpieczniejszy będzie sam proces wymiany. Ważne, aby strony dokładnie opisały przedmiot wymiany, jego ilość, jakość i wartość, dzięki czemu będzie można uniknąć zbędnych roszczeń w przyszłości. Warto zastanowić się nad wprowadzeniem dodatkowych postanowień umownych na wypadek gdyby druga strona nie zastosowała się lub nienależycie zastosowała się do postanowień umowy. Może to być np. ustanowienie kary umownej, polegającej na zapłacie określonej sumy pieniędzy celem pokrycia wyrządzonych szkód.

Strony mogą również zawrzeć w umowie postanowienia dotyczące gwarancji i rękojmi. Jeśli przedmiot umowy barterowej nie będzie posiadał właściwości, o których zapewniał gwarant, lub jeśli towar będzie posiadał wady fizyczne, kupującemu będą przysługiwały uprawnienia wynikające z umowy. Wszystkie kwestie dotyczące pomyślnej i bezpiecznej transakcji mogą być dowolnie ustalane przez strony umowy.

Barter wielostronny

Barter wielostronny umożliwia wymianę towarów i usług pomiędzy grupą kontrahentów. Taka wymiana nie musi odbywać się w ramach jednej transakcji, natomiast przedmioty wymiany nie muszą być równowartościowe. Każdy kontrahent powinien jednak pamiętać, aby dokonywać transakcji w sposób zrównoważony i zachowywać saldo w ramach przyznanego mu limitu barterowego. Oczywiście każda wymiana towarów lub usług w ramach barteru powinna być rejestrowana w systemie ksiąg rachunkowych i powodować skutki podatkowe.