Czym jest odroczony podatek dochodowy i w jakich sytuacjach ma zastosowanie?
Każda osoba osiągająca dochód jest zobowiązana do opłaty podatku dochodowego. Pojawia się on zarówno przy umowach osób fizycznych, jak i działalności gospodarczej. Czasem mamy do czynienia z podatkiem odroczonym, czyli sytuacją związaną z różnicami między wartością księgową a podatkową danych aktywów i pasywów. Z czym wiąże się taki podatek? Kiedy występuje? Kto może z niego korzystać?
Co to jest odroczony podatek dochodowy i czy każdy powinien go ewidencjować?
Z odroczonym podatkiem dochodowym mamy do czynienia w sytuacji, gdy rozpoznajemy przychody i koszty na potrzeby podatkowe i bilansowe w różnych okresach. To oznacza, że trzeba ustalić aktywa i rezerwy, biorąc pod uwagę wystąpienie ujemnych lub dodatnich różnic przejściowych. Definicję podatku dochodowego o odroczonej płatności precyzuje artykuł 37 ust. 1 ustawy o rachunkowości.
W artykule tym czytamy, że może dojść do ustalenia aktywów oraz stworzenia rezerwy z tytułu odroczenia podatku dochodowego przed podatnika zobowiązanego tymże podatkiem w sytuacji przejściowych różnic wykazywanych w księgach rachunkowych, a dokładnie w wartościach aktywów i pasywów a ich wartością podatkową oraz stratą podatkową możliwą do odliczenia w przyszłości.
Jak ustalić rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego?
Trzeba wiedzieć, w jaki sposób można ustalić podstawy do pojawienia się odroczonego podatku dochodowego – niezależnie od tego, czym jest i kiedy występuje. Stąd należy wiedzieć, że ujemne różnice przejściowe, o których czytamy w ustawie, powstają, gdy wartość bilansu jest mniejsza niż podatku. W praktyce chodzi o wartość księgową aktywów, gdy jest mniejsza od podatku lub pasywów, gdy ta jest od niej większa. W takiej sytuacji firma musi zewidencjonować aktywa z tytułu odroczonego podatku, a kwota podlegająca odliczeniu w kolejnym roku podatkowym wyliczana jest na podstawie stawek z roku, w którym obowiązek podatkowy powstał.
Odwrotna sytuacja ma miejsce w przypadku ustalania rezerw. W takim ujęciu rezerwy to kwota zobowiązania podatkowego, które trzeba opłacić w następnym okresie. Jak ustala się ich wielkość? Przedsiębiorca powinien to zrobić na podstawie stawki podatku obowiązującego w czasie, w którym obowiązek podatkowy powstał.
Kto korzysta z odroczonego podatku dochodowego?
Nie każdy jest zobowiązany do ustalania aktywów i tworzenia rezerw. To oznacza, że nie każdy musi wiedzieć, czym jest i kiedy występuje odroczony podatek dochodowy. Dzieje się tak, gdy podmiot nie przekroczył jednej z trzech wartości wskazanych w artykule 37 ust. 10 ustawy o rachunkowości. Są to:
a) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty powyżej 50,
b) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy ponad 51 000 000 złotych,
c) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego ponad 25 500 000 złotych.
Warto pamiętać, że tego przepisu nie stosuje się do jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego czy krajowych instytucji płatniczych. W pozostałych przypadkach pojawia się odroczony podatek dochodowy.
