Jak łączyć fundusze unijne z PPP?

Pełnomocnik rządu ds. partnerstwa publiczno-prywatnego wyjaśnia...

Partnerstwo publicznoprywatne może zapewnić dużo efektywniejszą realizację znacznej części inwestycji objętych wsparciem w ramach nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej.

Projekty inwestycyjne ze wsparciem funduszy unijnych mogą być realizowane jednocześnie w partnerstwie publiczno-prywatnym – to tzw. hybrydowe PPP. Łączenie środków z UE z PPP przynosi wiele korzyści, takich jak efektywniejsza realizacja projektu przez partnera prywatnego dzięki zaangażowaniu jego knowhow, możliwość przekazania części ryzyka partnerowi prywatnemu czy stabilność jakości świadczenia usług przez cały, wieloletni okres trwania umowy o PPP.

Jak to wygląda w praktyce? Podmioty publiczne, już na etapie rozważania sposobu realizacji przedsięwzięcia, każdorazowo przeprowadzają wstępną ocenę czy inwestycja może być realizowana w PPP. Projekt klasyfikujemy jako potencjalnie hybrydowy wówczas, kiedy możemy pozyskać dofinansowanie UE w ramach krajowego lub regionalnego programu operacyjnego, a finansowanie zapewniane przez partnera prywatnego będzie uzupełniało nakłady niezbędne do sfinansowania projektu.

Warto wiedzieć, że o środki UE może starać się zarówno podmiot publiczny, jak i partner prywatny. Gdy beneficjentem dotacji unijnej jest podmiot publiczny środki unijne stanowią jego udział w finansowaniu projektu PPP. Część finansowania projektu PPP, którą w takiej sytuacji wnosi partner prywatny rozliczna jest natomiast jako wkład własny beneficjenta w projekcie UE. Ponieważ dotacja obniża wartość nakładów inwestycyjnych, które musi zapewnić partner prywatny opłaty pobierane od użytkowników również są niższe niż w przypadku, gdy to partner prywatny finansuje w całości etap budowy.

W jaki sposób przygotować projekt PPP z dofinansowaniem UE? Wniosek o pozyskanie dotacji z UE musi potwierdzać, że projekt inwestycyjny spełnia wszystkie wymogi konkursu o dotację unijną, a przede wszystkim, że jest on wykonalny – co potwierdza studium wykonalności. Podobnie jak w przypadku projektów PPP, dla których wykonuje się ocenę efektywności poświadczającą, że projekt jest uzasadniony, wykonalny i korzystny dla interesu publicznego. Zakres analiz w wielu aspektach się pokrywa przez co nie wykonuje się podwójnej pracy.

Przed wyborem partnera prywatnego wniosek o środki UE może złożyć jedynie podmiot publiczny. Takie rozwiązanie pozwala zaplanować i określić warunki przyznania dotacji, które następnie będą uwzględnione w postępowaniu na wybór partnera prywatnego. Podmiot publiczny musi jednak pamiętać, że jeżeli w trakcie negocjacji partner prywatny zaproponuje innowacyjne rozwiązania, których nie obejmuje umowa o dofinansowanie unijne, konieczne będą zmiany tej umowy.

Po podpisaniu umowy o PPP zarówno partner prywatny, jak i podmiot publiczny może wnioskować o dotację UE. Strona, która zostanie beneficjentem środków UE jest odpowiedzialna za sprawozdawczość i monitorowanie projektu, szczególnie w kontekście jego trwałości.

Przygotowanie i realizacja hybrydowego projektu PPP łączy korzyści jakie niosą ze sobą dwie formuły realizacji przedsięwzięcia: PPP i dofinansowanie unijne. Takie czynniki jak zakres przeprowadzanych analiz, konieczność zapewnienia transparentności postępowania oraz zasady monitorowania projektu w fazie realizacji w hybrydowym PPP wymagają niewiele większego zaangażowania niż w projekcie PPP bez dofinansowania unijnego.

Dobrym przykładam projektu hybrydowego PPP jest projekt termomodernizacji budynków oświatowych w Zgierzu. Przedmiotem projektu jest kompleksowa termomodernizacja 24 placówek oświatowych w mieście. Środki UE zostały wniesione do projektu w postaci wkładu podmiotu publicznego. Mechanizm wynagrodzenia partnera prywatnego to opłata za dostępność powiązana z osiągnięciem zadeklarowanych oszczędności energetycznych, które mogą sięgać nawet 60%.