Jak obliczana jest emerytura? O jej wysokości decydują nie tylko lata pracy

Emerytura: jak się oblicza?

Jak ZUS wyliczy emeryturę? Już sama nazwa, pochodzenia łacińskiego ("emerere" - zasłużyć) zwiastuje, że emerytura jest świadczeniem przyznawanym po zakończeniu oszacowanego przez państwo cyklu aktywności zawodowej i podatkowej produktywności. Jak zatem na emeryturę zasłużyć? Od 1 października 2017 r. wiek emerytalny w Polsce wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Jeżeli więc urodziłeś/aś się po 31 grudnia 1948 r., opisana poniżej metodologia ZUS dotyczy także Twojej emerytury.

Zobacz też: Przez ten błąd tracimy pieniądze. “Popełnia go 90 proc. Polaków”

Obowiązkowe nadgodziny? Wielu osobom się to nie spodoba Czytaj dalej

Jak się liczy emeryturę?

Co do zasady, warunki do otrzymania emerytury są co najmniej trzy. ZUS przyzna ją, jeżeli:

• ukończysz powszechny wiek emerytalny (60 l./65 l.),
• masz opłacone składki z tytułu ubezpieczenia społecznego lub ubezpieczenia emerytalnego przynajmniej za 1 dzień (np. jako pracownik etatowy albo osoba prowadząca działalność pozarolniczą),
• nie masz emerytury przyznanej z powodu ukończenia podwyższonego wieku emerytalnego.

Po spełnieniu tych trzech warunków ZUS przyzna konkretną emeryturę wyrażoną w stawce (i rokrocznie waloryzowaną), od miesiąca, w którym złożysz wniosek (ale nie wcześniej, niż od dnia, w którym ukończysz powszechny wiek emerytalny).

Sposób wyliczania emerytury

ZUS ma stały wzór do wyliczania składki emerytalnej. Oto on:

Źródło: mat. ZUS

Wartość “podstawowa obliczenia emerytury” (licznik) to wartość, do której ustalenia ZUS uwzględnia:

• zwaloryzowany kapitał początkowy (przebieg kariery zawodowej: czyli odtworzona kwota składek na ubezp. społeczne, które odprowadzaliśmy przez czas pracy - sami, albo poprzez pracodawcę),
• zwaloryzowane składki na ubezp. emerytalne, które zostały zapisane na koncie ZUS,
• zwaloryzowane składki zapisane na subkoncie ZUS (jeżeli jesteś członkiem OFE).

"Średnie dalsze trwanie życia" (mianownik) to z kolei przewidywana liczba miesięcy, przez którą będziesz pobierać emeryturę. Tablice kalkulujące, ile średnio będziesz pobierał emeryturę, publikuje co roku (do 31 marca) Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim. Takie tablice są podstawą do obliczenia emerytury.

Najnowsze dane w tym kontekście wskazują na średni wzrost długości okresu pobierania świadczenia emerytalnego. Tablice za 2024 r. szacują, że w przypadku kobiet średnie trwanie życia to 264,2 miesiące (po rozpoczęciu pobierania emerytury), a w przypadku mężczyzn - 218,9 miesiąca (w obu przypadkach to kolejno +9,9 miesiąca i +8,9 miesiąca).

Rzecz jasna, choć to co do zasady dobra informacja, oznacza też, że emerytury będą mniejsze - bo muszą być wypłacane dłużej.

Emerytura może być też wyższa

Może się zdarzyć, że nasza emerytura wyjdzie niższa, od ustalonej na dany rok najniższej krajowej emerytury. Wtedy ZUS może dopłacić do najniższego progu, ale tylko pod warunkiem, że spełnimy poniższe warunki:

• osiągnęliśmy wiek emerytalny,
• przepracowaliśmy 25 lat i za ten okres mamy uregulowane okresy składkowe.

W 2024 r. najniższa emerytura krajowa wynosi 1780,96 zł brutto.