Kiedy ZUS może przyjść na kontrolę podczas L4? Lepiej się pilnować
Zakład Ubezpieczeń Społecznych stale monitoruje zwolnienia lekarskie, co w 2023 roku zaowocowało skontrolowaniem blisko 430 tys. takich zaświadczeń. Prezes ZUS Zbigniew Derdziuk w rozmowie z "Faktem" zdradził, w jakich sytuacjach podejmowane są kontrole.
Skala problemu z "lewymi" zwolnieniami
Polacy coraz częściej korzystają z możliwości wzięcia zwolnienia lekarskiego. Jak wskazał prezes Derdziuk, "w ciągu roku wpływa do ZUS ok. 26 mln zwolnień, a przeciętnie każde z nich wystawiane jest na 11 dni".
Niestety, nie wszyscy robią to zgodnie z prawem. Firma Conperio, specjalizująca się w kontrolach pracowników na zwolnieniach, szacuje, że aż 20% zwolnień może być nieuzasadnionych.
Tak rząd chce zastąpić oskładkowanie śmieciówek. PIP będzie zmieniać ludziom umowy? Upada kolejny polski zakład. Cała załoga trafi na brukKiedy można spodziewać się kontroli?
Z danych ZUS wynika, że w 2023 roku zakwestionowano 28,9 tys. zwolnień, co przełożyło się na oszczędności rzędu ponad 29 mln złotych. Jednak skala kontroli mogłaby być znacznie większa, gdyby nie ograniczenia kadrowe.
Zatrudniamy 677 lekarzy (w wymiarze 535 etatów), z czego 342 to etaty lekarzy orzeczników - wyjaśnił Derdziuk, dodając, że braki personalne wynikają z niewystarczających wynagrodzeń w porównaniu do rynku.
Kontrola zwolnienia lekarskiego może zostać przeprowadzona z inicjatywy pracodawcy, lekarza orzecznika lub samego ZUS. Proces typowania zaświadczeń wspiera system analizy ryzyka, jednak każda decyzja opiera się na indywidualnej ocenie stanu faktycznego sprawy, odnoszącej się do medycznych przesłanek podjęcia kontroli.
Jeśli ZUS nabierze wątpliwości co do zasadności wystawienia zwolnienia, ubezpieczony może zostać skierowany na badania lub urzędnicy mogą zażądać dokumentacji medycznej od lekarza. Szczególną uwagę zwracają przypadki zwolnień wydanych przez różnych lekarzy na różne schorzenia, osoby wcześniej przyłapane na oszustwach oraz zaświadczenia, których długość nie odpowiada czasowi potrzebnemu na leczenie.
Czy zmiany w prawie pomogą walczyć z "lewymi zwolnieniami"?
ZUS planuje wprowadzenie nowych rozwiązań prawnych, które pozwoliłyby na kontraktowanie lekarzy zamiast ograniczania się do umów o pracę. Zdaniem prezesa Derdziuka mogłoby to poprawić efektywność i skuteczność systemu kontroli. Obecne ograniczenia mogą bowiem hamować możliwość przeprowadzenia bardziej wszechstronnych i liczniejszych kontroli.
Na razie jednak, przy ograniczonych zasobach, losowe kontrole oraz te oparte na analizie ryzyka są głównymi narzędziami w walce z nieuczciwym wykorzystywaniem zwolnień lekarskich.