Od 26 kwietnia ważne zmiany w ZUS. Chodzi o przepisy dotyczące zasiłków

ZUS informuje o zmianach

Zasadniczej zmianie ulegają przepisy regulujące prawo do urlopu rodzicielskiego oraz przepisy regulujące prawo do zasiłku macierzyńskiego. Przepisy te należy stosować od 26 kwietnia 2023 roku, przy czym ustawa zmieniająca zawiera także przepisy regulujące sytuację ubezpieczonych w okresie przejściowym, tj. tych, którzy nabyli prawo do zasiłku macierzyńskiego przed 26 kwietnia 2023 roku – podaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Na stronie ZUS-u czytamy, iż od wczoraj obowiązują zmiany w zakresie:

• wymiaru zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego,
• wysokości zasiłku macierzyńskiego,
• okresu wykorzystywania zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego,
• zasad składania dokumentów stanowiących podstawę do ustalania prawa do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego.

Poza tym zmodyfikowano również zasady ustalania prawidłowego okresu wypłaty zasiłku opiekuńczego, chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego w związku ze skorzystaniem przez świadczeniobiorcę z nowo wprowadzonego urlopu opiekuńczego.

Należy również pamiętać, że nowe przepisy zmieniają niektóre formularze stanowiące podstawę do wypłaty zasiłku macierzyńskiego (ZUR, ZAM, Z-15a, Z-15b, ZAS-24, Z-3a, ZAS-5, Znp-7). Od 26 kwietnia wzory tych dokumentów można znaleźć na stronie internetowej ZUS-u, a od maja będą one dostępne również na platformie PUE ZUS.

Są oficjalne dane z PPK. Setki tysięcy nowych uczestników, miliardowe zyski emerytalne Czytaj dalej

Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje dłużej

W sytuacji urodzenia lub przyjęcia dziecka na wychowanie wypłacany jest zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego, który określa Kodeks pracy. Z racji tego, że ten okres urlopu się wydłużył, okres, w którym przysługuje ów zasiłek, również jest dłuższy. Zasiłek wypłacany jest przez 38 tygodni, jeśli:

• rodzina zastępcza (niezawodowa) przyjmie na wychowanie dziecko mające do siedmiu lat lub do 10, ale wówczas tylko wtedy, gdy ma odroczony obowiązek szkolny,
• osoba ubezpieczona przyjmie na wychowanie dziecko do lat 14 oraz złoży wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.

Natomiast w sytuacji urodzenia lub przyjęcia na wychowanie dziecka mającego zaświadczenie, o którym mowa w ustawie „Za życiem” (chodzi o ciężkie i nieodwracalne upośledzenie/nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu dziecka, które powstały w okresie prenatalnym lub w czasie porodu), zasiłek jest wypłacany przez 62 tygodnie (przy zachowaniu identycznych warunków jak te wskazane powyżej).

Każdemu z pracowników – rodziców dziecka – ze wskazanego wymiaru urlopu rodzicielskiego przysługuje wyłączne prawo do dziewięciu tygodni urlopu rodzicielskiego. Nie można tego przenieść na drugiego z rodziców. Oznacza to, że rodzice mogą się dzielić wymiarem zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego (odpowiednio np. 32, 34 tygodnie) na dotychczasowych zasadach. Pozostałe 9 tygodni urlopu – może wykorzystać tylko jedno z ubezpieczonych rodziców – wyjaśnia ZUS.

Ile wynosi zasiłek macierzyński?

Przy złożeniu wniosku o zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego bądź urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (określany mianem długiego wniosku) w terminie do 21 dni po porodzie lub przyjęciu dziecka na wychowanie zasiłek wyniesie 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Jednocześnie ZUS zastrzega, że długi wniosek nie może dotyczyć dziewięciu tygodni urlopu rodzicielskiego dla drugiego z rodziców. W przypadku tej części urlopu zasiłek zawsze wynosi 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

W sytuacji, w której rodzic nie wykorzysta nawet jednego dnia zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w wys. 81,5 proc. w pierwszym roku życia dziecka (na podstawie długiego wniosku), przysługiwać będzie mu jednorazowe wyrównanie zasiłku do 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Jest ono wypłacane na wniosek zainteresowanego. 

Natomiast okres, w którym można skorzystać z urlopu macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego, zostaje skrócony. Ubezpieczony ojciec dziecka ma prawo do dwóch tygodni zasiłku macierzyńskiego za czas urlopu ojcowskiego. Należy je wykorzystać do:

• dnia, w którym dziecko skończy 12 miesięcy
• lub dnia, w którym minie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka, z zastrzeżeniem, iż nie dłużej niż do dnia, w którym dziecko skończy 14. rok życia.

ZUS dementuje pogłoski. Chodzi o wypłaty emerytur.

Co z okresem przejściowym?

W przypadku pobierania zasiłku macierzyńskiego na dzień 26 kwietnia br. osoba ubezpieczona ma prawo otrzymać zasiłek w nowej wysokości. W tym celu konieczne jest złożenie wniosku w terminie od 26 kwietnia do 17 maja – jeśli formalności nie zostaną dopilnowane, zasiłek będzie wypłacany w dotychczasowej wysokości. To samo dotyczy osób, które przed 26 kwietnia złożyły wniosek o zasiłek macierzyński, ale jeszcze nie zaczęły go pobierać.

Natomiast osoba ubezpieczona, która od 2 sierpnia zeszłego roku do 25 kwietnia br. korzystała z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego lub jego części (udzielonego na podstawie Kodeksu pracy), jest uprawniona do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego w nowym wymiarze (szczegółowe zasady określono w art. 34 i 35 ustawy zmieniającej).

Brak prawa do zasiłku chorobowego za okres urlopu opiekuńczego

W efekcie nowelizacji Kodeksu pracy pracownicy zyskali prawo do 5 dni urlopu opiekuńczego w ciągu roku kalendarzowego. Będzie można z niego skorzystać, jeśli pojawi się potrzeba zapewnienia osobistej opieki osobie bliskiej (syn, córka, matka, ojciec lub współmałżonek) lub mieszkającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która wymaga znacznej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych – tłumaczy Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy w firmie inFakt, w komunikacie nadesłanym do redakcji Biznesinfo. ZUS wskazuje, że za okres niezdolności do pracy w czasie urlopu opiekuńczego nie przysługuje zasiłek chorobowy. To samo tyczy się świadczenia rehabilitacyjnego i zasiłku opiekuńczego.

Więcej szczegółów oraz informacje na temat podstawy prawnej można znaleźć pod adresem: https://tiny.pl/wb4n7.