Od dziś zmiany w gabinetach dentystycznych. Wchodzi bezwzględny zakaz
Nowy rok wprowadza bardzo istotną zmianę w funkcjonowaniu gabinetów dentystycznych w całej Europie, w tym w Polsce. Z użytku wycofana zostaje bowiem substancja, którą znano i wykorzystywano już w starożytności. Na przestrzeni wieków przyczyniła się ona do niezliczonych zgonów.
Nowy rok, nowe zasady
Z dniem 1 stycznia 2025 roku w większości krajów Unii Europejskiej wchodzi w życie zakaz stosowania w usługach stomatologicznych jednego, bardzo specyficznego środka. To istotny krok zmierzający do eliminacji tej wyjątkowo toksycznej substancji z codziennego życia mieszkańców Europy. Nowe przepisy, będące częścią unijnej strategii „zero zanieczyszczeń", mają na celu zarówno ochronę zdrowia publicznego, jak i środowiska.
Materiał, który przez lata wykorzystywany był m.in. w amalgamatach dentystycznych, zostanie całkowicie zakazany w wypełnieniach stomatologicznych. Niedozwolony będzie również jego eksport.
Policja zapowiada masowe kontrole na drogach. "170 pijanych kierowców dziennie"Ekstremalna toksyczność
Wdrażane przepisy obejmują większość państw członkowskich, jednak kraje takie jak Czechy i Słowacja, gdzie plomby amalgamatowe są w pełni refundowane przez publiczne systemy zdrowotne, uzyskały czasowe odstępstwa. Pozwolą one na stosowanie rtęci (łac. hydrargyrum) w stomatologii do 30 czerwca 2026 roku, co daje tym państwom czas na dostosowanie swoich systemów do nowych regulacji. Po tym okresie także w tych krajach obowiązywać będzie pełny zakaz. W wyjątkowych sytuacjach, uzasadnionych medycznie, stosowanie rtęci nadal będzie możliwe, jednak wyłącznie na indywidualne zlecenie lekarza.
Ślady rtęci odkryto między innymi w starożytnych egipskich grobowcach. Stosowano ją również w starożytnych Chinach, a także w Imperium Rzymskim. Toksyczność rtęci wynika z niszczenia błon biologicznych i wiązania się z białkami, co zakłóca kluczowe procesy biochemiczne. Ostre zatrucie oparami rtęci wywołuje zapalenie płuc i oskrzeli, które może prowadzić do śmiertelnej niewydolności oddechowej, a także objawy takie jak krwotoczne zapalenie jelit, niewydolność krążenia oraz uszkodzenia nerek i układu nerwowego.
Spożycie związków rtęci powoduje m.in. ślinotok, wymioty, krwawą biegunkę, martwicę błony śluzowej jelit oraz pieczenie w przełyku, przy czym uszkodzeniu ulegają nerki, podobnie jak w przypadku wdychania pary rtęci.
Do 2027 roku UE całkowicie zaprzestanie produkcji, importu i eksportu wybranych kategorii lamp zawierających rtęć. Nowe urządzenia, takie jak lampy LED, będą bardziej ekologiczne i mniej szkodliwe dla zdrowia. W zależności od rodzaju lamp, zakazy te będą wdrażane stopniowo, począwszy od 2026 roku. Tym samym Unia Europejska stawia na nowoczesne technologie, które są bardziej przyjazne środowisku i opłacalne.
Zmiany kluczowe dla zdrowia i środowiska
Podstawowym celem tych działań jest całkowite wyeliminowanie celowego wykorzystania rtęci w UE. Substancja ta jest niezwykle toksyczna – łatwo się rozprzestrzenia, akumuluje w środowisku i długo pozostaje aktywna. Stanowi także poważne zagrożenie dla zdrowia, zwłaszcza dla dzieci, ponieważ może być przenoszona z organizmu matki na płód lub przez mleko podczas karmienia. Rtęć używana w amalgamatach dentystycznych i lampach rtęciowych była do tej pory jedną z największych celowych form jej stosowania w Unii Europejskiej.
Nowe przepisy są odpowiedzią na niedociągnięcia wcześniejszych regulacji z 2017 roku, które nie uwzględniały w pełni kluczowych zastosowań rtęci. Dziś, dzięki rozwojowi technologii, dostępne są bardziej ekologiczne i przystępne cenowo zamienniki. Komisja Europejska pracuje także nad wytycznymi dotyczącymi technologii redukcji emisji rtęci z krematoriów, które mają zostać opublikowane do końca 2025 roku.
