Praca w niedziele i święta a dodatkowe wynagrodzenie – kiedy przysługuje?
Niewiele osób lubi pracę w święta i niedziele. Na szczęście w tym przypadku w sukurs pracownikom idą przepisy prawne, które w niektórych okolicznościach nie zezwalają na wykonywanie pracy w niedziele oraz święta. Nie oznacza to jednak, że w dni świąteczne czy niedziele wszystkie zakłady pracy przestają działać. Za wykonywaną pracę w dni ustawowo wolne od pracy pracownikowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie z tego tytułu. Na jakie korzyści można liczyć? W pierwszej kolejności pracownik ma prawo do odebrania dnia wolnego, a w sytuacji, kiedy nie ma takiej możliwości, przysługuje mu dodatkowe wynagrodzenie – w jakich okolicznościach? Które dni są ustawowo wolne od pracy?
Praca w niedziele i święta a dodatkowe wynagrodzenie – jakie dni w Polsce są ustawowo wolne od pracy?
Przepisy prawa wskazują, które dni powinny być dniami wolnymi od pracy. Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 roku o dniach wolnych od pracy wskazuje, w które dni pracownik nie jest zobowiązany do wykonywania czynności służbowych, są to następujące dni:
· 1 stycznia – Nowy Rok,
· 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
· pierwszy dzień Wielkanocy,
· drugi dzień Wielkanocy,
· 1 maja – Święto Pracy,
· 3 maja – Święto Konstytucji Trzeciego Maja,
· pierwszy dzień Zielonych Świątek,
· Boże Ciało (bez daty – święto ruchome),
· 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, Święto Wojska Polskiego,
· 1 listopada – Wszystkich Świętych,
· 11 listopada – Święto Niepodległości,
· 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
· 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia.
Praca w niedziele i święta a dodatkowe wynagrodzenie – kiedy przepisy prawa zezwalają na wykonywanie pracy w niedziele oraz święta?
Wykonywanie pracy w niedziele i święta jest możliwe, jednak należy zastosować się do przepisów prawa Kodeksu Pracy, który dokładnie określa okoliczności, kiedy jest to dozwolone. Zatem warto przytoczyć przepisy warunkujące te sytuacje tj. art. 15110:
Praca w niedziele i święta jest dozwolona:
1) w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
2) w ruchu ciągłym,
3) przy pracy zmianowej,
4) przy niezbędnych remontach,
5) w transporcie i w komunikacji,
6) w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych,
7) przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;\,
8) w rolnictwie i hodowli,
9)przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w: a) (uchylona), b) zakładach świadczących usługi dla ludności, c) gastronomii, d) zakładach hotelarskich, e) jednostkach gospodarki komunalnej, f) zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych, g) jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę, h) zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku,
10) w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta,
11) przy wykonywaniu prac: a) polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni, o których mowa w art. 1519 dni wolne od pracy § 1, są u niego dniami pracy, b) zapewniających możliwość świadczenia usług, o których mowa w lit. a.”
Praca w niedziele i święta a dodatkowe wynagrodzenie – co z dodatkowym wynagrodzeniem za dni wolne od pracy?
Jak wynika z przepisów prawa, pracownikowi wykonującemu prace w niedziele oraz święta pracodawca zobligowany jest do zapewnienia dnia wolnego od pracy w ramach rekompensaty. Za prace wykonywaną w niedzielę pracodawca natomiast zobowiązany jest do udzielania dnia wolnego pracownikowi w terminie do 6 dni kalendarzowych, które poprzedzają taka niedzielę lub następują po niej. Jeśli nie ma możliwości wykorzystania dnia wolnego od pracy w zamian za przepracowana niedzielę lub święto w tym terminie, to dzień wolny w ramach rekompensaty powinien zostać wyznaczony do końca okresu rozliczeniowego. Nie zawsze jednak jest to możliwe. W sytuacji, gdy okoliczności nie pozwalają na oddanie pracownikowi dnia wolnego za prace w niedzielę lub święto do końca okresu rozliczeniowego, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każda przepracowana godzinę. W zgodzie z przepisami prawa dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych w niedziele i święta przysługuje w wymiarze 100% wynagrodzenia za każdą przepracowaną godzinę pracy.
