Rolnik ryczałtowy, a rozliczenie podatku VAT
Prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego na mocy przepisów jest zwolnione z obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych. Rolnika nie dotyczą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174, z późn. zm.)), o czym mówi sama ustawa. Jednak działalność rolnicza podlega przepisom ustawy o VAT. W artykule wyjaśnimy, kim jest rolnik ryczałtowy oraz jak powinien rozliczać podatek VAT? Rolnik ryczałtowy
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o VAT rolnik ryczałtowy to: "rolnik dokonujący dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczący usługi rolnicze, korzystający ze zwolnienia od podatku na podstawie przepisów prawa, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych". W związku ze zwolnieniem z VAT towarów i usług dostarczanych przez rolnika ryczałtowego nie musi się on rejestrować się jako czynny podatnik VAT w urzędzie. Rolnik nie musi również wystawiać faktur za wykonywane czynności oraz prowadzić ewidencji. Jeśli rolnik ryczałtowy dokonuje dostawy swoich produktów na rzecz czynnego podatnika VAT, otrzymuje od nabywcy fakturę VAT-RR jako dokument potwierdzający transakcję. Jest to sytuacja nietypowa, gdyż fakturę wystawia nabywca, a nie sprzedawca. Na podstawie takiej faktury rolnik może ubiegać się o zwrot podatku z tytułu nabycia niektórych środków wykorzystanych do produkcji, które opodatkowane są podatkiem VAT. Przejście na VAT ogólny
Decyzję o rezygnacji z ryczałtowego rozliczenia VAT i w związku z tym przejścia na zasady ogólne podejmuje sam rolnik. Dokonuje on tego w trakcie roku podatkowego, rejestrując się w urzędzie skarbowym jako czynny podatnik VAT. Dlatego składa zgłoszenie rejestracyjne VAT-R przed rozpoczęciem miesiąca, w którym ma nastąpić rezygnacja. W momencie rejestracji rolnik staje się czynnym podatnikiem VAT. Rozliczenia na zasadach ogólnych w praktyce
Kiedy rolnik zarejestruje się jako czynny podatnik VAT, traci prawo do żądania od nabywcy faktur VAT-RR. Nie może się również ubiegać o zwrot VAT z tytułu dostawy produktów rolnych na rzecz nabywców będących czynnymi podatnikami. Rolnik natomiast jako czynny podatnik VAT zobowiązany jest do wystawiania faktur z naliczonym podatkiem należnym, prowadzenia ewidencji sprzedaży oraz zakupów VAT, wysyłki druków JPK V7 raz w miesiącu, odprowadzania należnego podatku, jeżeli zostanie on wykazany w rozliczeniu za dany miesiąc. Rolnik po uzyskaniu statusu czynnego podatnika VAT nabywa również pewne prawa. Rolnik może na przykład odliczyć VAT naliczony na podstawie faktur VAT, dokumentujących dokonane zakupy. Podstawą rozliczeń są w tym przypadku posiadane faktury VAT oraz prowadzona ewidencja zakupów VAT. JPK V7 rolnika
W JPK V7 rolnik wykazuje się zarówno sprzedaż, jak i zakup towarów lub usług. Kwoty w danym pliku przyporządkowane są do odpowiednich stawek VAT. W przypadku rolników stawki to często 5% i 8%, rzadziej natomiast stawka 23%. Wykazywana w JPK V7 kwota należnego podatku wynikająca ze sprzedaży towarów i usług pomniejszona jest o kwotę podatku naliczonego przy zakupach dokonywanych przez rolnika i daje w konsekwencji wynik rozliczenia VAT za dany okres. Jeśli naliczona jest nadwyżka podatku to przechodzi na okres następny lub na wniosek rolnika jest wypłacana. W części deklaracyjnej JPK V7 za dany okres rolnik wykazuje całą swoją okresową sprzedaż oraz otrzymane zaliczki z rozliczanego miesiąca lub kwartału. Podatek naliczony od zakupów można wykazywać w części deklaracyjnej JPK V7 za okres otrzymania faktury lub w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych. Ponadto na żądanie urzędu podatnik wystawiający faktury VAT RR w imieniu rolnika ryczałtowego jest zobowiązany wygenerować jednolity plik kontrolny dotyczący faktur sprzedaży. Rolnikiem ryczałtowy i jednoczesne prowadzenie działalności na zasadach ogólnych
Jeżeli rolnik ryczałtowy chciałby wykonywać działalność opodatkowaną na zasadach ogólnych, będzie to niezgodne z przepisami. W takim przypadku w ramach wykonywania czynności jako rolnik ryczałtowy, rolnik ten musi się zrzec przywilejów ryczałtowych na rzecz zasad ogólnych rozliczania VAT. W przypadku gdy rolnik ryczałtowy prowadzi również działalność gospodarczą niebędącą działalnością rolniczą (np. jeśli prowadzi warsztat samochodowy), może pozostać rolnikiem ryczałtowym prowadzącym dodatkowo działalność gospodarczą opodatkowaną VAT na zasadach ogólnych.
