Samochód za gotówkę to już przeszłość. Unia Europejska wprowadzi limity płatności
Choć można śmiało powiedzieć, że płatności bezgotówkowe zdominowały transakcje dokonywane w Polsce, to wciąż jest duża grupa osób, która korzysta niemal wyłącznie z gotówki. Już wkrótce może to ulec znaczącej zmianie. Wszystko przez regulacje Unii Europejskiej, które zakładają nałożenie limitów na płatności za pomocą banknotów i monet. Nie każdy będzie z nich zadowolony.
Polacy wciąż chętnie płacą gotówką
Według badania PolCard from Fiserv z 2024 roku około 18 proc. Polaków nie korzysta z płatności bezgotówkowych lub robi to bardzo rzadko (raz w miesiącu lub rzadziej). Choć większość społeczeństwa preferuje płatności elektroniczne, istnieje znacząca grupa osób, które regularnie wybierają gotówkę. Powodów, dla których rodacy wciąż pałają większą sympatią do banknotów i monet, jest całkiem sporo.
Prawie 59 proc. respondentów wskazuje na fakt, że płaci gotówką z przyzwyczajenia. Z kolei 47,5 proc. uważa, że w ten sposób łatwiej kontroluje swoje wydatki, natomiast 39 proc. zwyczajnie nie lubi płacić bezgotówkowo. Dodatkowo, wśród osób posługujących się wyłącznie gotówką powszechny jest brak zaufania do instytucji finansowych. Niektóre osoby, zwłaszcza starsze, obawiają się nowych technologii i wolą tradycyjne metody płatności.
Zwolennicy płacenia kartą zauważają jednak kilka wad posługiwania się wyłącznie gotówką. Mowa przede wszystkim o tym, że płatności gotówkowe mogą być mniej wygodne niż bezgotówkowe, zwłaszcza w przypadku większych kwot, a dodatkowo noszenie dużych sum pieniędzy może zwiększać ryzyko kradzieży. Warto również wskazać na fakt, że coraz więcej punktów handlowych preferuje płatności bezgotówkowe.
Wiele wskazuje na to, że w niektórych przypadkach w przyszłości nie będzie już wyboru. Unia Europejska chce wprowadzić limity w płatnościach, które uderzą w dużą część Polaków.
Popularność płatności bezgotówkowych rośnie
Jak zostało wskazane powyżej, płatności bezgotówkowe znacząco zyskują na popularności, co widać jasno w statystykach. Według wcześniej przywołanego raportu blisko 75 proc. Polaków regularnie korzysta z takich form jak karta, telefon czy zegarek, jest to więc znacząca większość.
W tym przypadku wśród zalet wskazuje się przede wszystkim na fakt, że płatności bezgotówkowe są szybkie i eliminują potrzebę noszenia gotówki, a transakcje elektroniczne są często postrzegane jako bezpieczniejsze niż gotówkowe. Niektórzy bardzo doceniają możliwość płacenia smartfonem lub zegarkiem, co przyciąga osoby uwielbiające nowinki technologiczne. W coraz większej liczbie miejsc płatności bezgotówkowe są całkowicie akceptowane, co ułatwia ich stosowanie.
Nie da się jednak ukryć, że podobnie jak wszystko na świecie, tak i również ta forma płatności ma swoje wady. Polacy zauważają przede wszystkim:
- zależność od technologii — w przypadku awarii terminala lub braku zasięgu, płatność może być niemożliwa,
- brak anonimowości — transakcje bezgotówkowe są rejestrowane, co może budzić obawy o prywatność,
- potrzeba odpowiedniego sprzętu — konieczność posiadania karty, smartfona lub innego urządzenia do płatności.
W Polsce podejmowane są różnorodne inicjatywy mające na celu ochronę gotówki jako istotnego elementu systemu płatniczego oraz gwaranta wolności obywatelskich. Działania te obejmują zarówno strategie instytucjonalne, jak i oddolne kampanie społeczne.
Przykładem może być opracowanie i wdrożenie przez Narodowy Bank Polski Narodowej Strategii Bezpieczeństwa Obrotu Gotówkowego z 2021 roku. Na rzecz ochrony tego środka płatniczego działa również Koalicja dla Gotówki, która powstała w styczniu 2025 roku, a 16 sierpnia obchodzimy Dzień Płacenia Gotówką. Mimo to Unia Europejska zdecydowała się na podjęcie kroków, które doprowadzą do ograniczenia tej formy transakcji.
Unia Europejska wprowadzi limity płatności gotówką
Unia Europejska wprowadza nowe regulacje dotyczące płatności gotówkowych — podał serwis biznes.interia.pl. Nowe przepisy przewidują wprowadzenie limitu 10 tysięcy euro na transakcje gotówkowe oraz obowiązek weryfikacji tożsamości klientów przy płatnościach przekraczających 3 tysiące euro.
Regulacje obejmą wszystkie waluty używane na terenie UE, choć poszczególne państwa członkowskie będą mogły wprowadzać jeszcze bardziej restrykcyjne limity. W praktyce oznacza to, że np. zakup samochodu za gotówkę może stać się niemożliwy w wielu sytuacjach. Nowe zasady będą dotyczyć również instytucji takich jak banki, firmy finansowe, agencje nieruchomości, kasyna oraz sprzedawcy dóbr luksusowych. Ponadto zmiany obejmą także transakcje związane z walutami wirtualnymi — giełdy kryptowalutowe będą zobowiązane do identyfikowania klientów już przy transakcjach przekraczających 1 tysiąc euro.
W Polsce podobne regulacje obowiązują już teraz — przedsiębiorcy nie mogą przeprowadzać płatności gotówkowych powyżej 15 tysięcy złotych. Jednak nowe unijne przepisy będą surowsze, obejmując nie tylko firmy, ale również osoby prywatne.
Od kiedy będą obowiązywać ograniczenia w płatnościach gotówkowych?
Zakaz płatności gotówkowych powyżej 10 tysięcy euro zacznie obowiązywać od 2027 roku. Kluby sportowe dostaną więcej czasu na dostosowanie się do nowych regulacji — dla nich przepisy wejdą w życie dopiero w 2029 roku.
Głównym celem wprowadzenia tych regulacji jest walka z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Ograniczenie dużych transakcji gotówkowych oraz obowiązek weryfikacji tożsamości przy większych płatnościach mają na celu zwiększenie przejrzystości systemu finansowego i utrudnienie działalności przestępczej. Wprowadzenie tych regulacji może wpłynąć na preferencje płatnicze konsumentów oraz na sposób prowadzenia działalności przez przedsiębiorców, zwłaszcza w sektorach, gdzie płatności gotówkowe są powszechne.
