Skarbówka śledzi przelewy. Pod lupą nawet darowizny od najbliższej rodziny
Darowizny w rodzinie są powszechną praktyką, pozwalającą na przekazywanie środków finansowych i dóbr materialnych między bliskimi. Choć darowizny te często są zwolnione z podatku, niewłaściwe ich udokumentowanie może prowadzić do interwencji fiskusa i nałożenia surowych kar. O czym należy pamiętać, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji związanych z darowiznami od najbliższej rodziny.
Podatek od Spadków i Darowizn. Kiedy jesteśmy z niego zwolnieni?
Zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1774), darowizny są obciążone podatkiem, którego wysokość zależy od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym. Ustawa wyróżnia trzy grupy podatkowe, przy czym najbliższa rodzina, określana jako "zerowa grupa podatkowa", jest zwolniona z tego podatku.
- Zerowa grupa podatkowa: najbliższa rodzina, tj. małżonek (obecny, nie były), zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, pasierb, ojczym, macocha, teściowie, zięć, synowa;
- Pierwsza grupa podatkowa: należą do niej wszystkie osoby z zerowej grupy plus synowa, zięć i teściowie;
- Druga grupa podatkowa: dalsza rodzina, tj. zstępni rodzeństwa (np. siostrzeniec, bratanek), rodzeństwo rodziców (np. wuj, ciotka), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa (np. mąż siostry), rodzeństwo małżonków (np. brat żony - szwagier), małżonkowie rodzeństwa małżonków (np. mąż siostry męża), małżonkowie innych zstępnych (np. żona wnuka);
- Trzecia grupa podatkowa: wszystkie osoby niezaliczone do dwóch poprzednich grup, w tym osoby niespokrewnione z obdarowanym.
Aby darowizna od najbliższej rodziny była zwolniona z podatku, obdarowany musi spełnić dwa kluczowe warunki:
- Udokumentowanie Przelewu: Darowizna musi być przekazana w formie przelewu bankowego lub przekazu pocztowego. Przekazy gotówkowe, nawet jeśli pieniądze od razu trafią na konto obdarowanego, nie spełniają tego warunku.
- Zgłoszenie do Urzędu Skarbowego: Obdarowany musi zgłosić darowiznę do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Zgłoszenie odbywa się poprzez formularz SD-Z2.
Najczęstsze Błędy przy Przekazywaniu Darowizn. Lepiej na to uważaj!
Wiele osób popełnia błędy przy przekazywaniu pieniężnych darowizn, co może prowadzić do nieuznania zwolnienia z podatku przez urząd skarbowy. Najczęstsze z nich to:
- Brak Przelewu Bankowego: Przekazanie darowizny w gotówce, nawet jeśli natychmiast wpłaconej na konto obdarowanego, nie jest akceptowane przez fiskus.
- Nieprawidłowe Zgłoszenie: Brak zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego w odpowiednim terminie.
- Błędna Identyfikacja Wpłacającego: Urząd skarbowy zwraca uwagę na to, kto jest wskazany jako wpłacający na potwierdzeniu wpłaty. Jeśli obdarowany sam wpłaci pieniądze na swoje konto, nawet jeśli darczyńca był obecny przy transakcji, fiskus może zakwestionować zwolnienie z podatku.
Warto pamiętać, że od 1 lipca 2023 roku obowiązują nowe przepisy dotyczące kwot wolnych od podatku od spadków i darowizn. Nowe limity wynoszą:
- 36 120 zł dla nabywców z pierwszej grupy podatkowej (wcześniej 10 434 zł),
- 27 090 zł dla nabywców z drugiej grupy (wcześniej 7878 zł),
- 5 733 zł dla nabywców z trzeciej grupy (wcześniej 5 308 zł).
Warto pamiętać, że wspomniane kwoty nie dotyczą jednorazowej darowizny a sumę darowizn od bliskiej osoby w ciągu ostatnich pięciu lat.
O czym należy pamiętać, aby uniknąć problemów z Fiskusem?
Podczas przekazywania darowizny najbliższym należy starannie przestrzegać przepisów. Kluczowe jest udokumentowanie przekazania środków poprzez przelew bankowy oraz terminowe zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego. W praktyce najlepiej udać się do instytucji wraz z wydrukiem uzyskanym wcześniej z banku potwierdzającym dokonanie przelewu lub wpłaty na konto. Następnie należy wypełnić formularz podatkowy, a wydruk bankowy umieścić jako załącznik.
Darowizny od najbliższej rodziny mogą być zwolnione z podatku, jednak należy przestrzegać określonych formalności. Kluczowe jest udokumentowanie przelewu bankowego oraz zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego w ciągu sześciu miesięcy od jej otrzymania. Unikając najczęstszych błędów i dokładnie przestrzegając przepisów, można uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji i w pełni skorzystać z ulg podatkowych.
Jeśli nie dopełnisz swoich obowiązków, fiskus potraktuje to jako oszustwo. W takim przypadku grozi ci kara w postaci 20-procentowego podatku karnego. Zwykle podatek od darowizn wynosi od 3 do 20 procent, w zależności od wartości darowizny przekraczającej kwotę wolną od podatku oraz stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym. Urząd skarbowy nałoży na ciebie karę, jeśli podczas kontroli wyjdzie na jaw, że darowizna nie została zgłoszona. Oprócz sankcyjnej stawki podatku, musisz liczyć się także z odpowiedzialnością karną skarbową, której wysokość zależy od stopnia uszczuplenia budżetu państwa przez niezapłacony podatek.
