Spółka z o.o. a odpowiedzialność jej zarządu

Charakterystyczne cechy spółki z o.o.

Spółka inaczej określana jest jako kapitałowa spółka handlowa, która ma osobowość prawną. Zakładana jest przez osoby fizyczne lub osoby prawne niezależnie od obywatelstwa i miejsca, w którym znajduje się ich siedziba, a ilość wspólników jest nieograniczona. Cel założenia spółki jest dowolny, o ile mieści się w granicach prawa, a samo jej zawiązanie wymaga kapitału w wysokości 5 000 zł.

Sprawy spółki prowadzone oraz reprezentowane są przez zarząd spółki , który jest powoływany i odwoływany na drodze zgromadzenia wspólników. Każda spółka w swojej umowie może stanowić o różnych uregulowaniach dotyczących sposobu powoływania członków zarządu.

Cywilna odpowiedzialność zarządu spółki

Wspólnicy spółki są odrębnym podmiotem prawa niż sama spółka z o.o., co mówi nam o tym, że zobowiązania spółki nie przechodzą na samych wspólników. Spółka posiada własny majątek , którym w razie konieczności i wystąpienia roszczeń samodzielnie odpowiada finansowo . Jednak Kodeks spółek handlowych określa także sytuację, gdy sam majątek spółki jest niewystarczający do opłacenia roszczeń finansowych. Artykuł 299 § 1 Kodeksu spółek handlowych stanowi:

„Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania”.

W praktyce zapis ten oznacza, że gdy nastąpi taka konieczność, każdy ze wspólników będzie musiał ponieść równomierne koszty i spłacić zobowiązania nałożone na spółkę. Wierzyciele spółek odnoszą się do powyższego zapisu, by odzyskać swoją należność. Odpowiedzialność ponoszą wtedy wszyscy wspólnicy, którzy wchodzili w skład zarządu od momentu powstania zobowiązania finansowego na rzecz osoby trzeciej.

Wyjątkiem, przy którym wspólnik nie jest pociągnięty do odpowiedzialności, jest sytuacja, gdy spółka ogłosiła upadłość, jest w trakcie likwidacji lub wydane zostało postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego. Jednak zgłoszenie wniosku o upadłość lub likwidację musiało odbyć się w odpowiednim czasie. Dokładne regulacje od uwolnienia się członka zarządu od odpowiedzialności określa Art. 299  § 2 Kodeksu spółek handlowych, który wykazuje trzy przesłanki:

• we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu,

• niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy,

• pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

Zdarzają się sytuacje, gdy na szkodę spółki działał sam wspólnik i członek zarządu. W regulacjach prawnych określono, że gdy wyrządzają spółce szkodę swoimi zachowaniami, które są sprzeczne z prawem i umyślne - muszą ponieść konsekwencje i wyrządzone szkody naprawić. Wtedy odpowiedzialność z zarządu przechodzi na konkretnego wspólnika lub kilku wspólników, którzy muszą solidarnie ponieść odpowiedzialność, między innymi finansową. W celu przeniesienia odpowiedzialności w ten sposób spółka jako osobny podmiot prawa musi wytoczyć powództwo w sprawie wyrządzonego szkodliwego czynu.

Odpowiedzialność karna

Zarząd spółki z o.o. może odpowiadać karnie z tytułu niedopełnienia obowiązku, który na nim ciążył lub wskutek nadużycia posiadanych uprawnień, gdy przez swoje działania wyrządził szkodę spółce . Karna odpowiedzialność ciąży także na zarządzie, gdy spółka jest dłużnikiem kilku wierzycieli, a którykolwiek z nich w sposób lekkomyślny doprowadza do jej upadłości lub niewypłacalności lub umyślnie stworzył jednostkę prawną, przeniósł na nią składniki swojego majątku i tym samym udaremnia zaspokojenie należności.