Gus
GUS – co to jest? Podstawowe informacje
Główny Urząd Statystyczny – w skrócie GUS – to centralny organ administracji publicznej odpowiedzialny za gromadzenie, analizowanie i udostępnianie danych statystycznych dotyczących funkcjonowania państwa. Działa od 1918 roku (z przerwą w latach 1939 – 1945 z uwagi na najazd Niemiec na terytorium Polski), jego główną siedzibą jest Warszawa, a rolę aktualnego Prezesa GUS pełni Marek Cierpiał-Wolan.
GUS stanowi kluczowe źródło informacji o stanie gospodarki, demografii, rynku pracy, edukacji i wielu innych sektorach życia społecznego – bez tych danych niemożliwe byłoby tworzenie wiarygodnych analiz i strategii rozwoju kraju, choć współcześnie nie bez przyczyny GUS-owi zarzuca się upolitycznienie, nieudolność i działanie w niezgodzie z misją, do której został powołany.
W strukturze GUS znajdują się urzędy statystyczne w poszczególnych województwach, które odpowiadają za zbieranie i przetwarzanie danych lokalnych. GUS współpracuje ponadto z Eurostatem, czyli unijnym urzędem statystycznym, dzięki czemu dane z Polski mogą być porównywane z wynikami innych krajów członkowskich.
Jakie są najważniejsze statystyki dostarczane GUS?
Zakres danych publikowanych przez GUS jest niezwykle szeroki – obejmuje zarówno informacje o stanie gospodarki, jak i wskaźniki społeczne, kulturowe i demograficzne. Do najczęściej przywoływanych należą wskaźniki makroekonomiczne, takie jak Produkt Krajowy Brutto (PKB), inflacja, bezrobocie czy poziom wynagrodzeń. GUS monitoruje również sytuację na rynku pracy, publikując raporty o liczbie zatrudnionych, wakatach, umowach cywilnoprawnych i migracjach zarobkowych.
Nie mniej istotne są statystyki demograficzne, dotyczące urodzeń, zgonów, małżeństw, rozwodów i struktury wieku społeczeństwa. GUS dostarcza także danych o rolnictwie, budownictwie, handlu, edukacji, kulturze czy ochronie środowiska. Publikacje urzędu mają charakter cykliczny – część ukazuje się kwartalnie lub rocznie, inne w formie bieżących komunikatów. Dla administracji, nauki i biznesu stanowią one podstawowe narzędzie analizy trendów i oceny kondycji państwa.
Kto ma obowiązek składania sprawozdania do GUS?
Obowiązek przekazywania danych do Głównego Urzędu Statystycznego spoczywa na przedsiębiorcach, instytucjach publicznych oraz wybranych organizacjach, których działalność podlega statystycznemu badaniu. Oznacza to, że każde przedsiębiorstwo zarejestrowane w Polsce – niezależnie od wielkości – może zostać zobowiązane do wypełnienia sprawozdania w formie ankiety lub raportu elektronicznego. Zakres przekazywanych informacji zależy od profilu działalności firmy, jej przychodów, liczby pracowników czy regionu działania.
Nieprzekazanie sprawozdania do GUS w wyznaczonym terminie stanowi naruszenie obowiązków ustawowych i może skutkować nałożeniem kary grzywny, przewidzianej w ustawie o statystyce publicznej – w praktyce kary te wynoszą od kilkuset do kilku tysięcy złotych, przy czym w przypadku uporczywego uchylania się od obowiązku mogą być ponawiane. Warto pamiętać, że dane przekazywane GUS są chronione tajemnicą statystyczną – nie służą do kontroli skarbowych ani administracyjnych, lecz wyłącznie do opracowań zbiorczych, które budują obraz funkcjonowania całej gospodarki.
Pokaż więcej
Wrześniowy odczyt CPI przynosi kolejny oddech dla portfeli, choć cel NBP wciąż pozostaje poza zasięgiem. Najnowsze wyliczenia GUS pokazują, że inflacja w Polsce wyhamowała mocniej, niż zakładali ekonomiści. O ile podrożały towary z wybranych kategorii w ujęciu miesięcznym oraz rocznym
Główny Urząd Statystyczny dostarczył najświeższe dane o wynagrodzeniach Polaków, które wywołują zaskoczenie. Okazuje się, że w porównaniu do 2022 roku pensje wzrosły we wszystkich analizowanych grupach zawodów, ale dynamika tych zmian jest skrajnie różna.
Od czerwca z ministerstwa pracy płyną niepokojące doniesienia – w Polsce rośnie bezrobocie. Mimo rosnącej gospodarki, czym rząd chwali się na slajdach każdej prezentacji, odsetek rejestrowanych w niewielkim stopniu, ale w ostatnim czasie systematycznie rośnie. Odpowiedź na pytanie o przyczyny nie jest oczywista, zwłaszcza że swój udział może mieć metodologia pomiarów.
Mimo, że w sezonie wakacyjnym pojawiło się na rynku mnóstwo ofert pracy tymczasowych, stopa bezrobocia w Polsce wcale nie zmalała. Główny Urząd Statystyczny właśnie opublikował najnowsze, niezbyt optymistyczne dane. Pocieszające jest jednak to, że w głównej mierze do wzrostu bezrobocia przyczyniła się zmiana przepisów.
Nowe dane o inflacji wprawiły analityków w osłupienie, choć premier zdawał się już wcześniej przeczuwać, co się wydarzy. Liczby mówią jedno, ale polityczne echa są znacznie donośniejsze. Czy to zapowiedź zmian, które mogą wpłynąć na portfele milionów Polaków?
Główny Urząd Statystyczny opublikował najświeższe informacje o wzroście cen towarów i usług konsumpcyjnych. Inflacja kolejny miesiąc spada, co jest przede wszystkim zasługą relatywnie niewielkich wzrostów cen towarów. Nowe dane skomentował już minister finansów Andrzej Domański, który z optymizmem patrzy w najbliższą przyszłość.
Wskaźnik dzietności w Polsce osiągnął historyczne minimum. Jak wynika z najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego, sytuacja jest gorsza niż rok wcześniej, a perspektywy nie napawają optymizmem. Problem narasta latami, ale to właśnie teraz zaczynamy dostrzegać jego pełną skalę.
W sieci nie brakuje oszustw i zagrożeń, które do złudzenia przypominają rzetelne informacje przekazywane przez państwowe instytucje. Tym razem pilne ostrzeżenie wydał Główny Urząd Statystyczny — w sieci pojawiły się niebezpieczne, fałszywe treści pod jego szyldem, starannie przygotowane przez cyberprzestępców i skutecznie mylące internautów.
Główny Urząd Statystyczny podał najnowsze dane o dynamice sprzedaży detalicznej obejmujące kwiecień br. Wzrost wypada imponująco zarówno w ujęciu rocznym, jak i w zestawieniu miesiąc do miesiąca. Nawet w kategoriach, w których w marcu odnotowano bardziej pesymistyczne odczyty, kwiecień wynagradza z nawiązką.
GUS podzielił się najnowszymi prognozami dotyczącymi przewidywanej długości życia Polaków. To niezwykle wartościowe informacje dla polskiej demografii, ale także dokument kluczowy dla funkcjonowania systemu emerytalnego. Niestety, po raz kolejny mamy do czynienia z sytuacją, która wymaga pilnego podjęcia działań ze strony rządzących.
Główny Urząd Statystyczny opublikował komunikat, w którym przekazano dane na temat wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2024 r. Wiadomo już, jak nasze zarobki wzrosły względem roku 2023.
Po przeanalizowaniu publicznych danych GUS, dotyczących importu, ekolodzy ujawnili proceder sprowadzania do Polski nielegalnie pozyskanych surowców. Prawnicy apelują do rządu, powiadomiony został Główny Inspektorat Ochrony Środowiska i Komisja Europejska.
Nowe dane GUS odsłaniają coraz trudniejszą sytuację demograficzną w Polsce i wskazują na rekordowo niski wskaźnik urodzeń. Równocześnie Polacy żyją coraz dłużej w dobrym zdrowiu, co z jednej strony jest pozytywnym sygnałem, a z drugiej rodzi pytania o finansowanie świadczeń dla rozrastającej się grupy seniorów. Jak bardzo liczba Polaków spada i co to oznacza dla przyszłości?
Pojawiły się szczegółowe informacje na temat wpływu inflacji na ceny poszczególnych produktów. Pojawiło się niemałe zaskoczenie, bowiem nie wszystko podrożało. Istnieje 20 takich artykułów, w które warto było zainwestować w 2024 roku, ich ceny bowiem, zamiast wzrosnąć, spadły.
Chociaż eksperci przewidywali, że inflacja w Polsce nieznacznie wrośnie, finalne dane grudniowego odczytu CPI na końcu 2024 roku pokazały nieco inny wynik. Wciąż wiele wskazuje jednak na to, że ceny nie przestaną piąć się w górę. Co drożeje najszybciej?
Główny Urząd Statystyczny opublikował nowe dane dot. wynagrodzeń, także informacje o medianach. Zyskaliśmy już pełny ogląd tego, jak kształtowała się wysokość wypłat w I połowie 2024 r. Niestety jeden z problemów jest widoczny jak na dłoni w każdym kolejnym miesiącu.
Główny Urząd Statystyczny podsumował trzeci kwartał ubiegłego roku pod kątem zysków płynących z ruchu granicznego. Polska zarabia na cudzoziemcach miliardy złotych i wiele wskazuje na to, że po licznych zawirowaniach, sytuacja nareszcie się ustabilizowała, szczególnie w kontekście osób przyjeżdżających do Polski z Ukrainy. To jednak nie oni zostawiają w naszym kraju najwięcej pieniędzy.
Tuż przed końcem roku opublikowane zostało rządowe rozporządzenie ważne dla każdego przedsiębiorcy. Zmianom ulegną zasady klasyfikacji działalności, co jest skutkiem zmian na poziomie Unii Europejskiej. Całość ma być odpowiedzią na rozwój nowych obszarów i wymaga od przedsiębiorców podjęcia obowiązkowych działań.
Główny Urząd Statystyczny opublikował dane dotyczące inflacji konsumenckiej za listopad. Jak się okazuje, średnie ceny towarów i usług znów wzrosły, jednak mniej niż w październiku. To oznacza, że jest odrobinę lepiej, ale żeby było dobrze… będzie musiało być jeszcze przez chwilę gorzej.
Wysokości zarobków w Polsce opiera się z reguły na danych o średniej płacy. Może być ona jednak mylącym wskaźnikiem, szczególnie w kontekście nierówności płacowych. Bardziej wiarygodnym obrazem sytuacji na rynku pracy jest mediana płac, która pokazuje, że połowa pracujących zarabia więcej, a połowa mniej od danej wartości. Ile tak naprawdę zarabiają Polacy? GUS opublikował dane.
Główny Urząd Statystyczny opublikował najnowsze dane dotyczące trwania życia Polaków w zdrowiu. Chodzi o liczbę lat, które dana osoba może przeżyć w dobrym zdrowiu, bez ograniczeń spowodowanych chorobami czy niepełnosprawnością. Jak długo zatem możemy cieszyć się pełnią życia? Dane zaskakują.
Donald Tusk zaledwie kilka dni temu odwołał prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, a najnowsze dane — od razu — okazały się dużo lepsze od oczekiwań. Przypadek? Emeryci i renciści stanowią już prawie 25 proc. ludności Polski, a to dopiero początek nieuniknionego kryzysu demograficznego. Rząd wypowiada wojnę szarej strefie — powstanie nowy urząd, który będzie ścigał nieuczciwych przedsiębiorców.
Główny Urząd Statystyczny opublikował nowy raport dotyczący wynagrodzeń Polaków. Ile zarabia się nad Wisłą? Widać kto, kiedy zestawimy przeciętne wynagrodzenie z medianą. Według statystyk spadek wynagrodzeń odczuli najbardziej… najbogatsi Polacy. To oni stracili najwięcej. GUS nie ma też dobrych wiadomości dotyczących wynagrodzeń kobiet.
Według najnowszego raportu Głównego Urzędu Statystycznego, w Polsce spada sprzedaż detaliczna. Największe spadki zainteresowania wśród kupujących zanotowano w przypadku produktów takich jak tekstylia, odzież i obuwie. Na tym się nie kończy, jednak najbardziej zaskakuje skala. Eksperci nie boją się używać mocnych słów.
Dane GUS nie pozostawiają wątpliwości — za zakupy znów płacimy więcej. Więcej niż w poprzednim miesiącu i więcej niż przed rokiem. Znacznie wzrosły ceny w sklepach i dyskontach, ale nie tylko. Gdzie podwyżki widać najbardziej? Wrażenie robi przede wszystkim jeden popularny produkt. Używamy go codziennie w kuchni, a teraz wydamy na niego majątek.
W tym miesiącu przypada ważna data dla organizacji Kościoła katolickiego. Już za kilka dni zostanie ustalona liczba wiernych, którzy uczęszczają w mszy oraz przyjmują komunię świętą. Archidiecezja warszawska wskazała termin przeprowadzenia badania, którym zajmie się Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego.
Podczas gdy Polska znajduje się w kryzysie demograficznym, kolejne sposoby mające na celu odwrócenie sytuacji okazują się nieskuteczne. Polaków do rodzicielstwa nie przekonuje ani budowa żłobków, ani świadczenie 800+. ”To kwestia decyzji podejmowanych przez młodych” - Dominik Owczarek z Instytutu Spraw Publicznych. Jest jednak nadzieja. W czym, a raczej w kim należy jej upatrywać?
Główny Urząd Statystyczny podał nowe dane o inflacji we wrześniu br., które potwierdzają założenia analityków. Średnie ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły o 4,9 proc. w skali roku. A patrząc miesiąc wstecz, inflacja konsumencka była średnio o 0,1 proc. niższa od obecnej. Co to oznacza?
