Tytuł egzekucyjny a tytuł wykonawczy
Wobec aktualnej sytuacji na ekonomicznej coraz więcej firm jest zadłużonych. Kryzys gospodarczy w związku z epidemią COVID-19 jeszcze bardziej nasila to zjawisko. Przedsiębiorcy, którzy z jakichś powodów zalegają w spłacie swoich zobowiązań, muszą się liczyć ze wszczęciem postępowania egzekucyjnego w związku z powstałym długiem. Aby jednak mogło do tego dojść, potrzebny jest tytuł wykonawczy, czyli tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. W artykule wyjaśnimy pojęcia tytułu egzekucyjnego oraz tytułu wykonawczego.
Tytuł egzekucyjny
Nadany tytuł egzekucyjny to dokument urzędowy, z którego wynika, kto jest wierzycielem a kto dłużnikiem. Określa on również wysokość roszczenia. Podstawą takiego postępowania mogą być także zobowiązania niepieniężne. Dane na temat stron sporu oraz dane określające wartości kwot podlegających postępowaniu muszą być dokładnie wskazane, tak aby organ egzekucyjny nie miał żadnych wątpliwości w postępowaniu egzekucyjnym. W tytule egzekucyjnym mogą wystąpić jeszcze inne pojęcia, np. termin spełnienia świadczenia, warunek uzależniający spełnienie świadczenia, ograniczenie odpowiedzialności dotyczącej dłużnika, termin, do którego wierzyciel może wystąpić o przyznanie klauzuli wykonalności. Tytułem egzekucyjnym są głównie orzeczenia sądu prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, orzeczenia referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, wyroki sądu polubownego lub ugody zawarte przed takim sądem, inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy prawa podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej.
Tytuł wykonawczy
Podstawą do rozpoczęcia postępowania egzekucyjnego jest tytuł wykonawczy. Powstaje on tuż po wystąpieniu wierzyciela o zaopatrzenie tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności. Dopiero po uzyskaniu tytułu wykonawczego, sprawa może trafić do komornika. Egzekucja obejmuje całość wykazanego zadłużenia, a osoba zobowiązana do jego uregulowania odpowiada całym swoim majątkiem. Organ egzekucyjny nie może badać zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. W związku z tym sprzeciwy dłużnika, dotyczące istnienia lub wysokości świadczenia, będą całkowicie bezpodstawne. Klauzula wykonalności jest to akt sądowy, w którym sąd stwierdza, że tytuł egzekucyjny przedstawiony przez wierzyciela ma zostać wykonany. Oznacza to, że dopuszcza się prowadzenie egzekucji przeciw dłużnikowi. Klauzula taka wydawana jest przez sąd lub referendarz sądowy na wniosek wierzyciela, bądź z urzędu, jeżeli postępowanie zostało wszczęte z urzędu. Trzeba zaznaczyć jednak, iż na postanowienie sądu przysługuje dłużnikowi zażalenie. Jeśli mamy do czynienia z tytułem wykonawczym wystawionym przeciwko osobie będącej w związku małżeńskim, to niemożliwe jest prowadzenie egzekucji z majątku objętego wspólnotą majątkową. Uprawnieniem wierzyciela jest prowadzenie egzekucji tylko z majątku osobistego dłużnika, czyli np. jego wynagrodzenia za pracę, dochodów z prowadzonej działalności oraz z innych źródeł. Na mocy przepisów Kodeksu postępowania cywilnego (Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 1964 nr 43 poz. 296)) tytuł egzekucyjny posiadający klauzulę wykonalności jest tytułem wykonawczym (chyba że ustawa stanowi inaczej). Tytuł wykonawczy jest podstawą egzekucji. Klauzula wykonalności potwierdza natomiast przydatność tytułu egzekucyjnego.
