Wypadek w pracy – kto sporządza i zatwierdza protokół?
Zgodnie z przepisami pracownik ulegający wypadkowi w trakcie wykonywania czynności służbowych jest chroniony przez pracodawcę. To do zatrudniającego należy zabezpieczenie stanowiska pracy i przygotowanie miejsca w taki sposób, by było ono bezpieczne dla pracownika. To również pracodawca jest w obowiązku sporządzić protokół, którego kształt i formę określają odpowiednie przepisy prawa pracy. Kto i kiedy powinien go sporządzić? Jakie elementy musi zawierać?
Co prawo uznaje za wypadek w trakcie wykonywania obowiązków służbowych?
Co ważne, nie wszystkie zdarzenia niebezpieczne w trakcie pracy będą tak samo traktowane przez prawo. Najwięcej informacji odnośnie do protokołu powypadkowego – tego, kto i jak powinien go sporządzić – znajdziemy w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy. Definicja jest prosta. Wypadek to nagłe zdarzenie niezgodne z przeprowadzanymi czynnościami, które prowadzi do urazu lub śmierci, a które nastąpiło w związku z pracą.
Wypadki to jednak nie tylko problem natury psychicznej, wykluczenie pracownika z działań firmy czy przerwy w produkcji, co może przełożyć się na straty materialne i finansowe przedsiębiorstwa, ale także zdarzenie wywołujące szereg konsekwencji prawnych. Jedną z nich jest konieczność sporządzania protokołu powypadkowego, którego wykonaniem obciążony został pracodawca.
Co trzeba zrobić w wyniku wypadku?
Wypadek to trudna sytuacja dla całego zakładu pracy. Reakcja musi być szybka, a podstawową kwestią jest ratowanie ludzkiego życia. Jednak z drugiej strony warto mieć także świadomość, co już po wypadku (protokół powypadkowy i to, jak go wypełnić), ale i czy w ogóle mamy do czynienia z takim zdarzeniem, które prawnie wymaga dalszej ingerencji ze strony pracodawcy. Dlatego ustawa jasno precyzuje, co kwalifikuje się jako wypadek przy pracy.
Przesłanek co do uznania, że dane zdarzenie nosi znamiona wypadku, jest całkiem sporo. Pierwszą z nich jest to, czy wypadek miał miejsce podczas lub w związku z wykonywaniem zwykłych czynności służbowych, poleceń przełożonych lub czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia. Co ciekawe, wypadkiem takim określa się też zdarzenia w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji, np. w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. To też wypadki w trakcie różnego rodzaju szkoleń lub delegacji.
Jak sporządzić protokół powypadkowy i kto powinien do zrobić?
Warto wiedzieć, że pracownik ma prawo do roszczeń wobec pracodawcy, jeśli wypadek przyczynił się do utraty rzeczy osobistych lub narzędzi pracy. Dodatkowo ubiega się o odszkodowanie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, co jednak nie dotyczy bezpośrednio pracodawcy. Co jednak ważne, w okresie niezdolności do pracy pracownik musi mieć wypłacane 100% pensji. Jeśli niezdolność do pracy jest krótsza niż 6 miesięcy, wówczas pracodawca nie może rozwiązać umowy z pracownikiem bez wypowiedzenia.
Jednak kluczem jest także to, kto i jak powinien sporządzić protokół powypadkowy, co również leży po stronie zakładu zatrudniającego. Jest to dokument, który określa okoliczności i przyczyny wypadku. Ma zostać przygotowany przez zespół powypadkowy, który po ustaleniu wyżej wymienionych czynników, ale nie później niż 14 dni od dnia, w którym dowiedziano się o wypadku, przedkłada go zgodnie ze wzorem ustalonym w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy. Ale kto ma być członkiem komisji? Chodzi o dwuosobowy zespół złożony ze specjalisty od Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz społecznego inspektora pracy. Jeśli danej funkcji nie ma w zakładzie, to specjalistę dobiera się z zewnątrz.
Protokół powypadkowy – elementy niezbędne
A jak ma wyglądać taki protokół powypadkowy? Kto i jak powinien go sporządzić? Wiemy już, że zespół, ale jakich elementów nie może zabraknąć w sprawozdaniu po wypadku w miejscu pracy? Przede wszystkim musi jasno wskazywać na pracodawcę, a więc muszą pojawić się na nim dane firmy. Do tego powinny znaleźć się dane osoby poszkodowanej, osoby, która zgłosiła wypadek, a także dokładna data zdarzenia. Oprócz tego należy dopisać także czas, w którym komisja wyjaśniała przyczyny.
Istotnym elementem całego dokumentu są wnioski komisji dotyczące przyczyny i przebiegu wypadku. To w tym segmencie każdy z członków analizuje to, co się wydarzyło i na podstawie dostępnych materiałów wyciąga wnioski, by przedstawić pracodawcy ostateczny werdykt. Dodatkowo komisja musi stwierdzić, czy doszło do uchybień ze strony pracodawcy, a więc czy przestrzegał on zasad BHP. Należy także stwierdzić stan pracownika, określić skutki wypadku, opisać konsekwencje, a także wskazać, czy wyłączną winę ponosi pracownik. Zwykle kończy się profilaktycznymi wskazaniami na przyszłość.
