Czy podczas pobierania zasiłku chorobowego przedsiębiorca może pracować?
Nie ulega wątpliwości, że podczas zwolnienia lekarskiego pracownik nie może pracować. Sytuacja komplikuje się nieco, jeśli zasiłek chorobowy pobiera przedsiębiorca. Czy przebywanie na zasiłku chorobowym w przypadku prowadzenia własnej działalności gospodarczej zawsze jednoznaczne jest z zakazem podejmowania przez przedsiębiorcę pracy i wykonywania jakichkolwiek działań?
Z artykułu dowiesz się:
Kiedy przedsiębiorca może pobierać zasiłek chorobowy?
Kiedy przedsiębiorca może stracić zasiłek chorobowy?
Czy podczas zasiłku chorobowego przedsiębiorca może wykonywać jakąś pracę?
Pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych coraz częściej kontrolują osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim i pobierające zasiłek chorobowy. Sprawdzają, czy osoby te wykorzystują ten czas na rekonwalescencję czy może na inną pracę zarobkową lub wypoczynek. Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą powinni szczególnie uważać na tego typu kontrole. W pewnych sytuacjach bowiem mogą oni podejmować pewne czynności służbowe, nie związane bezpośrednio z wypracowaniem dochodu, nie tracąc przy tym prawa do zasiłku chorobowego. Nie wszystkie bowiem czynności uznawane są za wykonywanie przez przedsiębiorcę pracy zarobkowej. A to właśnie brak możliwości wykonywania przez przedsiębiorcę pracy wiąże się z prawem do uzyskania zasiłku chorobowego.
Kiedy przedsiębiorca może pobierać zasiłek chorobowy?
Zasady nabywania prawa do zasiłku chorobowego oraz zasady pobierania zasiłku chorobowego określone są szczegółowo przepisami ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z przepisami ustawy ubezpieczony przedsiębiorca nabywa prawo do zasiłku chorobowego w sytuacji, gdy jest niezdolny do pracy z powodu choroby. Oczywiście zasiłek chorobowy stanowić ma rekompensatę za utracone wynagrodzenie za pracę spowodowane niezdolnością do pracy. Przedsiębiorca podlegający dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu może otrzymać taki zasiłek po upływie okresy wyczekania, który trwa 90 dni.
W jakiej sytuacji przedsiębiorca może stracić zasiłek chorobowy?
Co do zasady, podczas trwania zwolnienia i pobierania zasiłku, przedsiębiorca nie może wykonywać żadnej pracy zarobkowej związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przedsiębiorca nie może również wykorzystywać zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego przeznaczeniem. Niedopuszczalne jest także fałszowanie zwolnienia lekarskiego.
W tym kontekście ciekawe orzeczenie Sądu Najwyższego (sygn. akt: II UKN 172/98) przytacza portal poradnikprzedsiebiorcy.pl. Sąd zwraca w nim uwagę, że nawet jeśli przedsiębiorca w okresie trwania zwolnienia lekarskiego będzie wykonywał jakąkolwiek inną pracę zarobkową, niezwiązaną z prowadzeniem działalności gospodarczej, to traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia. Chodzi tutaj nawet o taką pracę, która mogłaby przyczynić się do polepszenia stanu zdrowia.
Przepisy przywoływanej ustawy wskazują bowiem, że wykonywanie jakiegokolwiek rodzaju pracy zarobkowej, skutkuje utratą prawa do zasiłku. Przedsiębiorca nie może zatem ani spotkać się z kontrahentami, ani wydawać poleceń pracownikom, ani też wydawać towaru.
Wyjątki od zakazu wykonywania pracy przez przedsiębiorcę przebywającego na zasiłku chorobowym
Jak wynika z orzecznictwa sądów są jednak pewne wyjątki od zakazu wykonywania pracy przez przedsiębiorcę przebywającego na zasiłku chorobowym. Jeżeli przedsiębiorca podczas trwania zasiłku chorobowego wykonuje jedynie pewne czynności formalnoprawne związane z funkcjonowaniem firmy, to zachowuje prawo do tego zasiłku. Chodzi tutaj o czynności niezbędne do funkcjonowania firmy, takie jak podpisywanie dokumentów finansowych. Mogą to być na przykład listy płac czy przelewy. Jest to traktowane jako sporadyczna aktywność, wymuszona na przedsiębiorcy koniecznością zapewnienia ciągłości funkcjonowania firmy.
Zasiłek chorobowy a wykonywanie pracy przez przedsiębiorcę – podsumowanie
Przedsiębiorca wykonujący w okresie choroby pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie lekarskie w sposób niezgodny z jego celem, traci prawo do pobierania zasiłku chorobowego. Utrata tego prawa dotyczy całości okresu zasiłkowego. Wówczas przedsiębiorca zobowiązany jest do zwrotu całej kwoty pobranego zasiłku, wraz z odsetkami. Wyjątkiem od tej zasady jest fakt przebywania przedsiębiorcy w szpitalu. Wówczas zasiłek chorobowy przysługuje.
Oczywiście przedsiębiorca, którego ZUS pozbawił prawa do zasiłku chorobowego, może wnieść odwołanie od tej decyzji do właściwego sądu rejonowego, w którym znajduje się wydział pracy i ubezpieczeń społecznych.
Przedsiębiorca, który nie może wykonywać pracy podczas zwolnienia lekarskiego, a prowadzi działalność gospodarczą, często znajduje się w kłopotliwej sytuacji. Musi w jakiś sposób zapewnić sobie możliwość pracy zarobkowej po wyzdrowieniu. Często sposobem wyjścia z trudnej sytuacji, w jakiej mogą znaleźć się przedsiębiorcy przebywający na zasiłku chorobowym, jest ustanowienie pełnomocnika, aby firma mogła nadal działać.
