Czym jest zastaw rejestrowy i jak zabezpiecza wierzytelności, co można nim obciążyć?
Zastaw rejestrowy jest jednym ze sposób zabezpieczenia roszczeń, które wynikają z zawartych umów, a ich przedmiotem jest roszczenie o charakterze pieniężnym. Roszczenie może być zawarte zarówno w walucie krajowej, jaką jest PLN, a także w innej dowolnej walucie obcej. Zastaw rejestrowy nie posiada żadnych zastrzeżeń wynikających z przepisów prawa, a więc może zostać zastosowany do każdej umowy cywilnoprawnej, która zawierana jest w obrocie gospodarczym. Głównym celem zastawu rejestrowego jest zabezpieczenie wierzyciela w taki sposób, aby dłużnik wykonał swoje zobowiązanie należycie.
Czym jest zastaw rejestrowy i jak zabezpiecza wierzytelności, czym tak naprawdę jest zastaw rejestrowy?
Zastaw rejestrowy jest odmianą zastawu zwykłego, który reguluje kodeks cywilny. Omawiany zastaw jest ograniczonym prawem rzeczowym obciążającym rzecz ruchomą celem zabezpieczenia wierzytelności. Na mocy tego prawa wierzyciel (np. bank) może zostać zaspokojony z obciążonej rzeczy zastawem bez względu na zmian jej własności a także z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi dłużnika (dłużnicy, którzy nie zabezpieczyli własnej wierzytelności zastawem). Zastaw rejestrowy odróżnia się od zastawu zwykłego w głównej mierze stronami umowy zastawniczej, strony mogą uzgodnić, iż zastawiany przedmiot można zostawić osobie zastawiającej. Zatem osoba, która zastawiła przedmiot, w dalszym ciągu może z niego korzystać np. w toku wykonywanej działalności gospodarczej. Zastaw rejestrowy jest ograniczonym prawem rzeczowym, podobnie jak w przypadku szerzej znanej hipoteki, zapewnia wierzycielowi określone prawa co do rzeczy. Identycznie jak hipoteka zastaw rejestrowy jest prawem akcesoryjnym tzn. jest silnie związany z wierzytelnością, którą został zabezpieczony. Zastaw rejestrowy powstaje oraz wygasa razem w wierzytelnością, nieważność wierzytelności zabezpieczonej jednocześnie skutkuje nieważnością zastawu rejestrowego, nie może zostać on również przeniesiony bez wspominanej wierzytelności. Szczegółowo te zagadnienia reguluje ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów z dnia 6 grudnia 1996 roku Dz. U. 1996 Nr 149 poz. 703 ze zm. Istotnym jest, aby pamiętać, iż w sprawach nieuregulowanych poprzez wspominana ustawę stosuje się przepisy Kodeksu Cywilnego.
Czym jest zastaw rejestrowy i jak zabezpiecza wierzytelności, co może zostać obciążone zastawem rejestrowym?
Ogólnie rzecz ujmując, zastawem rejestrowym można obciążyć wszystkie rzeczy ruchome oraz prawa majątkowe z zaznaczenie, iż są one zbywalne. Szczególnie zastawem rejestrowym mogą zostać objęte:
· Rzeczy oznaczone co do tożsamości tj. według indywidulanych właściwości wyłącznie dla określonego przedmiotu;
· Rzeczy oznaczone co do gatunku, tj. według cech rodzajowych, właściwych dla większej grupy przedmiotów np. surowce, zapasy, towary. W sytuacji, gdy zastaw został ustanowiony dla takich rzeczy, w umowie zasadniczej należy oznaczyć ilość, a także sposób wyodrębnienia od innych rzeczy podobnego gatunku, wyodrębnienie może zostać dokonane poprzez odrębne przechowywanie bądź oznaczenie opakowań przedmiotów objętych zastawem,
· Zbiór rzeczy o charakterze ruchomym bądź praw stanowiących jedność gospodarczą, nawet jeśli skład ich uległ zmianom, np. w toku wykonywania działalności gospodarczej, do tej grupy należą maszyny, urządzenia, zapasy, pojazdy, półfabrykaty,
· Wierzytelności o charakterze zbywalnym, tj. wierzytelności wynikające z rachunku bankowego bądź udziałów w spółce z o.o.,
· Prawa na dobrach niematerialnych, w sytuacji gdy są one zbywalne a także pod warunkiem, iż posiadają charakter majątkowy (patenty, licencje). Należy pamiętać, że prawa o charakterze osobistym, tj. np. autorskie prawa osobiste nie mogą zostać objęte zastawem,
· Prawa wynikające z papierów wartościowych, tj. np. z instrumentów finansowych w tym z akcji. Zastaw zabezpieczający wierzytelności z dłużnych papierów wartościowych emitowanych w seriach może zostać ustanowiony na rzecz każdego wierzyciela bez konieczności imiennego wskazywania każdego z nich po kolei. W takiej sytuacji ustalany jest administrator zastawu na podstawie umowy zawartej pomiędzy emitentem a administratorem zastawu
· Prawa z papierów wartościowych niebędących instrumentami finansowymi w myśl ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi.
Istotnym jest, aby być świadomym, iż zastaw rejestrowy zawsze, bez wyjątku, obciąża całą rzecz bądź prawo, nawet jeśli wielkość dług jest mniejsza niż wartość zastawu. Zastaw rejestrowy obejmuje również części składowe rzeczy oraz jej przynależności.
