Dodatek za rozłąkę – kto ma do niego prawo i jak go wypłacać?
Dodatek za rozłąkę – co to jest, ile wynosi i kto może go otrzymać? W jakiej sytuacji jest wypłacane tego typu dodatkowe świadczenie? Poznaj sytuacje i zasady, według których wypłacane jest tak zwane rozłąkowe. Sprawdź, jak należy je rozliczać.
Dodatek za rozłąkę. Definicja
Dodatek za rozłąkę to dodatkowe świadczenie, które jest wypłacane pracownikom wykonującym przez określony czas pracę w innym miejscu niż określone w umowie o pracę. Kluczowe jest czasowe oddelegowanie pracownika poza stałe miejsce pracy i to, że taka sytuacja wiąże się z rozłąką z rodziną. Tak zwane rozłąkowe ma rekompensować pracownikowi te niedogodności. Zapis na temat tego, że dodatek za rozłąkę powinien być wypłacany w tego typu sytuacji, musi znaleźć się w treści regulaminu pracy albo w układzie zbiorowym. Jeśli w danym miejscu pracy nie ma układu zbiorowego oraz nie istnieje obowiązek utworzenia regulaminu pracy, to informacja o świadczeniu rozłąkowym musi znaleźć się w treści umowy o pracę. Warto wskazać tutaj na różnicę pomiędzy podróżą służbową a sytuacją oddelegowania pracownika. Podróż służbowa ma miejsce w sytuacji, kiedy pracodawca zleca pracownikowi wykonanie zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy. Określa to artykuł 77 Kodeksu pracy. Wówczas na mocy podróży służbowej pracownik posiada prawo do diet, a także zwrotu kosztów dojazdu i zakwaterowania. Oddelegowanie polega natomiast na tym, że na mocy porozumienia stron albo wypowiedzenia zmieniającego zapisanego w umowie o pracę nastąpiła zmiana miejsca wykonywania pracy. Wówczas należny jest dodatek za rozłąkę . Warto zwrócić uwagę, że zmiana miejsca pracy musi obowiązywać przez odgórnie określony czas i nie może być stała.
Dodatek za rozłąkę – kto ma do niego prawo?
Dodatek za rozłąkę – na jakiej podstawie jest wypłacany? Istnieją sytuacje, w których takie dodatkowe świadczenie jest obowiązkowo wypłacane. Przede wszystkim rozłąkowe jest należne żołnierzom zawodowym. Podstawą należności jest ustawa o służbie wojskowej żołnierzy zawodowym. Warunkiem otrzymania rozłąkowego jest pozostawanie w związku małżeńskim oraz posiadanie dzieci na utrzymaniu, co jest określone w artykule 68 wspomnianej ustawy. W takiej sytuacji dodatek za rozłąkę jest ustalany w formie ryczałtu miesięcznego. Jego wysokość wynosi kwotę diety należnej pracownikom państwowej i samorządowej jednostki budżetowej z tytułu podróży służbowej pomnożonej razy 18. Kolejne obowiązkowe rozłąkowe należy się funkcjonariuszom Służby Wywiadu Wojskowego oraz Służby Kontrwywiadu Wojskowego, a także funkcjonariuszom ABW. Rozłąkowe otrzymują także obowiązkowo urzędnicy państwowi, którzy są tymczasowo przeniesieni do pracy w innej miejscowości. Wysokość świadczenia wynosi 95% kwoty przysługującej za dietę z tytułu podróży służbowej. Dodatek za rozłąkę przynależny jest także innym pracownikom zatrudnionym w zakładach pracy, w których istnieje obowiązek wypłaty rozłąkowego i został on wprowadzony w układzie zbiorowym pracy. Co ciekawe, możliwe jest dobrowolne wypłacenie rozłąkowego przez każdego pracodawcę. Wówczas konieczne jest ustalenie kwoty świadczenia oraz reguł jego wypłacania. Warto wiedzieć, że ten dodatek nie będzie mógł zostać zwolniony od podatku dochodowego.
Jak wypłacać dodatek za rozłąkę?
W jaki sposób przyznawany i wypłacany jest dodatek za rozłąkę ? Przede wszystkim świadczenie przysługuje za każdy dzień oddelegowania pracownika poza miejsce zakładu pracy, które jest określone w umowie o pracę. Warto wskazać sytuacje, kiedy dodatek nie przysługuje. Nie można ubiegać o to świadczenie w sytuacji rekompensaty za dzień nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, za okres pobytu w szpitalu oraz okres urlopu wypoczynkowego i bezpłatnego, a także za dzień zwolnienia od pracy udzielony na podstawie ogólnych obowiązujących przepisów i za okres niezdolności do pracy wskutek choroby (jeżeli w czasie zwolnienia od pracy/niezdolności do pracy pracownik nie przebywał w miejscowości czasowego przeniesienia). W sytuacji, kiedy dodatek za rozłąkę jest pobierany, pracownik nie posiada prawa do podwyższonych kosztów uzyskania przychodu. Podwyższone koszty uzyskania przychodu (w wysokości 300 złotych miesięcznie) są należne w sytuacji, kiedy miejsce stałego/czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której umiejscowiony jest zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje rozłąkowego. W efekcie nie ma znaczenia, czy świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Rozłąkowe jest wypłacane „z dołu”. Przysługuje ono obowiązkowo za każdy dzień rozłąkowy. Wysokość wynosi 95% stawki diety, która jest określona w przepisach dotyczących szczegółowych zasad ustalania i wysokości należności przysługujących pracownikowi z tytułu podróży służbowej na obszarze Polski. Dodatek za rozłąkę jest tak wypłacany, że jego stawkę należy zaokrąglić do 1 grosza w górę. Wysokość pełnej diety dla podróży krajowych wynosi 30 złotych, dlatego też rozłąkowe wynosi 28,50 złotych. Istnieje także zapis dotyczący żołnierzy zawodowych, że 1 raz w miesiącu posiada on prawo do odwiedzenia rodziny.
Kiedy nie przysługuje dodatek za rozłąkę?
Kiedy nie należy się dodatek za rozłąkę ? Wspomnieliśmy już o tym wcześniej, jednak warto podkreślić konkretne sytuacje, kiedy można liczyć na dodatkowe świadczenie. Rozłąkowe nie przysługuje jako rekompensata nieusprawiedliwionej obecności pracy, urlopu wypoczynkowego/dodatkowego/szkoleniowego/okolicznościowego/dodatkowego/bezpłatnego oraz zwolnienia od pracy bez prawa do wynagrodzenia/zasiłku. Świadczenie nie jest także wypłacane w sytuacji delegowania do miejscowości zamieszkania/zameldowania na pobyt stały. Dodatek za rozłąkę nie przysługuje na czas krajowej podróży służbowej w miejscowości zamieszkania/zameldowania na pobyt stały oraz pobytu w tej miejscowości w ramach odwiedzenia rodziny. Rozłąkowe nie jest wypłacane w sytuacji krajowej/zagranicznej podróży służbowej, jeśli przysługuje w jej trakcie dieta w pełnej wysokości. Nie można otrzymać świadczenia także jako rekompensatę pobytu u rodziny w miejscu stałego zamieszkania w ramach odwiedzin oraz pobytu w szpitalu.